“‘De Arabische Lente: een vervlogen droom’
De opstanden in Tunesië en in Egypte hebben een droom doen ontstaan. Die kreeg een naam: de Arabische Lente. Het bleek mogelijk om een president die zich decennialang aan de macht vastklampte en telkens weer met meer dan 90 procent van de stemmen herverkozen raakte, omver te werpen, gewoon door massaal de straat op te gaan. Massa breekt angst en massa bemoeilijkt repressie.
Maar dat massale protest kwam er niet zomaar en ineens als reactie op de verontwaardiging van een man die uit woede zichzelf in brand stak. De woede was al lang aanwezig. Over de corruptie, over de roof van publiek geld, over verkiezingen die niet eerlijk verlopen, over plannen om van republieken monarchieën te maken door zonen van presidenten voor te bereiden op het overnemen van de fakkel van de macht. Woede was er ook tegenover een buitenlands beleid dat geen beleid was maar een bewijs van blijvende afhankelijkheid van buitenlandse machten. En de bewijzen van die afhankelijkheid stapelden zich op: de onopgeloste Palestijnse kwestie, de oorlog in Irak, de oorlog in Afghanistan, de heisa over Iran… Maar door de repressie, waarvan de intensiteit van land tot land varieerde, was er angst en vooral een algemeen gevoel van onmacht.
De steun voor de opstand in Tunesië en Egypte was algemeen in de Arabische wereld, maar de hoop om zich op eigen kracht te bevrijden en zo de beoogde waardigheid te realiseren, kreeg door de omwentelingen in de andere landen een flinke deuk. De harde taal en de repressie in Libië maakten de weg vrij voor een nieuwe realiteit. De Libiërs moesten ‘geholpen’ worden om van Kadhafi af te raken. Buitenlandse inmenging werd legitiem. De droom om het lot in eigen handen te nemen, begon te verdampen.
Volledig aan diggelen geslagen werd de droom door de dramatische ontwikkelingen in Syrië. Mensen werden zo ver gebracht dat ze riepen om buitenlandse interventies, uit wanhoop en om het bloedvergieten te doen stoppen. De opstanden die als hervormings- en bevrijdingsbewegingen zijn ontstaan, werden gebruikt om een nieuwe realiteit te creëren waarin regionale en mondiale machten de lakens uitdelen. Van de droom van een volk is niets meer overgebleven.