De OESO-DAC resoluut voor duurzame ontwikkeling?

Volgens heel wat waarnemers trekt het DAC met deze verkiezing resoluut de kaart van duurzame ontwikkeling als opvolger van de Millenniumdoelen. In een vorig leven was de Noor immers een grote pleitbezorger voor een meer verregaande integratie tussen klimaat en ontwikkelingssamenwerking. De link tussen beide beleidsdomeinen is niets nieuws voor het DAC, maar tot op heden staan vooral de effectiviteit van ontwikkelingshulp en de Millenniumdoelen met stip genoteerd op de politieke agenda in Parijs. Met de komst van Solheim lijkt hier nu dus verandering in te komen, zeker als we mogen afgaan op de eerste officiële verklaring van de kersverse DAC-voorzitter waarin de link tussen klimaat en ontwikkeling centraal stond.

De keuze voor Solheim en het bijhorende ‘nieuwe’ gedachtengoed komt allesbehalve als een verrassing. Het DAC kampte de afgelopen jaren immers met een ware identiteitscrisis. Met het aflopen van de Millenniumdoelen in 2015 – één van de geesteskinderen van het DAC – en  de opkomst van niet-Westerse donoren zoals de BRIC-landen zien heel wat waarnemers de toekomst van het Comité somber in. Bijgevolg wordt in Parijs dan ook druk nagedacht over hoe men ook na 2015 kan blijven wegen op de internationale ontwikkelingsagenda. In de eerste plaats door zich open te stellen voor nieuwe donoren. Zo nemen sinds kort o.a. Turkije, Mexico, Chili en tal van Centraal- en Oost-Europese landen deel aan de vergaderingen van het Comité. Ook de BRIC-landen – weliswaar met wisselend succes – en  een aantal belangrijke private donoren zoals de Bill & Melinda Gates Foundation worden in toenemende mate betrokken bij het DAC.

Hiernaast gaat het Comité ook actief op zoek naar een opvolger van de Millenniumdoelen. Mee  vorm geven aan de ontwikkelingsarchitectuur van morgen is immers de beste garantie om ook in de toekomst relevant te blijven. Met de verkiezing van Solheim lijkt deze zoektocht naar een nieuw ‘ontwikkelingsframework’ definitief afgerond en wordt volop ingezet op duurzame ontwikkeling. Betekent dit nu een vlotte doorstart voor het DAC na 2015? Niet noodzakelijk. Heel wat successen van het DAC zijn immers toe te schrijven aan het speciaal statuut van het  Comité binnen de OESO. Net zoals het Internationaal Energie Agentschap is het DAC immers een soort internationale organisatie binnen de OESO met eigen toetredingscriteria, een permanente voorzitter… Hierdoor toont het DAC inhoudelijk doorgaans meer gelijkenissen met  een doorsnee ontwikkelingsland dan met de marktgerichte tot zelfs neoliberale visie van de OESO.

Met de komst van Solheim komt hier nu mogelijks verandering in. Omdat een aantal comités en werkgroepen van de OESO ook focussen op klimaatsverandering en duurzame ontwikkeling wil de kersverse DAC-voorzitter, niet geheel onlogisch, nauwer samenwerken met deze delen van de OESO. Dit is echter niet zonder risico’s. Zo kunnen botsende visies inzake ontwikkelingssamenwerking  de alom geprezen slagkracht van het DAC omtoveren tot immobilisme. En wanneer een neoliberaal ontwikkelingsdiscours de bovenhand zou halen is de kans groot dat (her)opkomende donoren en/of ontwikkelingslanden zich niet langer kunnen vinden in de aanbevelingen van het Comité. Er wacht Erik Solheim de komende jaren met andere woorden een delicate evenwichtsoefening wil hij het DAC veilig de post-2015 ontwikkelingsarchitectuur binnenloodsen.

Joren Verschaeve is wetenschappelijk medewerker aan het Centrum voor EU-Studies aan de Universiteit Gent gespecialiseerd in de relaties tussen de EU en het DAC. Hij schrijft deze opinie in eigen naam.