Elke 15 seconden ergens ter wereld een dodelijk arbeidsongeval

Een expertencommissie stelde op de conferentie van de Internationale Arbeidersorganisatie een studie voor over vier conventies inzake veiligheid op het werk. De cijfers in het rapport zijn alarmerend. Elke 15 seconden sterft er ergens ter wereld iemand aan de gevolgen van een arbeidsongeval.

  • Bionicgrrrl CC BY-NC-ND 2.0 Werknemers in de bouwsector Bangalore, india Bionicgrrrl CC BY-NC-ND 2.0

De bouwsector springt in de hele wereld boven het gemiddelde uit met een onevenredig groot aantal arbeidsongevallen. De landbouwsector is op zijn eentje goed voor de helft van alle dodelijke arbeidsongevallen.

Het beroep van mijnwerker is bij uitstek het gevaarlijkste beroep ter wereld, niet alleen door de lange reeks van mijnrampen maar ook door de typische beroepsziekten van mijnwerkers.

‘Alleen Zweden, Finland en Slovakije hebben alle vier conventies geratificeerd en wettelijk bindend gemaakt’

Op juridisch vlak moeten de meeste landen nog een tandje bijsteken. De overheden van 75 landen hebben minstens een van die vier conventies geratificeerd.

Het gaat om drie sectorale conventies over veiligheid op het werk in de bouwsector, in de landbouw en in de mijnen en om één interprofessionele conventie.

Die laatste conventie vraagt van landen die ze ondertekenen dat ze op een tripartite en systematische wijze hun beleid rond veiligheid en gezondheid op het werk regelen. Alleen Zweden, Finland en Slovakije hebben alle vier conventies geratificeerd en wettelijk bindend gemaakt.

België deed dat ook al met de drie sectorale conventies, maar nog niet met de interprofessionele conventie 187. Op federaal niveau is dat wel rond, maar omdat er ook materies bijzitten inzake gezondheidsbeleid moeten ook de parlementen van de Gemeenschappen deze conventies goedkeuren. En daar sleept het aan. Wat we zelf doen, doen we trager, zo blijkt.

Bekend in Belgische oren

De catalogus van problemen die het expertenrapport bundelde klinkt heel bekend in Belgische oren. Er zijn te weinig middelen voor de ondersteuning van het sociale overleg rond arbeidsveiligheid.

Hervormingen van de wetgeving zijn niet ingegeven door de zorg om een hoger niveau van veiligheid maar om de administratieve lasten te verminderen. Er zijn minder regels voor werkgevers, of overheden die vinden dat in tijden van economische crisis het best wat minder mag zijn met arbeidsveiligheid, want de werkgevers hebben het al zo moeilijk meneer.

Ook heel Belgisch klinkt het tekort aan goede statistieken rond problemen van arbeidsongevallen en beroepsgerelateerde ziekten. Zo beschikken we over geen of weinig betrouwbare data inzake migranten, buitenlandse werknemers. Er zijn problemen met onderaangifte van arbeidsongevallen.

‘Er zijn minder regels voor werkgevers, of overheden die vinden dat in tijden van economische crisis het best wat minder mag zijn met arbeidsveiligheid’

In kmo’s is er een gebrek aan een goede sociale dialoog tussen werkgevers en werknemers, hetzelfde geldt voor interims.

Inspectiediensten zijn zwak en onderbemand, de sancties bij overtredingen zijn slap. Veiligheidsproblemen zijn frequenter bij werknemers van onderaannemers.

Al kan het altijd nog wat krasser: in Georgië mag de arbeidsinspectie volgens de wetgeving enkel met toelating van de werkgever in een onderneming komen kijken, in Moldavië moeten ze altijd vooraf verwittigen en moeten inspecties strikt beperkt worden.

Als woordvoerder namens de wereldwijde werknemersgroep in deze materie drong Marc Leemans aan op een sterke campagne vanuit de Internationale Arbeidersorganisatie (ILO) om veel meer landen aan te zetten om die conventies te ratificeren en bindend te maken in hun wetgeving.

Leemans legde ook de vinger op de zere plekken, met name op het gebrek aan sociaal overleg in kmo’s, de vakbondsaanwezigheid die vaak de basisvoorwaarde is voor een sterk veiligheidsbeleid.

Hij wees ook op de schandelijke behandeling van de rechten van werknemers in de landbouwsector. Zelfs in de ILO moest er deze eeuw nog gestemd worden over de vraag of de werknemers in die sectoren wel toegang moeten hebben tot drinkbaar water of tot sanitaire voorzieningen tijdens het werk.

Werkgevers willen minder regels

De werkgeversdelegatie liet in het rapport letterlijk noteren dat volgens haar de veiligheidsnormen bedreigend zijn voor de leefbaarheid van landbouwbedrijven. Het werk is namelijk afhankelijk van de seizoenen en de weersomstandigheden, daarom vinden ze een controle op arbeidstijden niet leefbaar. Nou moe.

Bij het trio dat namens de wereldwijde werkgeversorganisatie het woord voerde, kwam ook een Belgische VBO-collega aan bod. Hij kwam de deelnemers er averechts op wijzen dat er volgens hem niet enkel een probleem is met onderrapportering van beroepsziekten en arbeidsongevallen.

‘Volgens de werkgeversorganisatie kampt de privésector met een overrapportering van ongevallen die frauduleus als arbeidsongeval worden aangegeven’

Volgens hem kampt de privésector met een overrapportering van ongevallen die frauduleus als arbeidsongeval worden aangegeven.

Bovendien stelde hij dat het expertenrapport te weinig kritisch de vakbondsklachten had onderzocht dat sommige werkgevers in sommige landen hun arbeidsongevallen moedwillig onderrapporteren.

Nochtans raamde het Belgische Fonds voor Arbeidsongevallen recent in nota’s voor het beheerscomité dat in België 3 op 4 arbeidsongevallen niet worden aangegeven.

Voorts heeft de daling van de geregistreerde arbeidsongevallen in de bouwsector vooral te maken met het groot aantal buitenlandse werkgevers van buitenlandse bouwvakkers wiens arbeidsongevallen op Belgische werven niet in België moeten worden aangegeven.

En dan hebben we het nog niet over het groeiende aantal buitenlandse zelfstandigen op Belgische bouwwerven. Van overrapportering hebben we hier noch elders in de wereld veel last.

Van het goede te veel

Zo veel internationale conventies rond arbeidsveiligheid, met daarin ook nog specifieke sectorale conventies, vinden de werkgevers te veel van het goede.

Elke 15 seconden sterft immers ergens ter wereld iemand aan de gevolgen van een arbeidsongeval of een beroepsziekte.

Voor hen moet het kleine aantal ratificaties aangegrepen worden om die specifieke sectorale conventies te herzien, of te moderniseren, zoals dat heet in hun jargon.

Ze ijveren voor een nieuwe conventie met wat algemene, en daarom onvermijdelijk vage principes en eventueel wat bijlages voor een aantal sectoren. Ze willen vooral veel bestaande regels afschaffen.

De werkgeversvoorstellen kenden gelukkig weinig bijval. Ook niet vanop de regeringsbanken. De volgende dagen doet het secretariaat van de conferentie een voorstel van conclusies. Hopelijk komt er een campagne om meer landen aan te zetten tot de ratificatie van deze conventies.

Elke 15 seconden sterft immers ergens ter wereld iemand aan de gevolgen van een arbeidsongeval of een beroepsziekte. Elke seconde raken 10 mensen gewond op hun werk door een ongeval.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.