Verkwisten en consumeren: het nieuwe waterdilemma

‘Helft geproduceerde voedsel, wordt niet gebruikt waarvoor het bedoeld is’

U.S. Department of Agriculture CC BY 2.0

 

Er heerst bezorgdheid of er de komende decennia voldoende voedsel zal zijn voor iedereen. Tegelijk hebben we ons nooit eerder zo vaak overeten en wordt voedsel massaal verkwist en weggegooid.

Om een gemiddelde hoeveelheid voedsel per inwoner te produceren in rijke landen wordt het waterverbruik doorgaans geschat op ongeveer 5 ton per dag. Zelfs magere diëten kunnen nauwelijks worden geproduceerd met minder dan een ton water per persoon per dag.

Het verschil in waterverbruik voor de productie van het dieet van bodybuilders en andere grote eters, en dat van vegetariërs, en eveneens tussen sociale groepen en individuen, is groot.

Ton water per persoon meer

Op basis van beschikbare ruwe cijfers over de hoeveelheid water nodig om de groenten en dierlijke voedingsstoffen in een gemiddeld voedselmandje te produceren, kunnen schattingen worden gemaakt van de menselijke druk op water en andere hulpbronnen. In vergelijking met zo’n vijftig jaar geleden, is dat ‘waterbudget’ voor ons hedendaagse voedselpatroon met ongeveer een ton per persoon en per dag toegenomen.

Het verschil is te wijten aan de enorme toename van de gemiddelde voedselproductie en –voorziening, en het toegenomen aandeel aan voedingsmiddelen op basis van dierlijke ingrediënten in onze voorkeursdiëten.

‘Nooit eerder waren de verliezen en de verkwisting van voedsel zo groot en nooit eerder waren er zo veel gezondheidsproblemen door voeding’

De gemiddelde voedselvoorziening, dat wil zeggen wat er op de markt beschikbaar is, is met ongeveer 30 procent per hoofd van de bevolking toegenomen over een periode van vijftig jaar, van het begin van de jaren zestig tot en met 2011. Parallel was er de wereldwijde bevolkingsgroei van ongeveer drie naar 7,5 miljard mensen.

Nooit eerder hadden zo velen de keuze uit zo’n enorme overvloed aan eten, afkomstig van de verste uithoeken van de wereld, 24 uur op 24.

Terwijl de armen nog steeds de helft, of zelfs veel meer van hun inkomen uitgeven aan voeding, is er een groeiend aantal mensen dat altijd onmiddellijke toegang heeft tot eten. Het prijskaartje in de supermarkt creëert de illusie dat voedsel steeds goedkoper wordt en makkelijker te produceren, dus dat het oké is om voedsel gedeeltelijk weg te gooien.

Even waar, maar veel meer verontrustend: nooit eerder waren de verliezen en de verkwisting van voedsel zo groot en nooit eerder waren er zo veel gezondheidsproblemen door voeding zoals obesitas, diabetes en andere chronische ziekten.

Overproductie

Door overproductie en een overvloed in het aanbod is het niet meer dan logisch dat overeten en weggooien van een teveel aan voedsel toeneemt, zelfs eten dat nog geschikt is om te consumeren. De combinatie van cijfers over verliezen, verspilling en overeten suggereren dat ongeveer de helft van het voedsel dat in de wereld wordt geproduceerd, niet wordt gebruikt waarvoor het bedoeld was.

En ook al is het waar dat de eenheidskost van voedsel is gedaald, er bestaat niet zoiets als een gratis lunch. Elk geproduceerd voedselproduct heeft water, energie, grond en investeringen geëist, maar ook een milieu-impact gehad en broeikasgassen voortgebracht. Voedselsystemen en veranderende gewoonten maken of breken een waterslimme wereld. De wereld, zowel de armen als de rijken, heeft nood aan meer voedzaam eten en een veel efficiëntere en meer eerlijke distributie, in plaats van meer energierijk voedsel.

Boeren moeten economische ondersteund worden zodat ze kunnen bijdragen aan de transformatie waarbij per druppel water meer voeding wordt geproduceerd. Maar het zijn niet alleen boeren die belangrijke spelers zijn voor de vereiste verandering. Met steeds meer geld in onze zakken zijn consumenten de aandrijvers van het voedselsysteem en zijn ze dus zowel slachtoffer als schuldige in de voedselcrisis. Er is nood aan beleid om de vraag en het aanbod op één lijn te brengen met de nodige erkenning voor water, voedsel en andere realiteiten.

Jan Lundqvist is Senior Adviseur aan het Stockholm International Water Institute (SIWI).

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.