“‘Ommezwaai nodig in Belgische aanpak voedselzekerheid’

De wereldwijde voedselcrisis lijkt aan het Belgische ontwikkelingsbeleid voorbij te gaan. Op het internationale forum werd de alarmbelprocedure al opgestart en ook het middenveld bij ons heeft het debat op gang getrokken. Maar tot op vandaag staan daar weinig concrete maatregelen tegenover van onze federale overheid.
De stijgende vraag naar voedsel en het stagnerend aanbod laten de prijzen de rijstpan uitswingen met hongerrellen tot gevolg. Voedsel- en noodhulp zijn zeer dringend. Maar hoe belangrijk ze ook zijn om de huidige crisis op korte termijn te bezweren, ze zullen op langere termijn geen soelaas bieden voor de 100 miljoen mensen die vandaag honger lijden.
Meer dan ooit zijn structurele maatregelen nodig. De familiale landbouw in ontwikkelingslanden staat immers al langer onder druk: door een gebrek aan een echt landbouwbeleid en infrastructuur zoals wegen en irrigatiesystemen, door klimaatverandering, hogere energieprijzen en de negatieve effecten van biobrandstoffen. Bovendien zijn publieke investeringen in landbouw de laatste 15 jaar gehalveerd (cijfers Wereldbank).
Ook wij Belgen hebben daaraan schuld want ook al zijn ‘landbouw en voedselzekerheid’ officieel prioriteiten van het Belgische ontwikkelingsbeleid, slechts 6% van de begroting gaat effectief naar deze sector. Onder Paars verdween landbouw van het voorplan en werden budgetten afgebouwd. Ook de beleidsnota van de minister van Ontwikkelingssamenwerking Michel biedt geen afdoend antwoord. Voor voedselhulp wordt weliswaar één miljoen euro extra begroot. En het Belgisch Overlevingsfonds, het belangrijkste instrument van hulp aan de landbouwsector in Sub-Sahara Afrika, krijgt er 2,5 miljoen euro bij. Landbouwonderzoek (slechts) 250.000 euro.

Eindsaldo negatief

Maar ondanks deze extra middelen is het eindsaldo toch negatief. Want het aandeel van landbouw in onze ontwikkelingssamenwerking volgt niet eens de trend van de groei in de begroting. En dat terwijl er juist een inhaalbeweging nodig is. We zijn dan ook niet meer te paaien met goed bedoelde beleidsintenties. Vanuit CD&V pleiten wij al langer voor een trendbreuk. Meer dan ooit moeten we inzetten op een duurzame familiale landbouw en een plattelandsbeleid. Wij opteren voor een integrale aanpak. Dat betekent kiezen voor een ketenbenadering in onze programma’s.
Landbouwonderzoek kan nieuwe technieken en beter zaaigoed ontwikkelen in de strijd tegen droogte en ziektes. Coöperaties kunnen een betere prijs bedingen voor het zaaigoed en instaan voor de vermarkting van de oogst. De toegang tot financiële diensten zoals kredieten en verzekeringen kan worden verleend door microfinancieringsinstellingen. Ook daar moet ons beleid meer op inzetten. Om die keten-benadering van de boer tot de (super)markt te realiseren zijn samenwerkingsverbanden nodig met de private sector die eerlijke prijzen garandeert. We moeten daarbij de centrale opdracht van boerenorganisaties in het Zuiden erkennen en inzetten op de versterking ervan.

Overlevingsfonds

Om de nieuwe prioriteiten van ons beleid vast te leggen vragen we om het overleg met alle actoren op het Belgische niveau te versterken. Dat kan door de oprichting van een overlegplatform voor ‘landbouw en ontwikkeling’ dat meteen ook een forum kan zijn voor een grotere samenwerking met de ngo’s en met de onderzoeksinstellingen. En het parlement moet starten met de werkzaamheden voor een nieuw en ambitieus Belgisch Overlevingsfonds in 2010.
De Afrikaanse boeren zijn kleine ondernemers met de vaste wil om meer en op duurzame wijze te produceren. Hun landbouwpotentieel is tot viermaal onderbenut. Naast zelfvoorziening kunnen ze ook de lokale en regionale markten bevoorraden. Zo wordt men dus minder afhankelijk van import. Niet de industriële landbouwmagnaten maar de familile landbouw zal zorgen voor een omwenteling tot een groene revolutie.
Sabine de Bethune, voorzitster CD&V/N-VA-Senaatsfractie
Nathalie Muylle, federaal Volksvertegenwoordiger CD&V