“‘Pleidooi voor een ecologische landbouw’
Het is lang geleden dat landbouw en voedsel zo prominent in de aandacht stonden. Van internationale fora als de G20 en diverse VN-instanties, over moderne stedelingen en dissidente jongeren tot bio-ingenieurs en beursspeculanten, allen zijn ze in de weer met granen en gewassen.
Het huidige landbouwsysteem botst op zijn grenzen en het debat over welke richting het uit moet, woedt volop: in de gebouwen van de EU (tegen volgend jaar moet de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid rond zijn), in de academische wereld en op het veld. In dit nummer verkent MO* twee nieuwe experimenten die zich aftekenen: de mega-agroparken en de stadslandbouw, twee tegengestelde modellen in schaal, opzet en in de relatie tussen producent en consument.
In welk model die vernieuwing zal uitmonden, is nog niet duidelijk, hopelijk in een diversiteit aan modellen, aangepast aan de sociale en ecologische omgeving en bestand tegen onvoorziene omstandigheden. Het is dan ook belangrijk dat er ook bij deze zoektocht zowel op het politieke niveau als op het domein van onderzoek en ontwikkeling, ruimte is voor diversiteit, en daar lijkt wel een en ander fout te lopen. Uit een studie van Gaëtan Vanloqueren en Philippe V.Baret van het Earth and Life Institute aan de Université Catholique de Louvain blijkt dat in het onderzoek naar innovatie in de landbouw, de verschillende benaderingen niet dezelfde kansen krijgen. De auteurs onderzochten specifiek de kansen voor agro-ecologische “engeneering” tegenover genetische “engeneering”.
Ze stelden vast dat onderzoekers vaak gestuurd worden door een bepaald technologisch regime en dat er een soort lock-in situatie is die maakt dat onderzoek in het domein van agro-ecologie systematisch veel minder aandacht en middelen krijgt dan genetische modificatie. Nochtans blijkt uit diverse studies dat net agro-ecologie het concept is dat het meest resistent is in tijden van klimaatopwarming, dat op vlak van biodiversiteit, watermanagement en bodembeheer het meest duurzaam is en dat tegelijk ruimte geeft aan traditionele kennis.
Uiteindelijk moet de vernieuwing wel leiden tot een landbouw die functioneert binnen de grenzen van de planeet en volwaardig voedsel verschaft aan straks 9 miljard mensen. Er staat veel op het spel en het zou zonde zijn mocht dit proces gekaapt worden door oneigenlijke belangen, zoals korte termijn winstbejag, economische machtsconcentratie van enkele multinationals of gevestigde technologische paradigma’s.
Op 9 november vindt er in het Europees Parlement een conferentie plaats over agro-ecologie als antwoord op de voedselcrisis. Meer info: http://www.greens-efa.eu/the-potential-of-agroecology-7300.html