Stappen richting een faire chocoladesector

‘Sinterklaas, een feest voor alle kinderen?’

© Daan Bauwens

Twee kinderen keren terug van de plantage in Kokonou, een klein dorpje in Ivoorkust

‘Voor de kinderen die werken op de Ivoriaanse en Ghanese cacaoplantages, is 6 december een dag als een ander. Een die gepaard gaat met hard werk onder precaire omstandigheden.’ Dat schrijft Koen Van Troos van Fairtrade Belgium, al is hij niet blind voor stappen in de juiste richting. ‘Zeggen dat er helemaal niks veranderd is in de chocoladesector, is wel erg kort door de bocht.’

Het is weer 6 december en de Sint heeft zijn jaarlijkse intrede gemaakt. Naar goede gewoonte zetten alle kinderen dan braaf hun schoentje ’s avonds klaar in de hoop het de volgende dag gevuld te zien met hun favoriete speelgoedjes, mandarijntjes en chocolade.

De sinterklaasperiode is de hoogmis van onze favoriete zoete zonde. En hier doet de chocoladesector duchtig aan mee: speciaal voor Sinterklaas brengen chocoladeproducenten en supermarkten speciale lijnen en beeltenissen op de markt in de hoop van in menig kinderschoentje terecht te komen.

Het Harkin-Engel-protocol, dat tot doel had om kinderarbeid aan te pakken, lijkt 20 jaar na datum dode letter geworden.

Kindervreugd troef dus, althans voor de Belgische en Nederlandse kinderen die een jaar lang hun best doen om niet in het stoutekinderenboek van de Sint terecht te komen. Voor de vele kinderen die werkzaam zijn op de Ivoriaanse en Ghanese cacaoplantages, is 6 december eerder een dag als een ander. Een die gepaard gaat met hard werken onder precaire omstandigheden.

Niks nieuws onder de zon zal u denken, internationale organisaties en drukkingsgroepen maken immers al jaren gewag van het probleem. Het Harkin-Engel-protocol, dat in 2001 werd goedgekeurd en dat tot doel had om het probleem aan te pakken, lijkt twintig jaar na datum dan ook eerder dode letter geworden. Maar zeggen dat er helemaal niks veranderd is in de chocoladesector, is wel erg kort door de bocht.

Beyond Chocolate

Zo is er in België sinds enkele jaren een multi-stakeholder initiatief, genaamd Beyond Chocolate, dat alle Belgische spelers samenbrengt voor meer duurzaamheid in de cacaoketen. Wie lid wordt van het partnerschap, verbindt zich ertoe om ontbossing door de productie van cacao een halt toe te roepen én te zorgen voor een leefbaar inkomen voor de cacaoboeren.

Leden van het partnerschap moeten er ook voor zorgen dat alle chocolade die verkocht en geproduceerd wordt in België hetzij gecertificeerd is door een erkend label zoals Fairtrade, of valt onder een duurzaamheidsprogramma van een chocoladeverwerkend bedrijf. Op die manier verwacht men ook kinderarbeid op cacaoplantages tegen te gaan aangezien cacaoboeren vaak gedwongen worden door de lage prijzen om kinderen in te zetten – of gebieden te ontbossen – om hun opbrengsten te verhogen.

En Beyond Chocolate slaat aan. Getuige daarvan de gestage groei van het aantal toegetreden partners sinds de creatie van het partnerschap in 2018. Intussen vertegenwoordigt het partnerschap zo goed als 90% van de totale chocoladesector in België.

En ook in het buitenland werden gelijkaardige initiatieven, zogenaamde ISCOs – Initiatives for Sustainable Cocoa – opgericht, waaronder DISCO in Nederland en recent nog FRISCO in Frankrijk. Zwitserland en Duitsland hebben ook hun eigen initiatief. Allen hebben ze gelijkaardige doelstellingen rond ontbossing, kinderarbeid en leefbare inkomens voor cacaoboeren.

Systeemverandering

Maar zorgen ze ook echt voor een verandering van het systeem? Of knelt net daar het schoentje? Eind september stelde Beyond Chocolate zijn jaarrapport voor waaruit blijkt dat er wel degelijk vooruitgang wordt geboekt. Zo is vandaag 57% van de in België geproduceerde chocolade gecertificeerd door een erkend duurzaamheidslabel of valt ze onder een privaat duurzaamheidsinitiatief. Een stijging van 7% buiten het jaar ervoor. Koplopers zijn hier de retail waarbij Lidl, Aldi, Colruyt en Delhaize er afgelopen jaar voor gezorgd hebben dat al hun eigen chocolade nu gecertificeerd is. Maar wat met de andere doelstellingen van het platform?

De vooruitgang op het vlak van leefbaar inkomen en ontbossing blijkt veel moeilijker aan te tonen, zoals ook door Beyond Chocolate wordt aangegeven. Wat niet wil zeggen dat er helemaal niet wordt aan gewerkt. Dankzij een partnerfonds rond leefbaar inkomen wordt er bijvoorbeeld belangrijke expertise ontwikkeld én wordt er 4 miljoen euro opgehaald bij private partners om hierin te investeren.

Het is van moeten…

Drie jaar na datum is er nu een volwaardig platform waar alle actoren uit de sector actief samenwerken en samen nadenken over hoe de sector duurzamer kan én moet. En het zal van moeten zijn. Zo stelde de Europese Commissie op 17 November haar wetsvoorstel voor tegen geïmporteerde ontbossing.

Het wetsvoorstel heeft tot doel om de import tegen te gaan van goederen die ontbossing in de hand werken, waaronder cacao. De Commissie hoopt dat de wet – die nog door de hele Europese mallemolen moet – tegen 2023 zal worden goedgekeurd waarna bedrijven na een bepaalde aanpassingsperiode zullen moeten kunnen aantonen dat de door hen geïmporteerde goederen niet hebben bijgedragen aan ontbossing.

Ook op het vlak van leefbaar inkomen, zal er binnen niet onafzienbare tijd een wetgeving komen rond ketenzorg voor bedrijven. In België werd reeds in april in de Kamer een desbetreffend wetsvoorstel ingediend en het langverwachte Europese voorstel van Europees Commissaris Reynders wordt in het voorjaar van 2021 verwacht. Beide processen zullen een belangrijke invloed uitoefenen op Beyond Chocolate en de doelstellingen van het partnerschap.

En van willen

Laten we daarom vooral bekijken welke rol Beyond Chocolate kan spelen in deze nieuwe context. Wetgevingen rond ketenzorg en ontbossing zullen immers zorgen voor het noodzakelijke ‘level playing field’ of gelijke speelveld dat het partnerschap wind in de zeilen kan geven. En daar is dringend nood aan, om concrete vooruitgang rond ontbossing en leefbaar inkomen te bewerkstelligen.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
Er zal ook nood zijn aan expertise om de nieuwe wetgevende verplichtingen na te komen. Die expertise is momenteel binnen het partnerschap te vinden . Ook dialoog tussen de verschillende spelers zal van groot belang zijn om ervoor te zorgen dat de ‘ketenzorgplannen’ van de verschillende schakels in de keten op elkaar aansluiten.

Misschien is de combinatie van dwingende regels samen met een multi-stakeholderplatform waarin ook de industrie een plaats heeft wel dé sleutel om de decennialange problemen in de sector aan te pakken? Misschien wordt Sinterklaas zo eindelijk een feest voor alle kinderen?

Koen Van Troos is de persverantwoordelijke van Fairtrade Belgium.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.