Amerikaanse president keurde 'Nieuwe Afrika-strategie' goed

Trump moet China als partner zien in Afrika, niet als vijand

The White House (Wikimedia Commons)

 

De Amerikaanse president Donald Trump heeft een “Nieuwe Afrika-strategie” goedgekeurd. Zijn nationale veiligheidsadviseur, John Bolton, sprak daarover op 13 december bij de conservatieve Heritage Foundation in Washington. Hij begon positief, met de verklaring dat “blijvende stabiliteit, welvaart, onafhankelijkheid en veiligheid op het Afrikaanse continent in het nationale veiligheidsbelang van de Verenigde Staten zijn.”

Maar daarna negeerde hij de pogingen van Afrika zelf om deze uitdagingen aan te pakken, inclusief de multilaterale initiatieven. In plaats daarvan klonk retoriek die deed denken aan de Koude Oorlog.

De nieuwe strategie maakt één ding duidelijk: wat echt belangrijk is voor Trump, is niet Afrika maar het inperken van de macht van China.

Trump toont weinig interesse of empathie als het om Afrika gaat. En vijandigheid ten opzichte van China

De reactie vanuit Afrikaans perspectief zal waarschijnlijk eerder verbijstering zijn dan verrassing. Trump toont weinig interesse of empathie als het om Afrika gaat. En vijandigheid ten opzichte van China. Zijn Afrika-strategie negeert twee decennia van complexe – maar doorgaans positieve – reacties in Afrika ten zuiden van de Sahara op de strategie van China om de grootste regionale handelspartner te worden en een belangrijke bron van hulp en investeringen.

Eerdere Amerikaanse regeringen verwelkomden de Chinese betrokkenheid bij Afrika in de meeste gevallen. Bolton stelde echter dat “China gebruik maakt van steekpenningen, ondoorzichtige overeenkomsten en het strategisch gebruik van schulden om landen in Afrika te onderwerpen aan de wensen en eisen van Peking.”

Maar moet het per se op die manier? Ik denk van niet. Afrika biedt China en de VS een kans om aan de wereld – en elkaar – te laten zien dat hun rivaliteit constructief kan zijn, via een gematigde trilaterale agenda.

We moeten manieren vinden om de samenwerking tussen Afrika, China en de VS te gebruiken als een manier om vertrouwen op te bouwen tussen de VS en China. Met uiteraard het belang van de Afrikaanse partners voorop.

Trilateralisme

Gezamenlijke projecten van de VS en China, met Afrika op de voorgrond, zijn sinds 2014 de insteek van het Carter Center Project. De vele succesvolle programma’s van het centrum, vooral op het gebied van gezondheidszorg, hebben geleid tot trilaterale interesse tot op de hoogste beleidsniveaus. Sinds de regering-Trump er zit, blijven de hoogste adviseurs echter thuis. Het werk gaat ondanks dat door.

Begin december was het South African Institute of International Affairs gastheer van de troika die dit project leidt. Aanwezig waren Seyoum Mesfin, de voormalige en langstdienende minister van Buitenlandse Zaken van Ethiopië, momenteel ambassadeur in China en mediator in Soedan; Zhong Jianhua, de voormalige Chinese speciale vertegenwoordiger voor Afrikaanse Zaken en Soedanese conflicten, en Donald Booth, voormalig Amerikaanse ambassadeur in Liberia, Zambia, Ethiopië en speciale gezant voor Soedan en Zuid-Soedan.

Afrika biedt China en de VS een kans om aan de wereld – en elkaar – te laten zien dat hun rivaliteit constructief kan zijn, via een gematigde trilaterale agenda

Enkele tientallen Afrikaanse, Chinese en Amerikaanse wetenschappers en beleidsexperts deelden hun analyses over eerdere en mogelijke toekomstige kansen voor trilaterale samenwerking.

Ze deden dat op basis van recente voorbeelden, zoals pogingen om piraterij in de Hoorn van Afrika en de Golf van Guinee in te dammen en het gezamenlijk opzetten van een universiteitscampus in Liberia. Andere projecten waren gecoördineerde bemiddeling tussen Soedan en Zuid-Soedan en het versterken van actie tegen de ebola-epidemie in West-Afrika.

Uitdagingen

Er werden diverse gebieden aangewezen die prioriteit hebben voor toekomstige trilaterale samenwerking.

Een daarvan was het recent gebouwde hoofdkwartier van het Centre for Disease Control and Prevention in Addis Abeba. Voor dit door China gefinancierde centrum is de volgende trilaterale samenwerkingsprioriteit de toerusting met een beter waarschuwingssysteem en draaiboek voor noodsituaties zoals ebola.

Een andere prioriteit is het uitbreiden van economische steun, handel en investeringen. Dit kan door trilaterale projecten via de Chinese Nieuwe Zijderoute en de Amerikaanse Build Act. Deze wet werd in oktober door een grote meerderheid van het Amerikaanse Congres goedgekeurd.

Een gerelateerde kwestie is het grote verlies aan belastinginkomsten voor Afrikaanse regeringen als gevolg van illegale geldstromen. Deze geldstromen overstijgen naar schatting de jaarlijkse buitenlandse hulp aan Afrika. Via het project worden de VS en China aangemoedigd om het werk van een panel van de Afrikaanse Unie en de Economische Commissie voor Afrika van de VN te steunen.

Twee andere gebieden die potentieel hebben voor trilaterale samenwerking, zijn duurzame landbouw en energie. Twee projecten die eerder met steun van het Congres in gang werden gezet door de regering-Obama, zijn Feed the Future en Power Afrika. Deze projecten zijn populair in Afrika.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Trump wilde lange tijd van beide projecten af. Maar zijn negatieve houding wordt niet gedeeld door het Amerikaanse Congres, en misschien zelfs niet door sleutelfiguren binnen zijn regering. Tibor Nagy, zijn staatssecretaris voor Afrikaanse Zaken, sprak voor de Commissie Buitenlandse Zaken over het VS-Afrika-beleid op dezelfde dag dat Trump zijn nieuwe Afrika-strategie goedkeurde. Uit Nagy’s woorden sprak een andere gedachtegang. Hij liet zich positief uit over de twee initiatieven van Obama. Ook leek hij niet gealarmeerd door de groeiende aanwezigheid van China in Afrika.

In een tijd waarin in Afrika veel gesproken wordt over de opbouw van capabele staten, zonder enerzijds kenmerken van de “decadente” Amerikaanse democratie en anderzijds het “zachte” autoritarisme van China, kan het betrekken van beide landen bij ontwikkeling in Afrika interessante inzichten bieden om zelfredzaamheid te bevorderen.

John J. Stremlau is verbonden aan de Universiteit van Witwatersrand

Bron: The Conversation

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2776   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2776  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.