Vier ministers, geen akkoord: het falende koninkrijk

Small is beautiful, dat is waar, maar soms moeten de dingen op een hoger niveau getild worden om efficiënt en effectief aangepakt te worden.

Zo is iedereen in Nederlandstalig België het erover eens dat één stadsbestuur en één politiezone in Brussel een stuk betere resultaten zou opleveren dan negentien colleges van burgemeesters en schepenen en zes politiezones.

Heel veel mensen zijn er ook van overtuigd dat de komst van vluchtelingen en migranten niet op het niveau van steden en gemeenten geregeld moet worden, en zelfs dat de nationale staten vandaag te klein zijn om een mondiaal fenomeen van dergelijke omvang aan te pakken. Over naar de Europese Unie en de Verenigde Naties, dus.

Soms moeten de dingen op een hoger niveau getild worden om efficiënt en effectief aangepakt te worden

Idem dito met de klimaatverandering. Daarover heeft iedereen het deze week, zeker nu de Groten der Aarde in de Franse hoofdstad hun klimaatbelijdenis en het daarbij horende engagement komen afleggen.

Zelfs Charles Michel had een flinke toespraak voorbereid, maar de Vlaamse regering gunt hem zijn oneliners niet. Je zal daar maar staan, onder de ongetwijfeld energie-efficiënte mondiale spots, met je voorbereide tekst die zegt: ‘We moeten vastberaden zijn om een ambitieus akkoord te sluiten. Mislukken is geen optie.’ En: ‘Dit is het moment voor beslissingen, dit is het moment voor actie.’ En ook: ‘Op alle niveaus, federaal, regionaal en lokaal, willen wij ons engageren tegen de opwarming van de aarde.’

Je zal daar maar staan, terwijl een van de zes regeringen van je kleine land simultaan laat weten dat het de tweede poging op veertien dagen tijd om een zes jaar oude onderhandeling tussen drie gewestregeringen en de federale regering over de Belgische klimaatinspanningen opnieuw torpedeert. Daar gaat je actie, je ambitieus akkoord, je verantwoordelijkheid voor de toekomstige generaties.

Het is de tweede schok voor het zelfbeeld van vele Belgen, die nog altijd overtuigd waren van het belang dat dit koninkrijk aan de Noordzee had voor de wereldgemeenschap. Na de Molenbeekse link met de aanslagen in Parijs, nu dit. De federale minister die verantwoordelijk is voor klimaat miste de trein omdat ze de kerncentrales nog tien jaar langer wou openhouden. De drie gewestministers konden ook niet met opgeheven hoofd onder de Arc de Triomphe zonder intern Belgisch klimaatakkoord, en dat werd te elfder ure tegengehouden op het Martelarenplein.

Als de haan nog één keer kraait, kan minister Schauvliege écht aan het politieke kruis.

Charles Michel moest helemaal met de billen bloot omdat de Vlaamse regering haar eigen klimaatminister ten tweede male desavoeuveerde. Als de haan nog één keer kraait, kan minister Schauvliege écht aan het politieke kruis.

Het ontbreken van een Belgisch plan om de klimaatverandering aan te pakken, is wellicht het spectaculairste falen van de Belgische staat van de voorbije jaren. Vier klimaatministers, géén akkoord.

Sommigen zien er een bewust manoeuvre in: na dit debacle kan zelfs de meest verstokte Belgicist of de doofste buitenlandse diplomaat het failliet van het Belgische model niet meer ontkennen, toch? De klimaatschaamte als een politieke zelfmoordgordel: we besturen zo slecht, dat iedereen wel moét inzien dat er met dit land geen zaken meer te doen zijn –waarna de redding in autonomie cq onafhankelijkheid van de gewesten ligt. Alleen: na een (politieke) zelfmoord rest alleen nog de (politieke) dood. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?

Niet de kruideniersschaal is nodig, maar de Grote Middelen

De vaststelling dat er een probleem is met de staatsstructuur van dit land, is natuurlijk onvermijdelijk. Al is er zeker meer aan de hand. Het besef van de urgentie in verband met de klimaatverandering lijkt ook te ontbreken, want anders worden niet de kruideniersschaaltjes bovengehaald, maar de grote middelen.

Bovendien is er geen natuurwet die zegt dat de oplossing van de blokkade enkel kan liggen in verdere opdeling van bevoegdheden. Misschien signaleert het feit dat België te kijk staat op het wereldpodium wel dat sommige bevoegdheden beter federaal blijven of -godbetert- opnieuw worden?

Trop is te veel, zei Vanden Boeynants, en inderdaad: vier ministers is veel te veel voor het gebrek aan ambitie dat in de leidende kringen van dit land lijkt te leven. Geef ons één verantwoordelijke minister, geef ons een ambitieus beleid, geef ons toekomst.