We zijn al kampioenen in recyclage, laat ons ook kampioen worden in reparatie

Nu de coronapandemie bijna heel de wereld in haar greep houdt, komen de zwakheden van ons economisch systeem naar boven. Vandaag maken mensen zich zorgen over hun gezondheid en hun job. Kunnen we inzetten op slimme herstelmaatregelen die de economie van morgen verduurzamen? Een warm pleidooi voor een echte “hersteleconomie”.

De Belg bleef de voorbije weken in zijn kot en sloeg massaal aan het opruimen. Op sociale media werden foto’s van opgeruimde kasten, kelders en woonkamers gedeeld. In garages en voortuinen verrezen stapels en bakken met afgedankte spullen: elektrische toestellen, kledij en speelgoed – kapot, in onbruik geraakt of simpelweg vergeten. In heel wat parken en straten nam het sluikstort toe.

Om het sluikstorten in te dijken, gingen de recyclageparken weer open. Er ontstonden meteen files bij de ingang. Die beelden stemmen tot nadenken. Staan we genoeg stil bij de hoeveelheid huishoudelijk afval die we produceren? Een groot deel van de materiële productie in onze economie is letterlijk bedoeld om weggegooid te worden. In de EU produceert elke burger per jaar gemiddeld 4,5 ton afval. Daarvan komt de helft op een stortterrein terecht. Het gaat om spullen die stuk gaan of niet meer aan onze verwachtingen of smaak voldoen.

Het doorbreken van de wegwerplogica kan zowel economische, sociale als ecologische voordelen hebben.

Geplande veroudering en fast fashion zijn misschien goed voor een oneindige groei maar verschrikkelijk inefficiënt als het op materiaal, energie en arbeidskrachten aankomt. Dat de recyclageparken opnieuw open gingen vóór kringwinkels en hersteldiensten heropenen, illustreert andermaal hoe sterk onze economie op wegwerp gebaseerd is.

Lokale circulaire economie

Net als andere crises is de coronacrisis een kans om schoon schip te maken – niet alleen in ons huis, maar ook in onze economie. De crisis laat zien dat wat we als vanzelfsprekend beschouwen, ons in de problemen brengt. Willen we samen de economie uit het slop trekken en inzetten op een veerkrachtig, duurzaam herstel, dan moeten we investeren in een lokale en circulaire economie.

Het doorbreken van de wegwerplogica kan zowel economische, sociale als ecologische voordelen hebben. We zijn al kampioenen in recyclage, laat ons ook kampioen worden in reparatie. Verschillende onderzoeken (door de EU, VITO, OVAM …) tonen aan dat de uitbouw van een sterke professionele reparatiesector zou zorgen voor meer lokale jobs, meer sociale tewerkstelling en minder afval. De voorbije jaren daalde het aantal herstellers en herstellingen. Laat ons die trend omkeren.

Het goede nieuws is dat heel wat van de maatregelen om de reparatiesector te stimuleren, klaarliggen. De voorbije maanden werkten onderzoekers en organisaties die zich inzetten voor het Recht op Repareren een reeks beleidsaanbevelingen uit zoals een verlaagd BTW-tarief voor herstellingen van elektrische toestellen, fabrikanten verplichten om toestellen zo te ontwerpen dat ze makkelijk open te maken te repareren zijn, en ervoor zorgen dat alle herstellers toegang krijgen tot wisselstukken en herstelinformatie. (Meer info: www.repairshare.be).

Het is onmogelijk om nu al te zeggen hoe de wereld eruit zal zien na de coronacrisis. Maar we kunnen wel duidelijk kiezen voor een wereld die veerkrachtiger is, lokaler en ecologischer. We hopen dat de beleidsmakers ook de juiste keuzes maken bij het herstel van de economie.

Getekend: Repair&Share vzw in samenwerking met een groeiende alliantie van organisaties die het Recht op Repareren steunen (met onder meer BBL, BOS+, De Kringwinkel, Ferm, Greenoffice UAntwerpen, HERW!N, MAAKbar, Netwerk Bewust Verbruiken, Repair Together.)