Niger gaat gebukt onder dreiging van Boko Haram

‘Hoe was het in Nigeria?’ Dat is de vraag die me al het vaakst gesteld werd sinds ik terug ben uit Niger. Voor mij vat dat samen hoe weinig er geweten is over het land dat volgens de Verenigde Naties een van de minst ontwikkelde ter wereld is.

De redenen voor die lage ontwikkelingsgraad zijn uiteenlopend. Zo laat het klimaat in Niger al moeilijker rurale ontwikkeling toe. Dat het land gigantisch groot is en bijna volledig in de Sahel gelegen is, speelt ook een rol. Verder is er erg weinig economische diversiteit, weinig alfabetisering – 73 procent van de vrouwen en zestig procent van de mannen ontvingen geen enkele vorm van onderwijs - en blijft de bevolking maar groeien.

Dat laatste is paradoxaal. In Niger is de kindersterfte namelijk aan het dalen, wat meestal met zich meebrengt dat het aantal kinderen per gezin ook daalt – en dat zo de bevolkingsgroei afremt. ‘Niger is zowat het enige land waar die daling in kindersterfte geen effect heeft gehad op de bevolkingsgroei. Integendeel’, aldus de Belgische Viviane Van Steirteghem die aan het hoofd staat van Unicef Niger.

Gemiddeld bestaat een Nigerees gezin uit 7,6 kinderen - het hoogste aantal in de wereld. ‘Een van onze uitdagingen is erachter komen hoe het komt dat het aantal kinderen per gezin hier niet daalt wanneer de kindersterfte wel daalt.’

Man versus vrouw en kinderen

Daar komt bij dat de kloof tussen man en vrouw enorm is. In een Health Center niet ver van de stad Maradi zagen we een vader en zijn dochtertje in de wachtkamer zitten. Van Steirteghem moest er even bij blijven stilstaan. ‘Dat zie je zo weinig: een man die met een van zijn kinderen naar de dokter gaat. Met zijn dochtertje dan nog wel’, vertelt ze. ‘Wanneer ze te zorgzaam zijn, worden mannen hier nog te snel als zwak bestempeld.’

Eind 2016 leed bijna de helft van de kinderen onder de vijf jaar aan chronische ondervoeding.

Warson en zijn dochtertje Hawaou zijn jammer genoeg een uitzondering. De situatie van vrouwen in Niger is alarmerend. Bijna een kwart van de meisjes tussen vijftien en negentien jaar is voor haar vijftiende verjaardag getrouwd. Bij jongens in dezelfde leeftijdsgroep is dat slechts 0,1 procent.

Sanitaire voorzieningen

Dat een derde van de bevolking geen toegang heeft tot drinkbaar water en er ook weinig sanitaire voorzieningen zijn, maak de situatie alleen maar erger. Zo’n drie kwart van de bevolking doet zijn behoefte in de open lucht. Dat zet Niger op de zesde plaats van landen waar dat nog vaak voorkomt. Hierdoor komen diarreeziekten die bij kinderen dodelijk kunnen zijn, vaker voor.

Het bouwen van latrines en een verdere bewustwording van het belang van hygiëne zijn daarom noodzakelijk. Hiervoor werd in 2009 met de hulp van Unicef het ATPC (L’Assainissement Total Piloté par la Communauté) opgericht. Het project krijgt steun van het Nigerese Ministerie voor de Hydraulische en Sanitaire voorzieningen.

Het ATCP hielp al 1331 dorpen met in totaal 679 505 inwoners betere sanitaire gewoontes adopteren. Zo heeft elk van de 250 gezinnen uit het dorp Garin Djibou Maraghi sinds kort een eigen latrine. Ook Balki, met haar 75 jaar meteen de oudste van het dorp. Haar zoon Moestafa heeft de wc gebouwd. ‘Dat is zo gemakkelijk. Nu moet ik geen hele wandeling meer maken en het is gewoon ook hygiënischer’, vertelt ze. Ze kijkt even naar Moestafa en glundert: ‘Ik heb een goede zoon.’

Boko Haram

Het is duidelijk: Niger staat voor serieuze uitdagingen wil het zich verder ontwikkelen. Nu komt er de dreiging van Boko Haram nog bij. Vooral Diffa, een regio in het Zuid-Oosten van Niger, kreunt eronder. ‘Boko Haram, dat is hier nog niet gedaan’, aldus het Unicefteam van Diffa.

Bosso, een stad dat zich op de grens met Nigeria bevindt, werd in juni brutaal aangevallen door de terreurorganisatie. De stad waar 35.000 mensen woonden, was van de ene op de andere dag verlaten. Sinds september keren de inwoners met mondjesmaat terug en nu wonen er opnieuw 10.000 mensen. ‘Ik hoop dat er nog meer terugkeren. Alleen zo zal Bosso opnieuw kunnen bloeien’, vertelt Bosso-inwoonster Boula (37).

Toumour

Een deel van de inwoners van Bosso is gevlucht naar Toumour, zo’n 25 kilometer verder. Oorspronkelijk was Toumour een dorp van 3.000 inwoners, maar dat zijn er nu 30.000 geworden.

Meer dan de helft van de naar schatting 222.000 vluchtelingen is minderjarig.

Het totale aantal mensen dat in Diffa gevlucht is voor Boko Haram werd in oktober 2016 geschat op zo’n 222.000. Meer dan de helft van hen is minderjarig. Een deel zijn intern ontheemden en de anderen zijn vluchtelingen of teruggekeerde Nigeresen uit Nigeria, waar de dreiging van Boko Haram nog harder voelbaar is.

Er zijn meerdere vluchtelingenkampen opgericht langs het asfalt die Diffa zou moeten verbinden met onder andere Bosso. Door de aanslagen van Boko Haram is deze weg echter nooit afgeraakt. Unicef probeert de kampen en dorpen zoals Toumour zo goed mogelijk bij te staan.

Steun van Unicef

Op dit moment heeft in de regio Diffa meer dan de helft van de vluchtelingen toegang tot water. Zo’n 75.000 onder hen kregen hiervoor hulp van Unicef en zijn partners. Verder kunnen er ongeveer 80.000, waarvan bijna 50.000 dankzij Unicef en zijn partners, van de 222.000 vluchtelingen gebruikmaken van sanitaire voorzieningen.

Unicef Niger zal er in 2017 voor blijven ijveren alle vluchtelingen toegang te geven tot drinkbaar water en sanitaire voorzieningen.

Ook op gebied van onderwijs zet Unicef zich in. De organisatie steunt dit schooljaar (2016-2017) op een actieve manier de scholing van 14.000 kinderen via drie ngo’s: COOPI, Concern en Plan. Verder steunt de VN-organisatie de Regional Child Protection Directorates (DRPE). Ook helpt Unicef mee aan het in kaart brengen van de bouw van 110 noodcentra.

© 2017 – Unicef/StampMedia – Charlotte Van Campenhout