Koffie is spil van Oegandese economie

Het Oost-Afrikaanse Oeganda heeft zich tot doel gesteld om de jaarlijkse productie van koffie te verhogen van 3,5 naar 4,5 miljoen zakken van 60 kilogram. Het land wil dat bereiken door middel van een herbeplantingsprogramma.

Francis Chesang, productiemanager van de door de staat gerunde Uganda Coffee Development Authority (UCDA), gelooft sterk in dit plan. “Ons herbeplantingsprogramma werpt z’n vruchten af en stelt ons in staat om de jaarlijkse productie op te tillen tegen 2015, wanneer de nieuwe snelgroeiende en goed opbrengende bomen in de productie gaan meetellen.”

Robusta en arabica

Oeganda is na Ethiopië de grootste koffieproducent van Afrika.

Het herbeplantingsprogramma dateert van 1994, een jaar nadat het land te kampen had gekregen met een bomenziekte die de helft van de robustabomen verwoestte. Oude en zieke bomen werden geleidelijk aan vervangen door nieuwe, genetisch zuivere en hoge-opbrengst-koffiesoorten. Volgens de UCDA groeien er in Oeganda momenteel 300 miljoen robusta- en arabicabomen.

De herbeplanting heeft als doel “inkomsten in buitenlandse valuta te genereren voor het land net als betalingen voor de landbouwers”, zegt  Chesang. Het gewas is goed voor 20 tot 30 procent van Oeganda’s jaarlijkse exportopbrengst.  

“Ik denk dat het moeilijk zal zijn om dit doel te bereiken omdat er nog 60 miljoen bomen aangeplant moeten worden”, meent David Muwonge van de Nationale Koffie-unie in Oeganda. Ook zaken zoals de slechte landbouwmethoden en de gevolgen van de klimaatverandering maken deze doelstellingen onrealistisch, zegt hij.

Bovendien verkiezen steeds meer jongeren de snelle opbrengsten in de steden boven het risicovolle vak van koffieboer. “Mijn zonen hebben de landbouw vaarwel gezegd ten gunste van de motorfietstaxibedrijven in de stad”, zegt Fred Kyobe, een 64-jarige boer in het Wakison District in Centraal Oeganda.

Onrijpe koffiebonen

Volgens de UCDA stelt de koffiesector momenteel 3,5 miljoen mensen tewerk. “Koffie blijft een centrale rol spelen in de Oegandese economie en levert een enorme bijdrage tot de exportopbrengsten en het levensonderhoud voor 1,32 miljoen van de 3,95 miljoen landelijke huishoudens”, zegt de UCDA op haar website.

De president van Oeganda, Yoweri Museveni, onderstreepte het belang van het gewas vorige week door te stellen dat iedereen die de kwaliteit van de koffie aantast, moet worden vervolgd. In het verleden werden sommige boeren ervan beschuldigd onrijpe bonen te oogsten terwijl koffiehandelaars werden aangeklaagd omdat ze koffie van mindere kwaliteit met koffie van hoge kwaliteit had gemengd en dat als koffie van superieure kwaliteit hadden verkocht.

“Als we onvolwassen koffie oogsten is dat omdat we gedreven worden door armoede”, zegt Sunday Mugaga, een koffieboer uit het Kayunga District. Het inkomen dat hij haalt uit de koffieverkoop is niet voldoende om zijn gezin te onderhouden. Hij vult het aan door de verkoop van vis die hij zelf in de rivier gaat vangen.

Geen koffie, maar olie

Naast koffie zijn er nog andere ontwikkelingsplannen om Oeganda van extra inkomsten te voorzien.

De Londense Tullow Oil Plc, het Franse Total en de Chinese National Offshore Oil Corporation ontwikkelen samen de olievelden in Oeganda. “Maar de olieproductie zal naar verwachting geen commerciële niveaus bereiken voor 2016”, zegt econoom Robert Kasozi. “Koffieproductie heeft dus nog steeds een belangrijke rol in de economie van het land en Oeganda kan dus profijt halen uit de uitbreiding van haar productie in de komende drie jaar.”

Bovendien kan het winst halen uit de stijgende mondiale vraag naar koffie, vooral in landen zoals Rusland, India en China, zegt Kasozi nog.