DNA-test spoort afkomst ivoor op

DNA-onderzoek (de afkorting van deoxyribonucleic acid of desoxyribonucleïnezuur) is vooral gekend door het gebruik ervan in strafzaken. DNA kan echter ook ingezet worden om te achterhalen of ivoor uit een slagtand van een olifant afkomstig is uit Azië of Afrika.

‘Het is de eerste keer dat deze techniek wordt ingezet om te bewijzen dat een te koop aangeboden ivoren voorwerp een illegale herkomst heeft’, zegt Richard Thomas, communicatiecoördinator van de ngo TRAFFIC.

Tien miljard dollar

Het project kwam tot stand door een samenwerking tussen het Thaise Departement van Nationale Parken en Natuurconservatie (DNP) en TRAFFIC, in een poging om de wijdverbreide illegale ivoorhandel in Thailand aan banden te leggen.

Samenwerkingsverbanden met Afrikaanse landen zijn er vooralsnog niet. Volgens Thomas is het de bedoeling om op termijn de techniek uit te breiden naar alle wilde dieren die door mensen worden verhandeld.x

Volgens het Wereldnatuurfonds (WWF) wordt de illegale handel in wilde dieren geschat op meer dan 10 miljard dollar per jaar. Ze wordt gecontroleerd door criminele netwerken.

Zwarte markt

‘Het citeren van prijzen in de media kan de interesse van criminelen voor het product doen toenemen.’

Op onze vraag naar de straatwaarde van ivoor zegt Thomas dat ze ‘erg op hun hoede zijn om te speculeren over de geboden prijzen op de zwarte markt. Deels is dat omdat die prijzen niet te controleren vallen, maar vooral nog omdat het citeren van prijzen in de media de interesse van criminelen voor het product kan doen toenemen.’

In het rapport dat TRAFFIC heeft vrijgegeven spreken de onderzoekers van 160 ivoren voorwerpen die ze op legale wijze kochten in handelszaken in Bangkok.

Na DNA-analyse om de afkomst van het ivoor te achterhalen, bleek het merendeel van het ivoor afkomstig van de Afrikaanse olifant, Loxodonta africana. Deze savanneolifant leeft in 37 landen in Afrika beneden de Sahara.

‘Niettegenstaande het beperkt aantal stalen ons niet toelaat om uitspraken te doen voor de volledige Thaise ivoormarkt, duiden de resultaten er wel op dat ivoor van de Afrikaanse olifant prominent vertegenwoordigd is in de detailhandel in Bangkok’, besluit het rapport.

‘We zijn enorm geraakt door de resultaten van het rapport dat er is gekomen op een moment dat de Thaise overheid de controle op het bezit en de handel van ivoor wil verscherpen’, zegt hij.

Zo wordt iedereen verplicht het bezit van ivoren voorwerpen te registreren bij het DNP voor 21 april van dit jaar. Wie dat niet doet, riskeert een gevangenisstraf van maximum 3 jaar of een boete van zes miljoen Thaïse baht (177.000 euro).

‘De DNA-tests en andere forensische expertise zullen een enorme steun blijken voor het gerecht’, zegt Adisorn Noochdumrong, adjunct-directeur van DNP.