De optimist uit België

Ik antwoord Jelena Pawlowa, de jonge hoofdredactrice van de lokale krant Amoerskaja Pravda (‘De waarheid van Amoer’), dat ik mij geen betere plaats dan de grensstad Blagoveschensk kan indenken om te schrijven over China-Ruslandrelaties.

Toeval of niet, het hoofdartikel op de voorpagina van de Amoerskaja Pravda vandaag gaat over Chinese migranten die in de landbouwsector van de Amoerregio aan de slag zijn. Pawlowa: ‘Velen zijn hier met een toeristisch visum en werken dus illegaal. Bovendien gebruiken ze chemische mest die hier niet is toegelaten.’ Volgens het artikel zal het aantal Chinese gastarbeiders in de landbouwsector volgend jaar beperkt worden. ‘In 2012 zullen nog 1245 arbeidsvisa uitgereikt worden in heel de Amoerregio. Zowat de helft is bestemd voor de bouwsector, een derde voor de houtindustrie.’

De Amoerskaya Pravda brengt met de regelmaat van de klok artikels over de Chinese aanwezigheid in Blagoveschensk en omstreken. Bijvoorbeeld over de belangrijkste Chinese zakenman in de regio, He Wenan. Hij is eigenaar van het bouwbedrijf Hua Fu, van verschillende handelscentra én hotels. In een recent artikel beschuldigden Russische werknemers van het hotel Asia –waar ik verblijf– hun baas He Wenan ervan hun arbeidsrechten te schenden. Pawlowa: ‘De contracten zouden niet fatsoenlijk zijn, hun salarissen te laat of niet volledig uitbetaald.’

Een andere belangrijke Chinese ondernemer in de streek is mevrouw Li Hua. ‘Zij heeft hier de brouwerij gekocht en heeft ook verschillende restaurants in handen. Maar de meeste Chinese zakenmensen zijn niet zo high level, ze hebben kleinschaligere bedrijven in de horeca- en landbouwsector. Er wordt gefluisterd dat He Wenan maar dit niveau van business kon opzetten omdat hij steun kreeg van onze vorige burgemeester (2004-2010), mijnheer Migulya. Tegen die laatste is intussen een internationaal aanhoudingsbevel uitgevaardigd. Hij had het budget “foutief verdeeld”, en dat viel samen met zijn relaties met Chinese zakenmensen.’

De Amoerskaya Pravda wordt dagelijks verspreid op 8.000 exemplaren en is in handen van de gouverneur van de Amoerregio. Honderd procent onafhankelijk kunnen de journalisten dus niet werken. ‘We moeten een zekere lijn volgen, maar anderzijds kunnen we ook nog altijd onze eigen ideeën brengen’, zegt Pawlowa daarover.

Op het einde van het interview worden de rollen plots omgekeerd. Pawlowa duwt mij een micro onder de neus en vraagt naar mijn kijk op de China-Ruslandrelaties. Ik antwoord dat het op het eerste zicht wel lijkt mee te vallen met de Chinese “overrompeling” van het Verre Oosten van Rusland: zoveel Chinezen zijn er nu ook weer niet te zien. Die inschatting levert een dag later de volgende titel op: ‘De optimist uit België.’