Zuid-Soedan: een nieuwe staat, vele uitdagingen

Het is een fenomeen dat je momenteel wel vaker ziet in de wereld: een gebrek aan economische en sociale ontwikkeling gecombineerd met een geavanceerd politiek systeem. Zuid-Soedan is opgedeeld in 10 verschillende staten, met elk hun regionale hoofdstad en een parlementaire vertegenwoordiging. Een deel van deze vertegenwoordiging is op hun beurt gemachtigd zich te vestigen in de South Sudan Legislative Assembly, het federale parlement zeg maar.

Tezelfdertijd is er in Zuid-Soedan haast geen politieke oppositie -de enige goed georganiseerde politieke partij in het land is de voormalige rebellenbeweging SPLM- is olie het enige goed waarmee het buitenlandse investeringen kan aantrekken -98% van de export is ruwe olie- zijn sociale spanningen tussen verschillende gemeenschappen schering en inslag, is de aanwezigheid van geasfalteerde wegen beperkt tot 10 en kan een substantieel deel van de bevolking niet lezen en schrijven.

Op het moment van mijn aankomst is het meest relevante issue het conflict tussen de Lou Nuer en de Murle tribe in de staat Jonglei. Al snel werd me verteld dat het conflict tussen deze twee gemeenschappen niet nieuw is, maar lange tijd werd bevroren door een gemeenschappelijke vijand (Khartoum). Nu dat deze weg is, komen dergelijke problemen terug opborrelen.

De oorsprong van het conflict dateert van 1935: leden van de Lou Nuer waren jaloers op de grootte van een koe van de Murle en beslisten dan maar die koe te vermoorden. De Murle antwoordden met hetzelfde, met name het doorsteken van de koe van de Lou Nuer. In Westerse termen klinkt dit absurd, maar tot op vandaag de dag halen vele gemeenschappen hun sociale prestige nog uit de grootte van hun kudde.

Het huidige conflict, dat al aan honderden mensen het leven heeft gekost en humanitaire hulporganisaties onder druk plaatst om gevluchte mensen van levensnoodzakelijke middelen te voorzien, is te wijten aan het feit dat de Murle systematisch dieren stelen en kinderen ontvoeren van de Lou Nuer. Er gaan stemmen de ronde dat de Murle met een fertiliteitsprobleem kampen: door de aanwezigheid van syfilis in hun gemeenschap kunnen ze weinig gezonde kinderen krijgen en dienen ze, om hun gemeenschap in stand te houden, elders kinderen te ontvoeren. Dit tot groot ongenoegen van de Lou Nuer, die door te weinig bescherming van de regering het lot in eigen handen hebben genomen door de oprichting van het ‘White Army’.

Daaruit volgde een spiraal van geweld: de Lou Nuer en de Murle vallen elkaar beurtelings aan. Nochtans zijn er veel instanties in het land die dit geweld zouden kunnen voorkomen. De meeste verantwoordelijkheid ligt bij het regeringsleger, de SPLA. Het probleem is dat er in dit leger verschillende facties zijn die loyaliteit tonen ten aanzien van een bepaalde stam, en daardoor het conflict veeleer kunnen versterken dan stabiliseren. Daarnaast is er de aanwezigheid van de United Nations Mission for South Sudan (UNMISS), die als mandaat heeft het beschermen van de burgers en het garanderen van stabiliteit.

Een medewerkster van het United Nations Development Programme wist me echter te vertellen dat de aanwezigheid van UNMISS veeleer symbolisch is en dat ze over te weinig manschappen beschikken om ook maar iets substantieel bij te dragen in het land. Zowel nationaal als internationaal wordt er dus weinig gedaan aan dit conflict, met zware humanitaire consequenties. Bovendien zou Khartoum stiekem de Murle voorzien van wapens –van Chinese makelij- om zo aan de hand van een verdeel-en-heers politiek het land zwak te houden. Soedan zelf heeft immers veel olie-inkomsten verloren aan het ontstaan Zuid-Soedan en vecht momenteel nog om bepaalde voorraden in Unity State (Abiye).