Uit de landen van de Arabische Lente bereikt ons weinig nieuws dat een mens positief kan stemmen. In Syrië lijkt de tunnel van geweld geen einde te hebben. In Libië krijgt het centrale gezag maar geen controle over gewapende milities en in Jemen is het nog altijd chaos troef. In Egypte heeft de Sisi-gekte alle verbeelding overschreden.
Na de hit Tislam el-ayadi (vrij vertaald ‘god zegen de handen’), de Sisi-chocolade én de Sisi-juwelen, is er nu de campagne die generaal Al-Sisi oproept om zich kandidaat te stellen voor de nog te plannen presidentsverkiezingen. Zelfs de revolutionaire dichter Ahmed Fouad Negm heeft de oproep ondertekend. ‘Want,’ zegt hij, ‘Al-Sisi heeft het land van een burgeroorlog gered.’ Ondertussen – in een sfeer van “oorlog tegen terrorisme” – wordt de grondwet aangepast en zijn de schendingen van mensenrechten ontelbaar. Tunesië van zijn kant spartelt nog om het democratische experiment tot een goed einde te brengen, maar ook daar is niets gewonnen.
Niemand kan voorspellen hoe de situatie verder zal evolueren. Instabiliteit is dus het kenmerk van deze periode in de landen van de Arabische Lente. En instabiliteit is juist wat de bevolking in de rest van de Arabische wereld wil vermijden. Het is ook die verloren stabiliteit waar heel veel mensen in Egypte naar hunkeren. Dat verklaart waarom heel veel mensen aan Al-Sisi vastklampen en in hem de leider zien die het land naar een veiliger toekomst kan brengen.
De prijs voor verandering is hoog, te hoog voor heel veel mensen. Veel idealen en dromen zijn dan ook in rook opgegaan. Misschien lukt het het kleine Tunesië nog om met de minste schade deze turbulente periode door te komen en misschien vindt het discours over mensenrechten opnieuw zijn weg naar de bevolking. In de mediatieke ophemeling van de nieuwe leider in Egypte, verschijnt een icoon van de revolutie van 25 januari op het scherm om weer de puntjes op de i te zetten en te waarschuwen. ‘Democatie brengt de mensenrechten niet’, zei Ahmed Harara in een interview op televisie. ‘Het zijn de mensenrechten die democratie brengen.’ Een licht in de duisternis.