Tussen 2001 en 2010 zijn de militaire uitgaven in de Zuidelijke Kaukasus spectaculair gestegen. Georgië gaf in 2010 voor 331 miljoen euro uit aan defensie, een stijging met maar liefst 800 procent in tien jaar. Bij Armenië gaat het om 296 miljoen euro (+188%), bij Azerbeidzjan om 1041 miljoen euro (+388%).
De cijfers zijn samengebracht door het Zweedse onderzoekscentrum Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI).
‘Die stijging in militaire uitgaven is een vroege waarschuwing voor wat er binnen een jaar of zo in de regio te gebeuren staat ‘, zei onderzoeker Sam Perlo-Freeman van SIPRI op een colloquium van het Vlaams Vredesinstituut, eind september in het Vlaams parlement.
Sinds het uiteenvallen van de Sovjetunie, in december twintig jaar geleden, zit de Kaukasus opgescheept met een aantal bevroren conflicten. Het conflict tussen Armenië en Azerbeidzjan over Nagorno-Karabach eiste begin jaren negentig 30.000 mensenlevens en bleef sindsdien onopgelost. Het staakt-het-vuren wordt immers nog met de regelmaat van de klok geschonden. Het conflict tussen Georgië en Rusland bereikte een hoogtepunt in augustus 2008, toen Zuid-Ossetië en Abchazië zich afscheurden van Georgië.
Oorlogstaal
Tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, eind september in New York, onderstreepten de vier landen nogmaals hun “eigen gelijk” in de kwestie. Vooral in de toespraken van Armeens president Serzh Sargsyan en Azerbeidzjans minister van Buitenlandse Zaken Elmar Mammadyarov vlogen de verwijten over en weer.
Sargsyans noemde de ‘alles of oorlog-positie ‘ van Azerbeidzjan een kwestie van ‘volstrekte onwil ‘, stelde dat het land ‘armenofobie tot staatspropaganda heeft verhoffen, op een niveau dat meer dan gevaarlijk is ‘ en hekelde de ‘geïntensifieerde oorlogsretoriek van Bakoe ‘.
Mammadyarov op zijn beurt onderstreepte dat Armenië twintig procent van het Azerbeidzjaanse grondgebied blijft bezetten, en ‘oproepen van de internationale gemeenschap blijft negeren ‘. Nog meer zorgwekkend, aldus Mammadyarov, is dat ‘de leiders van Armenië de toekomstige generaties publiekelijk aanzetten tot nieuwe oorlogen, geweld en agressie ‘. Boomende defensiebudgetten en straffe verklaringen op internationale fora: een gevaarlijke cocktail.