Chili is Latijns-Amerika’s economische tijger bij uitstek. Een stabiele democratie, lid van de OESO en het meest open land van Latijns-Amerika wanneer het over economische handelsakkoorden gaat. De voorbije twintig jaar heeft het een economische groei kunnen realiseren van 4 tot 5 procent –Chili is de bakermat van de kopermijnen. De weldaden daarvan vloeien echter systematisch af naar een rijke bovenlaag, niet meer dan 2 tot 3 procent van de bevolking. Sinds de dictatuur van Pinochet (1973) en het neoliberale model van de Chicago Boys, die Chili als experiment voor hun theorieën gebruikten, groeit er een diepe kloof tussen de haves en de havenots. De jongeren vandaag vinden dat dit lang genoeg geduurd heeft.
‘Achter die fraaie macro-economische cijfers gaat een realiteit schuil die wij aan de oppervlakte willen brengen’, zegt Giorgio Jackson, die samen met Camila Vallejo het studentenprotest van de voorbije jaren leidde. De post-Pinochet-generatie neemt het niet meer dat universiteiten (naar verluidt voor een groot deel in handen van Opus Dei) melkkoeien geworden zijn in plaats van democratische kennisinstellingen. Ze vragen hervormingen van het onderwijs en een einde aan de woekerpraktijken in de onderwijsinstellingen, die met hun hoge inschrijvingsgeld miljoenen jongeren niet alleen de toegang tot onderwijs ontnemen maar ook hun toekomst hypothekeren. Sinds 2006 bouwen ze systematisch de tegenbeweging op. Toen waren ze leerlingen aan de middelbare school, daarna universiteitsstudenten.
In november nemen Vallejo en Jackson deel aan de parlementsverkiezingen. Jackson is kandidaat voor de Democratische Revolutie, een nieuwe partij die hij mee oprichtte. Vallejo komt op voor de Communistische Partij.
Jackson bundelde zijn visie in het boek Het land waar wij van dromen en dat ziet er anders uit dan het “individualistisch kapitalisme” van het huidige systeem, aldus Jackson. De jonge generatie wil een nieuwe basis, een hervorming van de grondwet. Intussen zijn ze lang niet meer de enigen die hun mond durven open doen. De syndicaten hebben opnieuw de vrees overwonnen. De mijnwerkers willen delen in de koperwinsten. De havenarbeiders nemen geen genoegen meer met de kruimels die van tafel vallen. Hoe de verkiezingen van 17 november ook uitdraaien, de geest is uit de fles.
Lees ook het artikel Chili op een kantelpunt, dat verscheen in MO*magazine van juni 2013.