330 miljoen Indiërs bedreigd door droogte

India beleeft zijn derde droogtejaar op rij. Watertekorten en hittegolven brengen 330 miljoen mensen in gevaar. Een week geleden werden al 160 doden geteld. De oorzaak ligt bij het klimaat, maar ook bij slecht beleid en exportlandbouw, waardoor jaarlijks bijna honderd miljard kubieke meter water uit India verdwijnt.

  • CC Kehworks (CC BY-NC 2.0) CC Kehworks (CC BY-NC 2.0)
  • Bryan Ledgard / Flickr (CC BY-SA 2.0) Vrouwen halen water in Bharatpur. In vele regio’s zijn ze daarvoor uren onderweg. Bryan Ledgard / Flickr (CC BY-SA 2.0)
  • © Cornelius Noll In drie vierde van India heerst momenteel droogte. © Cornelius Noll
  • Bryan Ledgard / Flickr (CC BY-SA 2.0) Een man in Bharatpur, Rajastan. De huidige hittegolf zou erger worden dan vorig jaar, toen 2500 mensen stierven. Bryan Ledgard / Flickr (CC BY-SA 2.0)
  • ©  India Water Tool / World Resources Institute Het grondwaterpeil zakt in meer dan de helft van de waterputten in India. Dat komt vooral door het gigantische waterverbruik van de Indiase landbouw en industrie. © India Water Tool / World Resources Institute
  • Mohak Adav / 500px - (CC BY-SA 2.0) De Vasai Beek in Maharashtra is sterk vervuild, net zoals veel andere Indiase rivieren. Mohak Adav / 500px - (CC BY-SA 2.0)
  • © Juliane Noll India’s premier Narendra Modi is de leider van de hindoe-nationalistische Bharatiya Janata-partij (BJP). © Juliane Noll
  • symmetry_mind / Flickr (CC BY-SA 2.0) Twee jongetjes op een akker in Gujarat. Omdat hun akkers opdrogen, hebben boeren geen oogst. Velen besluiten te verhuizen naar steden. symmetry_mind / Flickr (CC BY-SA 2.0)

In een video braadt een Indiase vrouw uit Karimnagar – al dan niet getruceerd – een roerei op de stenen vloer voor haar huis. Een mix van vermaak en verontrusting bij de bevolking doet het filmpje viraal gaan.

Telangana is een van de vele staten die lijden onder een zware hittegolf. Voorzichtige burgers lopen rond met uien in hun broekzakken. Dat zou de lichaamstemperatuur op peil houden en zonnenslag voorkomen. Mensen smachten naar regen.

In 10 van de 29 Indiase deelstaten is de droogte als ramp erkend. Volgens de Indiase regering zijn minstens driehonderd dertig miljoen mensen, oftewel een vierde van de bevolking, in gevaar. In realiteit zijn het er meer, want vijf uitgedroogde staten hebben zich nog niet gemeld. De vijftien staten beslaan samen drie vierde van de totale oppervlakte van India.

Tegelijkertijd strijkt sinds twee weken een hittegolf over India. Tot negentig procent luchtvochtigheid en temperaturen van boven veertig graden Celcius zijn dagelijkse kost. Dat is meer dan vijf graden warmer dan normaal.

Er zijn officieel al honderdzestig mensen overleden door zonnesteek of uitdroging. Vorig jaar in mei overleden nog tweeduizend vijfhonderd mensen: de op één na dodelijkste hittegolf ooit in het land. Volgens de Indiase meteorologische dienst wordt dit jaar nog heftiger.

Essentiele moessonregens

Water is een van de meest schaarse goederen in India. Het land herbergt 17 procent van de wereldbevolking, maar slechts 4 procent van de zoetwatervoorraden. twee derde van de landbouwvelden zijn compleet afhankelijk van de moessonregen, omdat ze niet geïrrigeerd worden. De hevige regens zijn essentieel omdat ze de watervoorraden aanvullen. Boeren in de probleemgebieden ervaren al twee jaar lang ondermaatse moessonregens en daardoor ook misoogsten. Volgens de Centrale Watercommissie zijn ’s lands waterreservoirs nog maar voor 22 procent gevuld. Dat is zeven procent minder dan een maand geleden.

De waterreservoirs nog maar voor 22 procent gevuld. Dat is 7 procent minder dan een maand geleden

Een weerfenomeen is verantwoordelijk voor het gebrek aan regen: ‘In El Niño-jaren krijgen Noord-West en Centraal India weinig regen’, verklaart Dr. Sivananda Pai, hoofd Langetermijn Weervoorspelling bij de meteorologische dienst, aan The Indian Express. In bijna elk El Niño-jaar wordt India geconfronteerd met droogtes.

Mahesh Palawat, hoofdmeteoroloog bij Skymet Weather Services, blijft in gesprek met The Economic Times optimistisch: ‘Maart en april waren dit jaar warmer dan normaal, omdat er geen buien waren. In de eerste week van mei zullen pré-moessonregens weer voor wat opluchting zorgen’

Waterhongerige gewassen eisen tol

Het toenemende watertekort is ook te wijten aan dalende grondwaterpeil, dat de mens heeft veroorzaakt. Er wordt veel meer water uit de grond gehaald dan er natuurlijk bijkomt. India Water Tool volgt vierduizend waterputten in heel India. (Zie infografiek lager) In meer dan de helft van hen is het waterniveau gedaald in de laatste zeven jaar en in 16 procent van de waterputten daalt het water jaarlijks met meer dan één meter. De grondwatervoorraden in Noordwest-India zijn de op één na meest uitgeputte ter wereld. Dat blijkt uit onderzoek van NASA en de Universiteit van Californië-Irwine.

Door export van voedsel, verdwijnt jaarlijks bijna honderd miljard kubieke meter water uit India

De Wereldbank heeft in 2011 gemeld dat India meer water verbruikt water dan eender welk ander land ter wereld: 761 miljard kubieke meter. China, met nog net iets meer inwoners dan India, verbruikt “maar” 554 miljard kubieke meter water per jaar. Dat is 28 procent minder dan India, ondanks een bevolking die groter is.

De watergebreken in India ontstaan vooral door de grote landbouwsector die vooral focust op waterhongerige gewassen zoals katoen en suikerriet. Door waterintensief geproduceerd voedsel te exporteren, verdwijnt jaarlijks bijna honderd miljard kubieke meter water uit India naar het buitenland.

Bryan Ledgard / Flickr (CC BY-SA 2.0)

Een man in Bharatpur, Rajastan. De huidige hittegolf zou erger worden dan vorig jaar, toen 2500 mensen stierven.

Het waterpeil daalt vooral door de reusachtige maar weinig efficiënte landbouwsector die voor het grootste deel focust op gewassen zoals katoen, rijst en suikerriet. Van de 761 biljoen kubieke meter water die India jaarlijks verbruikt, gaat 688 biljoen naar de landbouw. Dat is negentig procent van het totaal verbruikte water.

Iets meer dan de helft van de bevolking werkt in de landbouw. Het waterverbruik per kilo oogst ligt hoger dan het wereldgemiddelde. Als opkomende economie zou India dat verbruik beter in de grip moeten krijgen. Door de export van waterintensief geproduceerd voedsel verdwijnt jaarlijks bijna honderd miljard kubieke meter water naar het buitenland.

Van de 761 biljoen kubieke meter water die India jaarlijks verbruikt, gaat 688 biljoen naar de landbouw.

De industrie verbruikt jaarlijks 17 biljoen kubieke meter water of 2,2 procent van het totale verbruik. Frisdrankgiganten zoals Pepsi of Coca-Cola zijn hoofdrolspelers in de privatisering van het water in India. Pepsi heeft 38 flesvulfabrieken in India, Coca-Cola 54. Ze kopen daarvoor bewust land boven een aquifer: een bodemlaag waar veel water door stroomt.

De Indiase Grondwaterwet verleent de landeigenaar ook de volledige eigendom over het grondwater onder zijn grond. Daardoor kunnen de bedrijven onbeperkt miljoenen liter water uit de grond halen en gebruiken. Ook dat draagt bij tot het steeds dieper zakkende waterpeil. Er kwam veel protest van de lokale bevolking rond enkele van die frisdrankfabrieken, die plots veel minder water overhouden om van te leven. De Indiase overheid gaf haar volk gehoor: de voor vorig jaar geplande fabrieksuitbreidingen van Coca-Cola kwamen er uiteindelijk toch niet.

©  India Water Tool / World Resources Institute

In een poging om de steun van de bevolking terug te winnen, stelde Coca-Cola zichzelf het Water Replenishment Goal of voornemen van waterherbevoorrading. Volgens het bedrijf werd dat doel eind vorig jaar bereikt en is Coca-Cola dus waterneutraal geworden. De frisdrankproducent zou dus evenveel water teruggeven aan de gemeenschappen als hij zelf verbruikt. Het gaat echter enkel om de hoeveelheid water in de verkochte producten, en niet al het water dat nodig is om ze te maken. In cijfers: honderdzestig miljard liter water in plaats van driehonderd miljard.

Coca-Cola vergeet ook dat waterproblemen zich vooral lokaal voordoen. Het bedrijf haalt wekelijks miljoenen liter water uit de grond in bijvoorbeeld Varanasi of Jaipur. Het helpt de inwoners daar niet wanneer Coca-Cola besluit om een aquifer in een volledig ander deel van India te herbevoorraden, om zo waterneutraal te worden. Lokale problemen vereisen lokale oplossingen, stellen critici.

Cow shelters

Bij gebrek aan drinkwater nemen mensen toevlucht tot ongefilterd water uit waterputten of tot vervuild water uit lokale rivieren. Door het dalend grondwaterpeil moet elk jaar dieper gegraven worden voor water, waardoor steeds meer calcium en zout in het water belanden. Wie ervan drinkt, riskeert diarree en nierstenen. Bovendien is bijna de helft van al het zoetwater in India vervuild, als gevolg van industriële vervuiling en open riolering. Dat brengt ziektes zoals tyfus en virale hepatitis met zich mee.

Mohak Adav / 500px - (CC BY-SA 2.0)

Wie ongefilterd water drinkt, riskeert diarree, nierstenen of tyfus.

De droogte heeft ook een economische impact. Vee-eigenaars hebben geen water meer voor hun vee. Dit jaar hebben al 216 boeren in de deelstaat Maharashtra uit wanhoop zelfmoord gepleegd. Velen kiezen ervoor hun dieren te verkopen en te migreren naar steden. Daar zorgt de overheid voor meer water, maar er is niet noodzakelijk werk.

Ondertussen steunt de staat de overgebleven boeren door hun dieren te plaatsen in zogenaamde “cow shelters”. Dat stuit op kritiek van de bevolking: de overheid zou het vee beter verzorgen dan de mensen.

De waterintensieve suikersector voelt eveneens de gevolgen. De output zal naar verwachting veertig procent te dalen. Daardoor zal India voor het eerst in vier jaar weer suiker moeten importeren, wat de wereldsuikerprijs zal doen stijgen.

Onvoorbereide overheid

De Indiase regering heeft zich niet goed voorbereid op de nochtans voorzienbare droogtes. Om haar beleid te verdedigen, zei minister voor Water en Rivierontwikkeling Sushri Uma Bharti: ‘Het is zinloos om droogtes op voorhand in te plannen.’ Daarvoor kreeg ze veel kritiek: na een zwak regenseizoen was het in oktober al duidelijk dat er een paar maand later droogteproblemen zouden ontstaan. Tijdens zijn maandelijks radioprogramma belooft premier Narendra Modi dat de overheid ‘haar werk zal doen’. Hij roept zijn burgers op om water te besparen.

Minister voor Water: ‘Het is zinloos om droogtes op voorhand in te plannen’

De schuld treft vooral de deelstaatregeringen: federale toelagen voor drinkwaterprojecten werden simpelweg niet gebruikt. Verder zou de watertoevoer aan waterintensieve sectoren zoals bier- en suikerproductie beperkt moeten worden.

© Juliane NollIn de zwaargetroffen deelstaat Maharashtra maakt de bevolking zich echter zorgen, omdat de lokale politici aandelen hebben in net die bedrijven. De kans bestaat dus dat ze ondanks alles water zullen blijven verstrekken aan de industrie. Ondertussen heeft Maharashtra’s minister van Landbouw haar plannen bekendgemaakt om suikerrietaanbouw te beperken en nieuwe suikerfabrieken te verbieden voor de komende vijf jaar.

De overheid stuurt nu treinen met wagons vol water naar het binnenland van Maharashtra. 2,5 tot 5 miljoen liter water is echter niet genoeg voor de 19 miljoen inwoners. Volgens de overheid komt de trein elke dag, maar een dorpsbewoner vertelt Al Jazeera dat de trein maar eens in de laatste twee weken verschenen is. Andere getroffen deelstaten wachten nog op waterleveringen.

Papaja’s en chili’s planten

symmetry_mind / Flickr (CC BY-SA 2.0)

Twee jongetjes op een uitgedroogde akker in Gujarat. Door de droogte hebben boeren geen oogst.

Op lange termijn kan India veel doen om droogtes te vermijden. Efficiënt watergebruik is de boodschap. Omdat water zo schaars is, wordt afvalwater uit steden en industriëen best gezuiverd en hergebruikt. Onderzoek van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties uit 2011 toont aan dat slechts een derde van de vijftien miljard kubieke meter afvalwater behandeld wordt.

‘Paprika’s zijn veel winstgevender dan suikerriet, en ze verbruiken beduidend minder water’, zegt Tukaram Mundhe van de Dienst Waterbescherming en Landbouw in Solapur. Door de groeiende middenklasse in steden stijgt de vraag naar fruit en groenten: waterzuinige gewassen. Daarom zijn bananen, papaja’s of chili’s een betere aanbouwoptie dan suikerriet of rijst.

In Balachandra verdient landbouwer Ambaji Payar met fruit tot vier keer meer dan met rijst. De overgang vereist echter investeringen, om bijvoorbeeld koeling en irrigatie te voorzien. In het geval van Payar betaalde de ngo Swades Foundation een groot deel van de kosten, maar niet elke boer heeft zoveel geluk. De overheid zou boeren met financiële of materiële steun kunnen helpen de overgang te maken.

De boeren doen er sowieso goed aan om regelmatig de beplanting van hun velden af te wisselen. Daardoor stijgt de aanwezigheid van mineralen en biomassa in de grond. Dat houdt de grondvochtigheid en -temperatuur op peil, wat weer zorgt voor minder waterverbruik.
Het zijn zulke oplossingen die India nodig heeft. Noodmaatregelen zoals de watertreinen zijn voor het complexe waterprobleem niet meer dan een druppel op een steeds heter wordende plaat.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.