Moeder aarde is ook een onderdrukte vrouw

Analyse

Ecologie en feminisme: dezelfde strijd(sters)?

Moeder aarde is ook een onderdrukte vrouw

Moeder aarde is ook een onderdrukte vrouw
Moeder aarde is ook een onderdrukte vrouw

Justine Carnec

03 december 2018

Wie zoekt die vindt de activiste. Er zijn vrouwen genoeg die zich inzetten voor milieubescherming, meer zelfs dan mannen, zoals heel wat studies aantonen. Nochtans treffen  klimaatopwarming en vervuiling niet de hele bevolking. Wat beweegt vrouwen wel en mannen niet?

CC Vlad Tchompalov/unsplash

CC Vlad Tchompalov/unsplash

Wie zoekt die vindt de activiste. Er zijn vrouwen genoeg die zich inzetten voor milieubescherming, meer zelfs dan mannen, zoals heel wat studies aantonen. Nochtans treffen klimaatopwarming en vervuiling de hele bevolking. Wat beweegt vrouwen wel, en mannen niet?

Het agentschap van de verenigde naties Vrouwen schat dat slechts 7 procent het totale percentage van het broeikaseffect het resultaat zou zijn van uitsluitend vrouwelijke activiteiten. Vrouwen zijn echter veel meer dan mannen blootgesteld aan de gevolgen van menselijke activiteit op aarde. Bijvoorbeeld het giftige karakter van producten voor vrouwelijke hygiëne, om maar een voorbeeld te noemen.

Bescherming van manlijkheid

Sociologen Michèle Lalanne en Nathalie Lapeye wijzen er in hun onderzoek gepubliceerd in 2009 getiteld Heeft de dagelijkse ecologische inzet een geslacht? op dat in de meeste gezinnen vrouwen nog steeds de huishoudelijke taken voor hun rekening nemen.

‘Mannen zouden zich niet als milieubewust willen profileren uit schrik geassocieerd te worden met “vrouwelijk” gedrag’

Vrouwen staan daarom vaker in voor het veranderen van hun consumptiegewoonten voor voedsel, huishoud- en hygiënische producten.

Dit verschil in engagement zou ook gelinkt zijn aan de identiteitsconstructie van mannen, die zich niet als milieubewust willen profileren uit schrik dat ze geassocieerd zouden worden met “vrouwelijk” gedrag.

Dit is alleszins het resultaat van een studie die in december 2016 werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Consumer Research met als titel Is milieubewust onmanlijk?. Volgens deze enquête zouden de kleuren, lettertypen en thema’s van milieucampagnes als “vrouwelijk” gepercipieerd worden.

Cherchez la femme

Empathie, altruïsme en de neiging de toekomst onder ogen te zien, zijn trekken die milieubewuste personen typeren. Deze eigenschappen zijn die niet alleen geassocieerd met vrouwelijkheid, ze worden zelfs aangemoedigd bij vrouwen.

Mannen zouden dus terughoudend zijn om hun milieuverantwoordelijkheid op te nemen omdat ze hun genderidentiteit willen beschermen. Een identiteit waarvan veel feministen geloven dat die geconstrueerd is door stereotypen en gendersocialisatie.

Dit is precies het doel van het ecofeminisme, ecologisch feminisme is een sociale en politieke stroming die ecologisme en feminisme met elkaar verbindt, waarbij sommigen een link leggen tussen diepe ecologie en feminisme. Uitgedragen door activisten zoals de Indiase Vandana Shiva die een gemeenschappelijke oorzaak ziet in de onderdrukking van vrouwen en de natuur door mannen en die de vrouwelijke empowerment als de essentiële voorwaarde beschouwt voor het oplossen van klimaatkwesties.

Dit artikel verscheen eerder als onderdeel van een uitgebreider stuk in het tijdschrift Imagine Demain le monde in de editie van november/december 2018. Vertaling: Ingrid Redig.