Paus vindt juiste toon op het wereldtoneel

Paus Franciscus I kreeg een staande ovatie van een groot deel van de leiders op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Dat is niet omdat hij een brave speech gaf en heikele thema’s uit de weg ging. Integendeel, hij was de vijfde paus die de wereldleiders toesprak op de Algemene Vergadering maar hij vult zijn morele positie breder in dan zijn voorgangers.

Vooral omdat hij zoveel belang hecht aan de zorg voor ons milieu, ons gemeenschappelijke huis, zoals hij het noemde. Hij stelde dat we niet het recht hebben dit huis te vernietigen.

Hij benadrukte dat de strijd tegen sociale uitsluiting erg veel te maken heeft met de zorg voor ons milieu omdat het meestal de armsten zijn die het meest lijden onder milieuverloedering.

Goedkeuring doelen maar eerste stap

Hij toonde zich tevreden over de nieuwe wereldagenda voor 2030 en de goedkeuring van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen die op deze wereldtop plaatsvindt, maar wees erop dat dit maar de eerste stap is. Zonder effectieve uitvoering is er weinig reden tot blijheid. ‘De leiders moeten beseffen dat de finaliteit van elk sociaal systeem is om alle mensen toe te laten om waardig te leven. ‘Daartoe hebben ze recht op huisvesting, arbeid en land. Recht op onderwijs, ook voor meisjes en recht op drinkbaar water, Verder moet er respect zijn voor alle burgerlijke rechten.’

Wereldleider

Wat opvalt, is dat de paus niet alleen lovenswaardige zinnen uitspreekt, maar daarbij ook geloofwaardig lijkt. De bescheiden manier waarop hij zich gedraagt, en het gemak waarmee hij met kwetsbare mensen omgaat, versterken zijn impact. Opvallend is ook dat de paus zich opstelt als een heuse wereldleider. Ten eerste omdat hij heel makkelijk empathie toont voor mensen buiten de katholieke kerk - na de ramp op de Hadj in Mekka, ‘s werelds grootste moslimbijeenkomst, deze week vroeg hij meteen om samen voor de slachtoffers te bidden. Ten tweede omdat hij in zijn speech voor de VN amper sprak vanuit de christenen maar vanuit morele principes die vele mensen kunnen delen.

VN onmisbaar instrument

Franciscus I noemde de VN een onmisbaar instrument om vrede en veiligheid in de wereld te brengen. Hij verwees naar de broeders en zusters die wenen, lijden en sterven in conflicten. ‘Natuurlijk kan de organisatie van de VN verbeterd worden, maar ze is een noodzakelijk instrument om het algemeen belang tot stand te brengen. Het is aan de leiders van de staten om ervoor te zorgen dat deze instelling effectief de mensheid haar diensten kan bewijzen.’