Aleksandar Obradovic (27) vindt het hoog tijd dat Servië met zijn oorlogsverleden in het reine komt.
Hij heeft een verleden in vluchtelingenorganisaties en ngo’s maar spreekt liefst in eigen naam. Aleksandar Obradovics ideeën behoren tot het zogenaamde “Tweede Servië”. Obradovic: ‘Dat is geen beweging, maar veeleer een deel van de Servische traditie. Onze maatschappij was altijd al erg verdeeld. Het Eerste Servië is conservatief en nationalistisch, het Tweede Servië is liberaal en kritisch.’
Omgaan met het verleden, dat is volgens Obradovic het antwoord op de recente spanningen rond Kosovo. ‘Als de Servische elite dapper was, dan zou ze toegeven dat Servië in de jaren negentig staatsmisdaden heeft begaan tegen Albanese burgers. Daarom heeft Servië het recht verloren over Kosovo te heersen. Zo eenvoudig is het. Als men het zo zou voorstellen, dan zouden de Servische burgers het begrijpen. Trouwens, niet enkel de politieke elite moet zich schuldig voelen, maar ook de culturele elite: de kerk, professoren, de Academie van Wetenschappen, intellectuelen, schrijvers…’
Obradovic stelt dat de Serviërs te weinig feitenkennis hebben over wat er in de jaren negentig gebeurd is. ‘En dan kun je gemanipuleerd worden: “We deden niets verkeerd, iedereen haat ons, ze nemen ons grondgebied af.” Maar in dat gebied wonen slachtoffers van oorlogsmisdaden.’ En neen, zegt de jonge politiek analist, hij is zelf géén Albanees. ‘Maar het klopt wel dat ik met mijn mening tot de geïnformeerde minderheid behoor. Informatie over misdaden tegen Albanese burgers is in Servië bijna staatsgeheim. En de media voeren er geen publiek debat over.’
Voor een publiek debat over het verleden moet natuurlijk de tijd rijp zijn, dat weet Obradovic ook wel. ‘Maar ik verwacht niet dat het binnen een redelijke termijn zal gebeuren. Veel mensen van toen hebben vandaag immers nog altijd de teugels in handen. Niet enkel politici, ook mensen in de “structuren”.’
Toch heeft het Servische parlement in maart 2010 een resolutie goedgekeurd over de massamoord in Srebrenica. Obradovic: ‘Dat was inderdaad een belangrijke stap. Maar daarin staat het woord genocide niet vermeld. En de resolutie kwam er pas nadat het Internationaal Gerechtshof er zich over had uitgesproken. Ook de wil om toe te treden tot de EU speelde daarin een rol.’
Lees ook de andere stemmen uit Servië op MO.be/servie-eu.