Verstedelijking, hitte-eilanden en klimaatverandering versterken elkaar in tropische steden

Andreas Nusko / Pixabay

De stad Miami.

De combinatie tussen het bekende hitte-eilandeffect en de klimaatverandering is nog onvoldoende onderzocht in tropische regio’s, argumenteren Taha Chaiechi en Silvia Tavares, onderzoekers aan de James Cook University. Ze wijzen erop dat de economische, maatschappelijke en ecologische gevolgen er nog sterker worden, naarmate ook de verstedelijking toeneemt.

Naar schatting 60 procent van de wereldwijde stadsoppervlakte in 2030 moet nu nog gebouwd worden. Dat cijfer toont aan hoe snel de wereld aan het verstedelijken is. Steden nemen amper 2 procent op van het landoppervlak, maar huisvesten nu al 55 procent van de wereldbevolking en genereren meer dan 70 procent van de economie, inclusief de bijhorende uitstoot van broeikasgassen. 

Maar wat betekent dat voor mensen in tropische zones, waar 40 procent van de wereldbevolking leeft? Aan de huidige trend zal dat cijfer stijgen tot 50 procent tegen 2050. En omdat de tropische economieën gemiddeld 20 procent sneller groeien dan de rest van de wereld, is het resultaat een snelle groei van tropische steden. 

De bevolking van die snelgroeiende steden krijgt nu al te maken met hoge temperaturen, die erger zijn door de hoge luchtvochtigheidsgraad. Dat betekent dat ze erg kwetsbaar is voor extreme hitte, die steeds waarschijnlijker wordt als gevolg van de klimaatverandering. 

De bevolking van die snelgroeiende steden krijgt nu al te maken met hoge temperaturen, die erger zijn door de hoge luchtvochtigheidsgraad.

Zo werd de Australische stad Cairns vorige zomer getroffen door extreem heet weer. In december 2018 werden negen dagen op rij temperaturen boven de 35 graden Celsius opgetekend, waarvan vier opeenvolgende dagen boven de 40 graden. 

Voor ons eigen onderzoek plaatsten we temperatuur- en luchtvochtigheidssensoren in Cairns om de gevoelstemperatuur van mensen op straatniveau te meten. De waarden die we vaststelden, lagen consistent hoger dan de metingen van het Australische Bureau of Meteorology (BoM), en haalden op sommige plekken tot 45 graden Celsius. 

Lokale effecten 

Stedelijke gebieden zijn doorgaans heter dan hun omgeving, die meer bedekt is door groen. Dat effect, bekend als het ‘hitte-eilandeffect’, heeft gevolgen voor de volksgezondheid, de biodiversiteit in de stad, sociale evenementen, toerisme, beschikbaarheid van water en de performantie van bedrijven. Het effect versterkt de impact van de toenemende hittegolven in steden als gevolg van de klimaatverandering. 

Maar ook andere lokale factoren hebben invloed op die impact, zoals de schaal waarop gebouwd wordt, de vorm en keuze van materialen in een bepaalde wijk of gebied. 

Focus verleggen naar de tropen

Vandaag bestaat al heel wat onderzoek naar de ongewenste gevolgen van de klimaatverandering op stedelijke hitte-eilanden. Maar de focus lag daarbij meestal op grote steden met een continentaal klimaat. Weinig onderzoeken bestuderen de economische en sociale gevolgen in een tropische context, waar de hitte en hoge luchtvochtigheid extra stress creëren. 

De negatieve effecten van hittegolven zijn duidelijker en schadelijker in een warmer klimaat.

Voeg daarbij de gecombineerde effecten van de klimaatverandering en het hitte-eilandeffect, en wat zijn de gevolgen van een hittegevolg voor een tropische stad als Cairns? We stellen vast dat de klimaatverandering een nieuwe dimensie toevoegt aan de verhouding tussen steden, economische groei en ontwikkeling. 

Dat heeft gevolgen voor hoe we nadenken over de bouw van nieuwe steden die niet oppervlakkig wat groen krijgen, maar die uitdagingen zoals klimaatvariabiliteit fundamenteel aanpakken. 

De negatieve effecten van hittegolven zijn duidelijker en schadelijker in een warmer klimaat. En die schadelijke gevolgen voor onze economie, milieu en maatschappij zitten in de lift. De wetenschappelijke bewijzen zijn er voor de toenemende lengte, frequentie en intensiteit van hittegolven. Het aantal dagen met hitterecords in Australië is verdubbeld in de laatste vijftig jaar.

Kosten

De groeiende blootstelling aan hittegolven versterkte de negatieve economische impact op industrieën die afhankelijk zijn van arbeiders in de buitenlucht. Die economische impact komt bovenop de overlijdens en toegenomen kosten voor de gezondheidszorg als gevolg van medische complicaties door de hitte. 

Een rapport door PricewaterhouseCoopers over de impact van extreme hitte op de Commonwealth-landen stelt dat “Hittegolven meer Australiërs het leven kosten dan eender welke andere natuurramp. Ze krijgen veel minder aandacht dan cyclonen, overstromingen of bosbranden - het zijn overlijdens in stilte, die alleen in de media komen als de mortuaria overvol raken of de infrastructuur het laat afweten.”

De hitte heeft ook een rechtstreekse impact op de economische productie.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
De hitte heeft ook een rechtstreekse impact op de economische productie. Een studie uit 2010 stelde vast dat een temperatuurstijging met 1 procent leidde tot een terugval in de niet-agrarische productie van 2,4 procent en 0,1 procent in de landbouw in 28 Caraïbische landen. Een andere studie in 2012 kwam uit op een verlies van 8 procent aan economische weekproductie als de temperatuur zes dagen lang boven de 32 graden Celsius stijgt. 

En in Australië oordeelde een overheidsrapport in 2017 dat “de recente klimaatveranderingen een significante negatieve impact hebben op de productiviteit van de Australische landbouwbedrijven, met name in het zuidwesten en zuidoosten van het land.”

Maar het is niet alleen de landbouw die kwetsbaar is. Een recent rapport van de overheid van de staat Victoria schat de impact van extreme hittegolven op de bouwsector op 103 miljoen Australische dollar (64 miljoen euro). De impact van hittegolven op een stad als Melbourne wordt geschat op 52,9 miljoen Australische dollar (33 miljoen euro). Volgens het rapport neemt de economische kost exponentieel toe met de ernst van de hittegolf.

Taha Chaiechi en Silvia Tavares zijn onderzoekers aan de James Cook University.

Bron: The Conversation

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.