Vluchtelingen nergens welkom
Hanne Claessens, Tom Pellens en Maarten Lambrechts
20 juni 2008
Het Europees Parlement heeft deze week de omstreden terugkeerrichtlijn goedgekeurd. Bedoeling is een eenvormig migratiebeleid tot stand te brengen in de verschillende lidstaten, maar volgens ngo's schendt de richtlijn de rechten van uitgeprocedeerden. De Boliviaanse president Evo Morales schreef een open brief aan de Europese leiders naar aanleiding van de nieuwe richtlijn.
Een EU-lidstaat kan mensen zonder papieren, ook minderjarigen, tot anderhalf jaar op te sluiten. De normale periode werd beperkt tot zes maanden, maar kan verlengd worden als het land van oorsprong niet meewerkt om de correcte papieren te bezorgen. Amnesty International vindt dat onaanvaardbaar. ‘Het is niet omdat mensen geen papieren hebben, dat ze ook geen rechten hebben,’ zegt Irene Khan, secretaris-generaal van Amnesty International.
De terugkeerrichtlijn legt voor uitgeprocedeerden ook een periode van acht tot dertig dagen vast, waarop ze vrijwillig kunnen terugkeren. Hoewel dit een positief punt is, wordt het door beperkingen in de richtlijn zelf uitgehold. ‘De periode voor vrijwillige terugkeer is veel te kort, waardoor ze niet georganiseerd kan worden. Bovendien moet de illegale migrant zelf de aanvraag voor een dergelijke periode indienen. De kans is groot dat hij daar niet van op de hoogte zal zijn, aangezien de richtlijn geen informatieverplichting voor de lidstaten bevat’, zegt Pieter Stockmans van Vluchtelingenwerk Vlaanderen.
Het Euro-Mediterranean Human Rights Network (EMHRN) stelt een ander aspect van de richtlijn aan de kaak. Volgens de terugkeerrichtlijn kunnen migranten gedeporteerd worden naar transitlanden, die niet hun geboorteland zijn. De belangrijkste transitlanden voor migratie naar de EU situeren zich in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. ‘Door migranten uit te wijzen naar deze landen in plaats van naar hun eigen land, schuift de EU zijn verantwoordelijkheid af op landen die de middelen niet hebben om het probleem aan te pakken,’ zegt Kamel Jendoubi, Voorzitter van het EMHRN.
Open brief van Morales
De Boliviaanse president Evo Morales heeft de Europese regeringsleiders een open brief geschreven naar aanleiding van de nieuwe terugkeerrichtlijn. Evo Morales werd einde 2006 verkozen als eerste president van inheemse origine van een land met een tragische kolonisatiegeschiedenis en met een huidige niet aflatende emigratie naar Europa.
‘De Europese Unie is vandaag de belangrijkste bestemming voor immigranten van de hele wereld omwille van haar positief imago als oord van voorspoed en openbare vrijheid. De grote meerderheid van de immigranten komen naar de EU om bij te dragen tot die voorspoed en niet om ervan te profiteren’, schrijft Morales.
Volgens hem bieden de immigranten een oplossing voor de demografische en financiële problemen binnen de EU: ‘De migratiestromen zijn voordelig voor de Europeanen en slechts in mindere mate voor ons uit de Derde Wereld gezien wij miljoenen van onze gekwalificeerde arbeidskrachten verliezen; personen waarin onze overheden, ondanks hun armoede, op één of andere manier menselijk en financieel kapitaal geïnvesteerd hebben.’
Belgisch standpunt
Minister van Migratie en Asielbeleid Annemie Turtelboom maakt bezwaren tegen het inreisverbod en de opsluitingsprocedure van de terugkeerrichtlijn. De minister vindt ook dat de implicatie van de richtlijn voor het Belgische migratierecht niet diepgaand is, aangezien veel punten al opgenomen zijn in het nationaal recht of slechts facultatief zijn.
In ‘De Ochtend’ op Radio 1 zei de minister dinsdag dat de detentieperiode van achttien maanden slechts een maximum is en dat België de vijf maanden die het als maximum hanteert, zal blijven handhaven.
11.115 asielaanvragen
In ons land hebben 11.115 mensen asiel aangevraagd in 2007. Het gaat vooral om inwoners van Rusland, Servië, Irak, Congo en Afghanistan, zo blijkt uit het jaarverslag van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS).
Het CGVS kende de vluchtelingenstatus toe aan 1.839 personen, die voornamelijk afkomstig zijn uit Rusland (Tsjetsjenië), Rwanda, Irak, Servië (Kosovo) en Congo. 279 asielzoekers, voornamelijk afkomstig uit conflictgebieden zoals Irak, Somalië en Afghanistan, kregen subsidiaire bescherming toegekend.
De organisatie lanceert ook een nieuwe website, waarop je meer informatie krijgt over de asielprocedure. Tot slot werkt het CGVS mee aan de Wereldvluchtelingenkrant die vrijdag 20 juni in De Morgen en La Libre Belgique verschijnt. Die krant is een initiatief van het Hoog Commissariaat van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen (UNHCR) naar aanleiding van Wereldvluchtelingendag.