Waardig werk is nog niet evident

‘Klachten tegen Belg in toeristische sector in Namibië’

De helft van de 2,8 miljard mensen wereldwijd die een job hebben, leven in schrijnende armoede. Eén vijfde van de werkende wereldbevolking moet zelfs zien rond te komen met minder dan één dollar per dag per familielid. De Belgische ngo FOS Socialistische Solidariteit ijvert daarom voor de erkenning van het ‘recht op een leefbaar inkomen via waardig werk’.

In zijn campagnebrochure 2007 focust FOS op de situatie van landarbeiders in Namibië. Volgens FOS ontvangt zijn partnerorganisatie Namibian Farm Workers Union (NAFWU), een vakbond voor landarbeiders, heel wat klachten van landarbeiders die tewerkgesteld zijn op toeristische boerderijen. Uit de FOS-brochure: ‘Hun klachten hebben betrekking op fysiek geweld, het weigeren van medische hulp, verbod op vakbondsaansluiting, en het niet betalen van het wettelijke minimumloon. Deze klachten hebben betrekking op verschillende soorten boerderijen, zowel de communal farms, de commerciële boerderijen als boerderijen in handen van buitenlandse eigenaars. Bij deze laatste groep gaat het voornamelijk om Europese eigenaars, vooral Duitsers. Maar er zijn ook klachten binnengekomen tegen een gamefarm die wordt uitgebaat door een Belg.’
FOS noemt geen namen, maar MO* zocht uit over wie het gaat.
In juni 2005 wilde Alfred Angula, secretaris-generaal van NAFWU, een reeks klachten van landarbeiders publiceren in de Namibische media. De aantijgingen waren gericht tegen Epacha Lodge, een toeristische boerderij in handen van de Belg Paul van de Vijver, voorzitter van de raad van bestuur van het bedrijf Leading Lodges. In kortgeding kon de familie Van de Vijver de publicatie van de aantijgingen voorkomen.
Doelt FOS in zijn campagnebrochure 2007 opnieuw op de familie van de Vijver? ‘Die passage gaat zeker over ons, maar ze is volledig uit de lucht gegrepen’, reageert Christophe van de Vijver, Director New Developments and operations van Leading Lodges en de zoon van Paul. ‘Dat de rechter in kortgeding ons destijds gelijk heeft gegeven, zegt genoeg.’ Van de Vijver voert aan dat Leading Lodges tot de ‘beste betalers in de toeristische sector van Namibië’ behoort.
‘Iemand die gewoon handwerk doet op een farm verdient bij ons zowat 180 euro plus kost en inwoning. Dat is een stuk boven het wettelijk vastgelegde minimumloon. Bovendien stijgen de salarissen jaarlijks met tien procent, op voorwaarde dat ons bedrijf winst maakt. Akkoord, in het verleden zijn er meningsverschillen geweest met vakbonden, ondermeer over de manier waarop het personeel behandeld moet worden of over de vraag of ook kinderen van het personeel op de boerderij mogen slapen.
Dat zijn onderhandelingen die we hebben gevoerd en die zaken zijn intussen uitgeklaard. Het heeft even tijd gekost om alles in goede banen te leiden, Leading Lodges bestaat immers nog maar vier jaar. Maar intussen hebben we een goed functionerende Human Resources-afdeling, die wekelijks in contact staat met vakbondsmedewerkers.’ Van de Vijver wijst er op dat Leading Lodges in Namibië niet alleen de grootste investeerder in toerisme is, maar ook andere projecten opzet. ‘We sponsoren een volledig weeshuis in opbouw en zijn drie scholen en drie ziekenhuizen aan het bouwen.’

Gecontacteerd door MO* stelt Alfred Angula, secretaris-generaal van NAFWU, dat hij het vonnis in kortgeding van juni 2005 betreurt. ‘Wat met de vrijheid van meningsuiting? Waarom mochten we onze aantijgingen toen niet openbaar maken? Of de situatie intussen verbeterd is, zijn we momenteel nog aan het onderzoeken.’ Over de toeristische industrie in Namibië in het algemeen maakt Angula nog een belangrijke opmerking: ‘Veel bedrijven zijn in Europese handen en Namibië profiteert te weinig van de inkomsten. Toeristen spenderen honderden euro’s per dag op de boerderijen in Namibië terwijl het maandloon van de werknemers maar een kleine fractie van die daginkomsten bedraagt.’
FOS onderschrijft die stelling: ‘De toerist betaalt per dag vijf keer het maandloon van de landarbeider. FOS vindt dat het niet kan dat als wij, westerse toeristen, veel geld betalen voor een - vaak welverdiende - vakantie daarvan bijna niets terechtkomt bij de plaatselijke bevolking en werknemers. Het getuigt van een gebrek aan respect, zowel voor de toerist als voor de landarbeider. De inkomsten mogen niet verdwijnen in de zakken van enkelen, maar dienen ten goede te komen van de gehele gemeenschap. Er zijn toeristische farms die inspanningen doen om hun opbrengsten zoveel mogelijk ten gunste van heel de plaatselijke gemeenschap te stellen. Maar er zijn nog steeds evenveel tegenvoorbeelden aan te halen.’ (kc)
www.fos-socsol.be

De kracht van mensen samen

In mei lanceert Wereldsolidariteit zijn nieuwe jaarcampagne. Daarin staat ‘de kracht van mensen samen’ centraal. ‘Pas als je je organiseert, kun je verandering teweegbrengen’, zegt An De Wit van Wereldsolidariteit. ‘Kijk maar naar onze eigen geschiedenis. Wanneer is in België de welvaart verdeeld over heel de bevolking? Dat was in het begin van de vorige eeuw, ten tijde van Daens, toen mensen zich zijn gaan organiseren om hun rechten af te dwingen en te verdedigen.
Wereldsolidariteit is er van overtuigd dat als mensen zich in derdewereldlanden gaan organiseren, ook daar blijvende verandering zal komen en de welvaart die er is beter verdeeld zal worden over veel grotere groepen. Maar niet in alle landen is het evident dat mensen zich organiseren om hun lot in eigen landen te nemen. Daarom helpt Wereldsolidariteit mensen in het Zuiden zich te organiseren in vakbonden, vrouwenorganisaties, jongeren- en ouderenbewegingen, mutualiteiten en coöperatieven.’
In november 2006 bezocht De Wit in Guinée de partnerorganisatie Confédération National des Travailleurs de Guinée (CNTG). ‘Die vakbond nam onze delegatie mee naar ministers, burgemeesters en radio- en televisie-interviews. Achteraf werd duidelijk dat het een uitgekiende strategie van CNTG was om te tonen dat hun vakbond internationaal gesteund wordt en kadert in een breed netwerk van arbeidersbewegingen. De boodschap was: “Je doet niet met ons wat je wil, we hebben vrienden in Europa. In België steunen mensen ons in onze strijd.” Dat gaf niet enkel vertrouwen aan de bevolking in Guinée maar was ook een belangrijk signaal naar de beleidsmakers.’
Samen met andere vakbonden wist CNTG vorig jaar een akkoord af te sluiten met de Guinese regering, ondermeer over pensioenen en stabiele prijzen voor basisgoederen. De Wit: ‘Toen er niets in huis kwam van de regeringsbeloftes hebben de vakbonden met stakingen volledige steden platgelegd. Met succes. Ze hebben de overheid op de knieën gedwongen en de regering ertoe verplicht een aanvaardbare figuur als premier aan te duiden. Die verandering was maar mogelijk omdat de acties werden gedragen door brede lagen van de bevolking. Pas als dat het geval is, kun je samen iets veranderen.’ (kc)
 www.wereldsolidariteit.be