Afrika kampt met tekort aan gynaecologen
Susan Anyangu-Amu
15 augustus 2010
Geoffrey Kasembeli zegt dat hij al bijna zeven jaar werkt zonder een dag vrij, omdat er zo'n groot tekort aan gynaecologen en verloskundigen bestaat in Kenia. Elders in Afrika is het niet veel beter.
Tot het einde van 2009 was Paul Mitei in het Kisumu Provincial Hospital de enige arts gespecialiseerd in gynaecologie. Sinds kort werkt er - pro bono - een tweede gynaecoloog, maar de werkdruk is nog steeds erg hoog.
“Ik werkte meestal maanden achtereen zonder vrije dagen omdat ik de enige gynaecoloog in het ziekenhuis was”, zegt Mitei. “Andere artsen en vroedvrouwen kunnen ook helpen, maar er zijn essentiële, gespecialiseerde handelingen die door een gynaecoloog uitgevoerd moeten worden. Dat betekende dat ik erg lang dagen maakte.”
In heel Afrika heerst een tekort aan gynaecologen. Volgens Joseph Karanja van de regionale vereniging van verloskundigen en gynaecologen in Oost en Zuid-Afrika, tellen Oeganda en Tanzania 200 van dergelijke specialisten voor een bevolking van respectievelijk 33 en 45 miljoen mensen. Zambia heeft 50 specialisten op een bevolking van 13 miljoen. Lesotho moet het doen met slechts twee of drie specialisten voor twee miljoen mensen.
Platteland
In Namibië zijn dertien gynaecologen geregistreerd. Gynaecoloog Innocent Mavetera, die werkt in Oshakati, 750 kilometer van de hoofdstad Windhoek, herkent de situatie in Kenia. “Er zijn te weinig specialisten. Daarom voeren andere dokters tegenwoordig ook keizersnedes uit. Dat vergroot de kans op complicaties tijdens de operatie. Mijn agenda is al vol tot eind oktober en dat werkt ten nadele van patiënten.”
Kenia telt 340 geregistreerde gynaecologen op een bevolking van 38 miljoen mensen. Karanja zegt dat het tekort aan hooggekwalificeerd personeel verergerd wordt door de slechte spreiding van de beschikbare artsen. “Vrouwen op het platteland en aan de rand van de stad kunnen vaak helemaal geen beroep op een gynaecoloog doen. De paar artsen die er zijn, zitten in de steden en ze zijn duur”, zegt Karanja.
Het specialistentekort heeft ook gevolgen voor de moeder- kindersterfte. Juist voor de vrouwen die de grootste kans op complicaties hebben, is het erg moeilijk om tijdig aan specialistische zorg komen.
Tekorten aan gezondheidwerkers bestaan overal ter wereld. Waar Europa en de Verenigde Staten nog mensen kunnen lokken met een goede betaling, is dat in Afrika niet mogelijk. Wie bereid is te werken in een staatziekenhuis, zoals Mitei en Kasembeli, kan rekenen op lange dagen en een veel lager salaris dan in het Westen of de particuliere sector.