“‘Amerikaanse vakbonden maken brandhout van de sociale audit industrie’
Op de Internationale Arbeidsconferentie gaat geen dag voorbij of er wordt verwezen naar de Bengaalse doden van Rana Plaza. De werkgevers komen hier niet veel verder dan het aanprijzen van eigen, vrijwillige CSR-initiatieven (voor corporate social responsability). Een recent rapport van de Amerikaanse vakbonden wijst echter op het complete falen daarvan. Chris Serroyen van de ACV-studiedienst was aanwezig bij het side event hier waarop het rapport werd voorgesteld.
Hier op de Internationale Arbeidsconferentie gaat geen dag voorbij of er wordt verwezen naar de Bengaalse doden van Rana Plaza. Niet enkel omdat het beleefd wordt als pars pro toto voor de bedroevende staat van de werknemersrechten in de wereld. Maar ook omdat vanuit zowel de IAO, de werknemersgroep als een deel van de regeringen getracht wordt de rol van de IAO naar de internationale toeleveringsketens (global supply chains) aan te scherpen. Terwijl de werkgeversgroep hier de hakken in het zand zet (zie eerder op deze blog: http://www.mo.be/wereldblog/luc-cortebeeck/internationale-toeleveringsketens-iao-aan-de-ketting).
De werkgevers hier willen duidelijk zelf het initiatief houden. Dat onder de vlag van corporate social responsability (CSR): vrijwillig initiatief van de MNO’s, met eigen gedragscodes en eigen toezichtsmechanismen, zonder enige dwang, niet van overheidswege, en zeker niet van vakbondszijde. Een recent rapport van de Amerikaanse vakbondskoepel AFL-CIO (http://www.aflcio.org/content/download/77061/1902391/CSReport.pdf) illustreert ten overvloede de zwakheden van zo’n benadering.
Het rapport beschrijft mooi hoe die CSR-business zich op gang trok begin jaren ’90, als verweer tegen de toenemende druk van vakbonden, NGO’s, nationale regeringen en internationale instellingen op MNO’s. Die ondernemersgestuurde CSR-business, met in zijn kielzog ook een ganse door de ondernemingen zelf betaalde auditindustrie, is wereldwijd inmiddels goed voor zo’n 80 miljard dollar, noteert AFL-CIO.
Maar met welk resultaat voor de werknemers? Die outsourcing van de verantwoordelijkheid, dat was twintig jaar van falen, titelt het rapport. Met concrete gevalstudies, zoals voor Adidas, Dole Foods en Apple, wordt aangetoond dat de audits doorgaans op niks trekken en in het beste geval leiden tot kosmetische ingrepen. Ten koste van de werknemers.
Met als absoluut dieptepunt - toen ook al - de brand in september vorig jaar in een Pakistaans kledingbedrijf, waarin bijna driehonderd werknemers het leven lieten. Dat bedrijf had nochtans recentelijk een SAI certificaat gekregen voor onder meer veiligheid (SAI staat voor Social Accountability International, een leidende internationale groep voor social auditing). Maar kennelijk alleen maar op basis wat telefoontjes en bijeenkomsten in het buitenland. En zonder enige ruggenspraak met de werknemers zelf. Qua ontluistering kan dat tellen. Spijtig dat eerst zoveel doden moeten vallen voor het besef doordringt dat werknemers beter verdienen – overheidsbescherming en bindende overeenkomsten met name - dan die façade van fake audits.
Chris Serroyen
Hoofd ACV-studiedienst