Corruptieschandalen blijven Oost-Europa teisteren
Pavol Stracansky
24 juni 2013
Een reeks van politieke corruptieschandalen in Oost-Europa leidden de afgelopen weken tot verschillende machtswissels. Na het aftreden van de premiers van Slovenië en Bulgarije zijn er nu ook problemen in Tsjechië.
“Oost-Europa kende een daling van de kleinschalige corruptie, de erfenis uit het communistische tijdperk waarbij mensen voor alles wat schaars was steekpenningen gebruikten. Maar de grotere corruptie, de politieke corruptie, werd eigenlijk nog erger”, zegt Miklos Marschall van Transparency International.
“De perceptie leeft dat de nieuwe politieke elite zichzelf en haar directe omgeving verrijkt op de kap van de staat.”
Deze diep ingebakken cultuur van een zichzelf verrijkende elite maakt de bevolking wantrouwiger dan ooit, zeggen anticorruptiecampagnevoerders.
Kilo’s goud
De laatste paar maanden waren corruptieschandalen de reden waarom de premier van Slovenië en ook de Bulgaarse regering moesten aftreden.
Vorige week was dat het geval voor de Tsjechische premier Petr Necas, na een spectaculaire politie-inval waarbij acht ambtenaren en politici werden gearresteerd. Miljoenen euro’s en tientallen kilo’s goud werden daarbij in beslag genomen.
Door de talrijke gevallen van corruptie overheerst bij de bevolking in de hele regio de perceptie dat de meeste ambtenaren onbetrouwbaar zijn. Experten zeggen dat dit gebrek aan vertrouwen opportuniteiten creëert voor populistische politici om de macht te grijpen, vaak door bepaalde zaken aan te dikken of zelfs te verzinnen.
Arresten geprezen
Maar, zo waarschuwen de deskundigen, niet alleen het electoraat kampt met vertrouwensproblemen, ook buitenlandse investeerders die broodnodig zijn om de economie in de regio aan te zwengelen, zijn niet geneigd om te komen als de situatie niet verbetert.
De arresten in de Tsjechische Republiek worden geprezen door de anticorruptiecampagnevoerders als een belangrijk signaal dat corruptie daadwerkelijk wordt afgestraft. “Het is een sterk signaal dat corruptie niet getolereerd wordt en dat politici niet kunnen en ook niet mogen denken dat ze boven de wet staan”, zegt Radim Bures van Transparency International.
Maar, zo zeggen ze ook, de nood aan strengere wetten en een hardere aanpak is ook nodig in de rest van de regio.