“‘Dagen van feest en hoop in Teheran’
Veel lachende gezichten op straat dezer dagen in Teheran. Eerst was er de verrassende uitslag van de verkiezingen die uitbundig gevierd werd. De kwalificatie voor het voetbalwereldkampioenschap in Brazilië gisteren was de kers op de taart. Iran beleeft zijn beste dagen in jaren.
“Je komt op de best mogelijke tijd naar Iran”, krijg ik de laatste dagen overal te horen. Grappig, want voor de verkiezingen was dat nog de “slechts mogelijke tijd”. De uitslag veranderde echter alles. Het effect van het van presidentschap van Rouhani was onmiddellijk voelbaar, althans volgens Iraniërs. De avond van de verkiezingen werd er op straat gedanst, geknuffelt en gekust dat het een lieve lust was. Prompt kleden de vrouwen zich heel wat liberaler. Een meisje toonde me haar – naar Belgische normen brave – outfit en zei me “dankzij Rouhani kan ik nu zo naar buiten”. Voor de verkiezingen moesten ze bang zijn voor de zedenpolitie, nu houden die zich gedeist. Ook de media heeft een transformatie ondergaan. Plots wordt hun lay-out gedomineerd door de kleuren van de oppositie – paars en groen. Er wordt vrijuit gepraat over oppositiefiguren en politieke gevangenen.
Vervolgens werd er angstvallig uitgekeken naar de match op dinsdag. Gisteren versloeg Iran na een zenuwslopende wedstrijd Zuid-Korea met het kleinste verschil en wist zich zo te verzekeren van een ticket voor het wereldkampioenschap in Brazilië. Opnieuw brak er een enorm volksfeest uit in Iran, ditmaal nog uitbundiger dan de verkiezingsavond. De straten van Teheran stroomden vol met dolgelukkige mensen, er werd muziek gespeeld, gelachen, gedanst, geknuffeld. Heel de avond werd er oorverdovend getoeterd, motorrijders haalden waanzinnige stunts uit. De politie en het leger lieten glimlachend betijen. Qua timing kon deze overwinning niet beter, een groot feest om de natie te verenigen na de verkiezingen. Voor Iraniërs zijn dit soort volksfeesten in de straat zeer zeldzaam, 2 zo’n feesten op rij zorgt dan ook voor een extatische sfeer.
Sahar is een mensen- en vrouwenrechtenactivist. Na de verkiezingen in 2009 zat hij 2 weken opgesloten. Veel van zijn vrienden zijn moeten vluchten. Toch is hij niet verbitterd. Hij voerde actief campagne bij zijn vrienden en familie om te gaan stemmen. “Niet de uitslag maar het proces van de verkiezingen, het feit dat mensen over politiek praten, is het allerbelangrijkste. De laatste jaren waren mensen hier apathisch geworden. Mijn kleine zus beschouwde mijn opsluiting door het regime als mijn eigen schuld – had ik maar voorzichtiger moeten zijn en mijn mond moeten houden. Dat is exact wat dictaturen willen bereiken. Voor hen hoeft het niet dat mensen akkoord gaan, zolang ze maar zwijgen en volgen. Het feest dat na de verkiezingen losbarstte is het bewijs dat het hen niet gelukt is.”
Het verkiezingsfeest draaide voor Iraniërs eerder rond het afscheid van Ahmadinejad dan de verkiezing van Rouhani. “Rouhani is niet onze eerste keuze”, hoor ik overal. Maar hij is ontelbaar beter dan de andere kandidaten. Met het vertrek van Achmadinejad sluiten de Iraniërs een akelig tijdperk af – en hopen op de start van een nieuw. Muzikant Sajal vertelt me dat de uitgelaten sfeer en euforie hem een beetje doet denken aan de taferalen in de V.S. na de verkiezing van Obama. Of de dit ook in effectieve verandering zal resulteren, daar zijn Iraniërs voorzichtig optimistisch maar realistisch over. Bij veel Iraniërs heerst een gevoel dat het niet veel slechter kon, en het dus vanaf nu alleen maar beter kan gaan. Zo vertelt Darya, een studente theaterwetenschappen: “Het enige wat we nu hebben is hoop, maar dat hebben we voor het eerst sinds lang.”