“‘Helpen met een potje voetbal’
Leven met een beperking is niet altijd even simpel. In Marokko is het de gewoonte om kinderen en volwassenen met een handicap door de familie te laten verzorgen. Dat wil echter niet zeggen dat die soms geen hulp kunnen gebruiken.
De ngo Handicap Inernational geeft aan dat er in Marokko 1,53 miljoen gehandicapte personen leven, op een aantal inwoners van bijna 33 miljoen. Ondanks de inzet van de Marokkaanse staat en verschillende belangenorganisaties, is er nog steeds een grote vraag naar hulp en bijstand voor gehandicapte personen.
In Salé, een stadje net naast de Marokkaanse hoofdstad Rabat, werkt Simon. Hij is een Duitse vrijwilliger die zich inzet voor de Association Ennour. Die organisatie vangt gehandicapte kinderen en volwassenen overdag op en probeert ze met activiteiten of kleine lesjes bezig te houden, zoals knutselen of voetballen.
Het huis waar Ennour de kinderen en volwassenen opvangt, staat in een onopvallende woonwijk van Salé. Het ligt naast een voetbalveldje waar kinderen vrolijk ravotten en staat niet te ver van de medina, waar de vrijwilligers snel boodschappen kunnen doen.
Youssef
Vanbinnen is het huis volledig aangepast aan de bezoekers. Er is een refter die volhangt met zelfgeknutselde kunstwerkjes en papieren vogels. De muren zijn in felle kleuren geschilderd en het plafond is prachtig versierd. Boven is er een klein klaslokaaltje, met een bord en schoolbanken.
In het klaslokaaltje zit Youssef aan een schoolbank, samen met de anderen. Hij is achttien jaar en heeft een verstandelijke beperking. Hij haalt een boekje boven met zijn naam op. ‘Af en toe leert hij wat letters spellen, of woorden schrijven, maar eigenlijk schrijft hij ze over’, zegt Simon. ‘Hij zal waarschijnlijk nooit meer kunnen dan dat.’
Heel geconcentreerd zit Youssef over zijn boekje gebogen. Met uiterste voorzichtigheid probeert hij woorden over te schrijven. Wanneer iemand hem het alfabet voordoet, moet er veel ruimte tussen de letters blijven. ‘Hij moet genoeg plaats hebben, anders kan hij de letters niet meer uit elkaar houden’, legt Simon uit. Met het puntje van zijn tong tussen zijn tanden probeert Youssef te schrijven. Soms komen de letters in spiegelschrift, maar daar is hij zich niet van bewust.
Met een stuk of tien zitten ze in het klaslokaaltje. Vandaag zijn het toevallig allemaal mannen, tussen de achttien en de dertig. ‘Dat kan elke dag veranderen’, zegt Simon. ‘Soms zijn er ook vrouwen bij. We proberen ze hier zo goed mogelijk bezig te houden. We geven les in de mate dat het mogelijk is. Maar veel kunnen we niet doen.’
Gangnam Style
Simon haalt een kleurboek boven en begint de tekeningen te kopiëren op een blad papier. Opnieuw en opnieuw tekent hij de vormen over, tot hij verschillende blaadjes heeft met dezelfde tekening. Die blaadjes deelt hij uit en het kleurboek steekt hij weer weg. ‘Er is niet genoeg geld om telkens nieuwe kleurboeken te kopen’, zegt Simon. ‘Dus ik maak de omtrek van de tekening op papier en die kunnen de mannen en vrouwen hier dan inkleuren.’
Youssef begint ongeduldig te worden. Hij wil graag naar buiten om met de bal spelen. ‘Het is nu tijd voor thee’, zegt Simon. ‘Om vijf uur gaan we naar buiten.’ Hij wijst op zijn horloge naar het nummer vijf. Youssef knikt en zet zich weer verder aan zijn boekje. Zijn blik verraadt echter dat hij het niet begrepen heeft. Hij kan alleen maar wachten tot hij te horen krijgt van Simon dat hij naar buiten mag gaan.
Twee andere jongens hebben besloten dat het tijd is voor een feestje. Een van hen haalt zijn gsm boven. Zo fier als een pauw zoekt hij een liedje op en zet het volume op maximum. Hij een van de enige is in de groep met genoeg motoriek om een gsm te bedienen. Opeens begint ‘Gangnam Style’ van Psy door het klaslokaaltje te galmen. Het populaire nummer zweept iedereen op en de jongens gaan in het midden van de ruimte staan.
Ze bewegen zo goed als ze kunnen op de muziek en apen de pasjes na die ze van het videoclip kennen. Ze stralen en hun glimlach doet wonderen. Heel het klaslokaal voelt de vrolijkheid en het pure geluk van eventjes te dansen. Wanneer het liedje gedaan is, steken ze de gsm terug weg en gaan naar buiten. Het is tijd om een potje te voetballen.
Voetballen
Wanneer ze buitenkomen met de bal, staan er al een aantal kinderen uit de buurt klaar. Tienjarige knulletjes spelen mee met de volwassenen, maar het is duidelijk dat de kinderen hun lichaam beter onder controle kunnen houden. Balcontrole en hand-oogcoördinatie is iets waar de bezoekers van de Association Ennour nog wat moeite mee hebben. Maar de kinderen noch de mannen met een beperking trekken zich daar iets van aan. Ze gaan gewoon de bal rondschoppen en ondersteunen elkaar waar het nodig is.
’s Avonds gaan de mannen terug naar hun eigen huis. De ouders doen wat ze kunnen om voor hun kinderen te zorgen, ongeacht welke leeftijd ze hebben. Met heel hun hart proberen ze het leven van de jongens zo makkelijk mogelijk te maken, maar simpel is dat niet. Een beetje hulp van Ennour komt dus goed van pas, al is het maar om met ze te voetballen.
Deze productie is gemaakt in het kader van het journalistieke trainingsprogramma Beyond Your World en Thomas More Mechelen — Opleiding Journalistiek. Beyond Your World wordt financieel mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie.