“‘Nachtwacht’
Het is middernacht. Eén na één zijn de elektrische generatoren in de stad uitgezet. Butembo, overdag koningin van het lawaai, zinkt in een onwezenlijk diepe stilte.
In de verte blaft zelfs geen hond. Ik hoor ook geen enkele motor van een wagen. En toch doen op dit moment gewapende patrouilles hun ronde. Een initiatief van de stedelijke overheid. Gemengde patrouilles burgerlijk/militair. Om de veiligheid te vergroten. Want militairen alleen zijn niet te vertrouwen. Dat is hier al ten overvloede gebleken.
Zelfs een veiligheidsconsigne werd afgesproken: als een wagenbestuurder weigert in te gaan op het bevel te stoppen, moet op de banden worden geschoten, maar het bevel daartoe mag enkel van een burgerlijke overheid komen. Niet van een militair.
Het was één van die patrouilles die vorige vrijdag op Kasereka Pascal Mwanazaire botste, een jongeman, student nog, vreedzaam met de wagen op weg naar zijn ouderlijk huis, nog vroeg op de avond. De burgemeester van de stedelijke deelgemeente Mususa leidde de patrouille in eigen persoon. En dan ging het ineens heel snel. De getuigenissen spreken elkaar tegen. Volgens de burgemeester heeft hij geen bevel tot schieten gegeven. Maar een soldaat vuurde drie kogels af, recht in het gelaat van Mwanazaire. Eén ervan doorboorde zijn oog. Hij stierf ter plekke.
De voorruit van de auto is intact. De bestuurder zat dus duidelijk niet achter het stuur, maar moet uit de wagen zijn gekomen. Zelfs een slecht schutter die de banden zou missen kan onmogelijk per ongeluk op ooghoogte schieten. Hier is kwaad opzet in het spel. En een onvermogende burgerlijke overheid.
Het is bekend, voor een keer, wie de dodelijke schoten heeft afgevuurd. Maandag werd aangekondigd dat hij publiek zou berecht worden, in het sportstadium, zodat vele mensen zouden kunnen getuige zijn. Een medewerkster wiens dagelijkse route naar huis langs de plaats van de moord loopt, rushte nog gauw naar de winkel om een transistor te kopen en het proces live op de radio te kunnen volgen. Maar er komt niets. Drie dagen later, nog steeds geen proces.
Ik slenter naar het terras, omzwachteld door die geladen stilte. Het lijkt of al dat zinloos geweld van het Verre Oosten zich ’s nachts als een loden mantel over de levenden uitspreidt en iedereen in zijn woning dwingt.
De maanloze nacht is pekzwart. Ik zie drie kleine lichtjes van GSM-masten, en dan, vloekend met de rest van de onzichtbare slapende stad, hoog op een heuvel, een fel verlicht bolwerk, als een middeleeuwse burcht, een bos van feloranje verstralers die uitdagend in alle richtingen wijzen. MONUSCO waakt… van achter zijn met scheermesdraad versierde kantelen.