“‘'Nee' aan mijnbouwproject zegeviert’
Met bijna stalinistische scores. Een oorverdovende overwinning. Mocht het een officiële nationale verkiezing geweest zijn, zouden de krantenkoppen ons dit vertellen. Nu gaat het om een gebied waarin (officieel) 30 000 stemgerechtigden de voorbije zondag met ‘nee’ of met ‘ja’ konden antwoorden op de vraag: ‘bent u het ermee eens dat er in uw district mijnbouwexploraties zullen plaatsvinden?’ 57% van de stemgerechtigden kwam opdagen, 94% koos ‘nee’.
0,2% van alle Peruaanse stemgerechtigden kon zondag een stem uitbrengen. En dit in een gebied erg ver van de hoofdstad Lima. Dus ook erg ver van de politieke machthebbers, voor wie de rurale bevolking in afgelegen gebieden niet belangrijk is voor hun politieke carrière.
Toch heeft dit volksreferendum de politieke wereld schrik aangejaagd. Nooit voorheen spraken zoveel politieke en institutionele actoren zich uit over een mijnbouwproject. Dat schreven de Peruaanse kranten maandag en dinsdag. Er wordt ook met enig medelijden, maar vooral met veel nieuwsgierigheid, gekeken naar eerste minister Jorge del Castillo, die voor de consulta harde taal sprak. De civil society, de sociale beweging waar hij zich tegenover gesteld ziet vandaag, is groter en sterker dan gedacht en is niet meer af te doen als een stelletje communistisch geïnspireerde oproerkraaiers.
Enerzijds zijn er de duizenden boeren, van wie velen er een wandeling van zes tot wel twaalf uur voor over hadden en in openlucht overnachtten, om ’s ochtends vroeg hun stem uit te brengen alvorens weer huiswaarts te keren. Dat roept ook vragen op. Stel dat de stemkantoren meer naar de dorpen getrokken waren, in plaats van in de districtshoofdplaatsen, zouden er dan niet veel meer deelnemers geweest zijn?
En nu? Wat zijn de volgende stappen? De regering heeft alvast aangekondigd de onderhandeling met de bevolking opnieuw te willen starten.