Scholen wereldwijd onder vuur

“Scholen, studenten en medewerkers delen niet toevallig in de klappen tijdens conflicten, maar zijn al te vaak het doelwit van een moedwillige aanval”, zegt Diya Nijhowne, directeur van de Global Coalition to Protect Education from Attack. “Ze worden gebombardeerd, in brand gestoken, bedreigd en ontvoerd, precies omdat ze onderwijs bieden. Het zijn ‘zachte’, makkelijke doelwitten.”

Meisjesonderwijs

Achter het geweld kunnen zowel gewapende groepen als officiële legereenheden zitten, zegt de studie. Dat kan bijvoorbeeld uit wraak zijn tegen een gemeenschap waarvan gedacht wordt dat ze de tegenstander steunt, om de zwakke controle door de overheid aan te tonen, of omdat gewapende groepen ze als uitvalsbasis gebruiken. Maar in sommige gevallen is ook echt om het onderwijs te doen, bijvoorbeeld omdat meisjes er school lopen.

In veel gevallen wordt sektarisch geweld op scholen uitgevochten. In maart van vorig jaar stak een groep boeddhistische nationalisten in Myanmar bijvoorbeeld een moslimschool in brand. Studenten werden geslagen, in brand gestoken en onthoofd. In totaal kwamen 32 studenten en 4 leerkrachten om.

Honderden doden

“In de voorbije vijf jaar zijn honderden studenten, leerkrachten en academici gedood bij aanvallen op onderwijsinstellingen, en raakten nog vele anderen gewond”, zegt Nijhowne. “En vele honderdduizenden konden niet langer studeren toen hun shcolen en universiteiten moedwillig werden beschadigd of vernield.”

In Syrië zijn meer dan duizend scholen gebruikt als gevangenis of martelkamer. Ook in Nigeria vinden regelmatig aanvallen op scholen plaats. De islamistische groepering Boko Haram voert er een ideologische strijd. “Leerkrachten die Westers onderwijs geven? We zullen ze doden”, liet leider Abubakar Shekau vorig jaar weten na een aanval waarbij meer dan twintig leerlingen omkwamen.

Het rapport lijst ook aanvallen tegen universiteiten op, die vaak minder aandacht krijgen dan het geweld tegen scholen. In de meeste gevallen gaat het om een poging om de groei van een oppositiebeweging in te dijken, politieke protesten de kop in te drukken of kritisch denken tegen te gaan. Zo werden in Irak de voorbije jaren 26 academici vermoord.

De Coalitie, waar onder meer Human Rights Watch, Unesco en Unicef in verenigd zijn, pleit voor een brede ondersteuning van de zogenaamde “Lucens Guidelines”, richtlijnen op basis van de universele rechten van de mens en internationaal recht die scholen uitroepen tot een veilige zone tijdens gewapende conflicten.