“‘Twee- of driehonderd keer in de cel’

Fr. Louis Vitale OFM zit in de gevangenis, een Federal Correctional Institution, in Lompoc, Californië. Het eufemisme waarmee zo’n gevangenis wordt aangeduid suggereert dat de ingezetenen op de een of andere manier gecorrigeerd zullen worden. Iets wat bij uitstek niet van toepassing mag heten in een land waar ruim een procent van de volwassen bevolking achter de tralies zit. En Louis Vitale is bij uitstek oncorrigeerbaar. Hij is de tel kwijt. Vermoedelijk is hij ergens tussen de twee- en driehonderd keer opgesloten. Hij zit nu omdat hij over de lijn, op het asfalt aangebracht, is gestapt bij de School of the Americas in Ft. Benning, Georgia, het centrum waar het plegen van coups en het martelen onderwezen wordt aan Latijnsamerikaanse militairen. Het betreden van door belastingbetalers v/m als hijzelf bekostigde militaire installaties is de belangrijkste overtreding die hem zo vaak achter de tralies heeft doen belanden. Als hij vrij is is hij verbonden aan het centrum voor geweldloze weerbaarheid Pace e Bene, Nevada, dat hij mede opgericht heeft. De gevangenis in Lompoc waar hij zit is geheel omgeven door de basis Vandenberg. Maandelijks wordt hier gewaakt tegen de raketten die hier afgeschoten worden op door de VS geannexeerde eilanden aan de westzijde van de Grote Oceaan. Het verhaal is nu dat de oefeningen bedoeld zijn als verdediging tegen een aanval door Iran. Inspanningen ten behoeve van de Vrije Democratische Markteconomie hebben hun prijskaartje. De bewoners van Kwajalein, doelwit van de raketten,  mogen werken op hun eigen eiland, maar ze mogen er niet wonen, want de VS-militairen van de basis moeten ook ergens wonen, nietwaar.

Nergens in Micronesië is de militaire aanwezigheid van de VS zo dreigend als op het atol Kwajalein, een raketlanceerbasis beheerd door het VS-ministerie van Defensie. Kwajalein is het grootste koraalatol ter wereld. Het omvat 97 eilanden met een totale landmassa van zeventien vierkante kilometer rond een enorme lagune van 2850 vierkante kilometer. De lagune wordt wel de grootste vanghandschoen ter wereld genoemd. Het is het doelwit en het landingspunt van de intercontinentale raketten die worden afgevuurd van de luchtmachtbasis Vandenberg in Californië. De proeven worden in het algemeen ‘s nachts uitgevoerd, waarbij de hemel oplicht met een schitterend vertoon van explosies, brandend puin en het doorbreken van de geluidsbarrière.

Ongeveer drieduizend Amerikaanse civiele werkers en hun gezinnen wonen op Kwajalein, een soort zomerkamp waarbij alle kosten betaald worden voor de werknemers. De hele gesubsidieerde eilandbuitenwijk is evenwel verboden terrein voor onofficiële bezoekers, behalve als overstappunt voor het nabijliggende eiland Ebeye.  
Ebeye is het thuisland voor ongeveer vijftienhonderd inheemse arbeiders die op Kwajalein werken maar er niet mogen wonen, winkelen of spelen. De arbeiders worden vervoerd per boot tussen hun schamele behuizing en hun rijke werkplekken, waar zij de hele dag het goede leven kunnen waarnemen, zolang zij er zelf maar niet aan deelnemen. Onnodig te zeggen dat geen van beide eilanden een grote toeristische trekpleister is, ook al neemt hun populariteit toe bij duikers naar wrakken uit de Tweede Wereldoorlog.

Een aantal stukjes geleden had ik het over Fr. Steve Kelly SJ, die ik nog moest introduceren. Hij nam deel aan de Sacred Peace Walk, waarover spoedig meer, en ging snel na afloop van de pelgrimstocht in Nevada naar Californië om te waken bij Vandenberg. In maart is hij daar over de lijn gestapt, hij is nog in afwachting van een veroordeling terzake van deze overtreding. Onderaan de illustraties dan eindelijk zijn konterfeitsel (hoop ik). Als Nederlander voel ik mij bijna schuldig voor zo’n basis met zo’n aartsnederlandse naam (eigenlijk raar dat juist deze naam zo algemeen is in het lage land). Dan hoor ik dat de broeders Appel en Maas ook bij de vaste wakers en over-de-lijnstappers horen, en daarmee is de eer van het Nederlandse taalgebied toch weer een beetje gered (de betrokkenen spreken geen Nederlands, maar dat deed de Vandenberg naar wie de basis genoemd is ook niet).