Brexit: de zoveelste slag in het gezicht voor jongeren?

Brexit means Brexit.
De woorden van een vastberaden Theresa May, de nieuwe premier van Groot-Brittannië onlangs.

Het regende meningen en analyses, frustraties en blijdschap, twijfels en vastberadenheid. En nu het stof is neergedaald krijgen we allemaal een duidelijker beeld van de theatrale gevolgen van dit referendum. De droom van Nigel Farage is uitgekomen en net op dat moment verlaat hij het toneel. Theresa May heeft ondertussen als kersvers premier van Groot-Brittannië haar nieuwe regering mogen samenstellen. En dat deed ze met verve. Boris Johnson (gekend om zijn opvallende, beledigende uitspraken over andere leiders en volkeren overal ter wereld ) is de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. Theresa May schafte het klimaatministerie af, wat velen natuurlijk een opmerkelijke keuze vonden. Dit om maar een ruwe beeld te schetsen van wat de Brexit-referendum in haar nasleep liet.

Het referendum is een koortsmeting

Maar als er mij iets is bijgebleven en mij tot vandaag stemt tot nadenken dan is het wel het grote verschil in stemgedrag tussen de Britse generaties heen. Volgens een YouGov poll heeft 75% van de jongeren tussen 18 en 24 jaar gestemd om in de EU te blijven. Naarmate men ouder wordt, stemden meer mensen om uit de EU te stappen. Sta mij toe om een schepje bovenop alle andere analyses te doen en dit opmerkelijke verschil verder uit te pluizen.

Complexe materie, simplistische slogans

Een referendum is een democratisch middel. Een koortsmeting is het evenzeer. Het is belangrijk dat politici een duidelijk inhoudelijk debat voeren over de zaken waarover moet gestemd worden. Dat vind ik toch de taak van een politicus. Het Brexit-debat was van een complexe aard, dat vele Britse politici schaamteloos hebben omgevormd naar een simplistisch, emotioneel debat versierd met vele grote leugens. Als het maar de stemmer naar het kieshokje lokt.

Die evolutie van condensatie van belangrijke maatschappelijke discussies naar simplistische slogans is zorgwekkend.

Onderwerpen zoals immigratie en controle van de grenzen domineerden het debat. Er werd gesproken van een (valse) grote hoeveelheid geld die wekelijks van Groot-Brittannië naar Brussel ging. Allemaal belangrijke discussiematerie uiteraard, maar moet men nu echt spreken van het ‘inpikken’ van ‘onze’ jobs door immigranten (iets wat onze Belgische kwaliteitskranten trouwens ook durven te schrijven)?

Die evolutie van condensatie van belangrijke maatschappelijke discussies naar simplistische slogans is zorgwekkend. Muziek in de oren voor verspreiders van xenofobe boodschappen. Na een campagne, overschaduwd met vooral bigotterie en hypocrisie, lijkt het plots voor een aantal mensen verantwoord om racist te zijn. Bij velen doet het de wenkbrauwen fronzen.

Intergenerationeel verschil

Feit is dat vele jongeren zich bedrogen voelen door de uitslag van het referendum. Feit is dat 64% van de jongeren tussen 18 en 24 jaar zijn gaan stemmen. Sommige jongeren zijn duidelijk niet gaan stemmen. De realiteit van de Brexit heeft in haar nasleep heel wat jongeren wakker geschud . Men, jong en oud, zal wel twee keer nadenken vooraleer te zeggen dat zijn of haar stem niet telt.

Britse jongeren zijn opgezadeld met een erfenis die velen van hen absoluut niet willen

Hoe dan ook, Britse jongeren zijn opgezadeld met een erfenis die velen van hen absoluut niet willen. Het zijn net zij die er nog langer mee moeten leven, nog op zoek moeten naar werk. Zij zullen het meeste werk hebben aan het lijmen van de brokstukken. Die jongeren hebben het volste recht om zich de dupe te voelen van deze beslissing.

We moeten ons ook de vraag durven stellen waarom er bijvoorbeeld geen stemrecht zou mogen zijn voor de 16- en 17-jarigen. Zij zijn ook volwaardige burgers van de maatschappij. Als ze zich klaar voelen om te gaan stemmen is het dan niet beter om die keuze aan die jongeren zelf te laten? Bij de Brexit-referendum hebben we duidelijk gezien dat de vergrijzing ervoor zorgt dat de jongeren minder vertegenwoordigd waren. Die intergenerationele verhoudingen zullen een belangrijk punt van debat blijven, en terecht.

Naïeve jongeren?

Is de EU perfect? Natuurlijk niet. Het valt op dat vele jongeren die in de EU zijn opgegroeid toch kritisch blijven tegenover de werking ervan. Ten aanzien van de bureaucratie of het feit dat de EU aanvoelt als een ver-van-jouw-bed-show gebeuren: het zijn gevoelens die ook bij sommige jongeren leven. Het kan en moet beter, maar waarom werken we over generaties heen niet samen om te hervormen waar nodig?