“‘De teloorgang van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd’

De Vlaamse Beweging is zo oud als de Belgische staat. Vlaamsgezinde figuren streden al in de 19^e eeuw tegen de verfransing van het Belgische Noorden, waar de eenvoudige lieden “Vlaemsch” spraken. Vlaamse politici haalden de geschiedenisboeken met hun strijd voor taalwetten die recht moesten doen aan het Vlaamse volk en zijn taal.

Begin 20^e eeuw waren er drie: de katholiek Frans Van Cauwelaert, de socialist Camille Huysmans en de liberaal Louis Franck. Ze noemden zichzelf de drie kraaiende hanen. Allemaal binnen de Belgische context. De eerste Vlaamse krant heette “Vlaemsch België”, later opgevolgd door “De Vlaemsche Belgen”. De Fransman Hendrik Conscience (“de man die zijn volk leerde lezen”) schreef De Leeuw van Vlaanderen tot meerdere eer en glorie van de Vlaams/Belgische geschiedenis. Hedendaagse historici hebben er heel wat bedenkingen bij. Maar een echte Vlaamsgezinde politieke partij bestond niet. Die kwam er pas na de Eerste Wereldoorlog met de stichting van de Frontpartij.

Het politieke Vlaams-nationalisme was geboren. De oprichters waren oudstrijders die aan het front geradicaliseerd waren omdat hun officieren alleen maar Frans spraken. Sommigen onder hen hadden linkse sympathieën. In 1917 hadden in Rusland de Bolsjewisten de macht veroverd onder leiding van Lenin. Zij trokken Rusland terug uit de oorlog, een beslissing die heel wat Vlaamse soldaten van harte toejuichten. Hun bewondering voor de Bolsjewisten was groot.

De Frontpartij had drie eisen: zelfbestuur, nooit meer oorlog en Godsvrede. Met dit laatste werd iets bedoeld dat we vandaag pluralisme zouden noemen. De politieke verschillen tussen katholieken en vrijzinnigen, die in die tijd de Belgische samenleving splitsten, mochten geen rol spelen in het streven naar zelfbestuur.

Maar aan het goed menende, vredelievende idealisme kwam al snel een einde. Bert Van Hoorick, een politicus die zowel een Vlaamsgezind communist als later socialist was, verhaalt in zijn memoires hoe hij als knaap naar de jaarlijkse IJzerbedevaart ging. Die bedevaarten werden – en worden – georganiseerd om de Vlaamse gesneuvelden te herdenken en te eren. Maar de vreedzame bedevaarders, zo vertelt Van Hoorick, werden weg geranseld door met stokken gewapende geweldenaars. Het waren leden van een nieuwe Vlaams-nationalistische partij: het VNV, Vlaams Nationaal Verbond, een fascistische organisatie die tijdens WOII zou collaboreren met de nazi’s en de Frontpartij had opgeslokt. De Godsvrede werd onverdraagzaamheid, zelfbestuur een “Diets” nationalisme (hereniging met Nederland) en “Nooit meer Oorlog” een oproep om met de Duitsers het ”goddeloze communisme” te gaan bestrijden aan het Oostfront. 

Na de Tweede Wereldoorlog keerde het oude nationalisme terug: het heette Volksunie. Het zelfbestuur werd een voldongen feit: België werd een federale staat. Over Godsvrede hoefde niet meer te worden gepraat: in de VU waren zowel katholieken als ongelovigen welkom. Ook het pacifisme was terug. In 1991 liet Hugo Schiltz, vice-premier voor de VU in de regering Martens, het kabinet vallen omdat zijn partij niet akkoord ging met een geplande wapenlevering aan Saoedi-Arabië.

Maar uiteindelijk kende de VU hetzelfde lot als de Frontpartij: ze viel uiteen in onderling geruzie. Van een Godsvrede was ook nu weer geen sprake meer. Toch had de VU een generatie uitstekende politici voortgebracht. De grootste denker van de partij, Maurits Coppieters, probeerde een oud ideaal te realiseren: verzoening van de Vlaamse en de socialistische beweging. Het is helaas niet gelukt. Na zijn politieke carrière werd hij voorzitter van het toenmalige NCOS, nu 11.11.11.

Hugo Schiltz, de voorzitter, zat meer in Wallonië dan in Vlaanderen, op zoek naar geestesgenoten om het zelfbestuur te realiseren. Wat een verschil met Bart De Wever die pas vorig jaar als formateur met Franstaligen sprak. Schiltz stond mee aan de wieg van het Egmontpact, dat voor communautaire vrede had kunnen zorgen. Maar de extremisten zagen dat als “verraad”. Ze scheurden zich af van de Volksunie en richtten het Vlaams Blok op, een partij die later door het Hof van Beroep in Gent buiten de wet werd gesteld wegens racisme. Ze veranderde van naam, werd Vlaams Belang en bleef gewoon voortbestaan.

Uit de as van de Volksunie verrees de N-VA. Ze werd een machtspartij. Van de oude idealen is geen sprake meer. De man die ooit verklaarde dat België zou verdampen in de EU is nu premier van het koninkrijk dat hij zo hartstochtelijk heeft bestreden. Het zelfbestuur is er gekomen, maar niet dankzij de N-VA. Het zijn hoofdzakelijk christen-democraten geweest die het federalisme hebben ingevoerd. De nieuwe instellingen dragen het stempel van de premiers Wilfried Martens en Jean-Luc Dehaene.

En het pacifistisch ideaal dat verwoord is in de slogan, die nog steeds in 4 talen op het IJzermonument staat? Nooit meer oorlog? Voor de tweede keer al zit een “Vlaams-nationalist” op het ministerie van oorlog, eufemistisch defensie genoemd.

Een veroordeling van de oorlogsgruwel in Gaza komt er niet. Wel gooit de “Vlaams-nationalist” miljarden weg aan moordtuigen, eufemistisch wapens genoemd. Toch zitten er nog pacifisten in de N-VA. Als bij toeval oud-VU-ers. En een enkele nieuweling: Zuhal Demir. Zij veroordeelt het moorden in Gaza wel. Omdat ze een Koerdische is en niet alleen een Vlaams-nationalist, zegt ze zelf, is ze voor de erkenning van Palestina als staat.

Bewust of onbewust slaat ze daarmee een brug naar het verleden. De VU was een partij die overal ter wereld het zelfbeschikkingsrecht der volkeren verdedigde. De Koerden stonden bovenaan. Vooral Willy Kuypers, de betreurde burgemeester van Herent, schuimde de wereld af om zijn solidariteit met onderdrukte volkeren te uiten. Een foto van hem met Yasser Arafat, de voorzitter van de Palestijnse Bevrijdingbeweging PLO, circuleert dezer dagen op de sociale media. Maar op bijval van de andere N-VA-ministers kan Zuhal Demir niet rekenen.

De flaminganten van vandaag doen precies het tegendeel van wat hun voorgangers predikten.

De N-VA begraaft één na één de idealen van haar Vlaams-nationalistische voorgangers. Ze beoefent hetzelfde imperialisme dat die voorgangers zo bestreden bij de Franstalige bourgeoisie. Ik heb nog de tijd gekend dat het onderwijs in Vlaanderen grotendeels Franstalig was. Mijn zusjes gingen naar een school die Filles de Marie heette. Andere meisjes bezochten de school van de Dames Chrétiennes. Op de speelplaats was het verboden “Vlaams” te spreken. In iedere klas kreeg een kind een lijst mee waarop het de namen moest noteren van de leerlingen die geen Frans spraken. Die werden dan streng bestraft.

Vandaag de dag is het onderwijs in Vlaanderen volledig vernederlandst. Daar hebben politici uit vele partijen voor gezorgd, niet alleen de Vlaams-Nationalisten. Hun argument was dat je pas echt een vreemde taal kan aanleren als je je moedertaal goed beheerst. De wetenschap heeft aangetoond dat dit een correcte benadering is.

Maar wat gebeurt er? Het gebruik van het Nederlands op de speelplaats is nu verplicht. De kinderen mogen hun moedertaal niet spreken als die niet het Nederlands is. Beheersing van de moedertaal? Telt niet meer mee. De flaminganten van vandaag doen dus precies het tegendeel van wat hun voorgangers predikten. Dat past volkomen in het beeld dat N-VA-ers op andere gebieden aanhangen. Werklozen zijn luiaards die niet willen werken, langdurig zieken zijn komedianten en profiteurs.

Nu ze de macht hebben op zowel federaal als regionaal vlak voeren de N-VA-ers een beleid dat de logische voortzetting is van die opvattingen. En dan beschuldigen ze de vakbonden ervan gekant te zijn tegen hervormingen als ze tegen dit anti-sociale beleid in opstand komen. Bert Anciaux, de ex-VU-voorzitter, die het verre voorbeeld van sommige vooroorlogse geestesgenoten gevolgd is en nu onderdak heeft gevonden bij de socialisten, ziet het met lede ogen aan. En Maurits Coppieters draait zich om in zijn graf.

Arm Vlaanderen !