Groot en bemoedigend nieuws (dat de media niet haalt)

MO*columnist Walter Zinzen stelt vast dat ook groot nieuws soms ongemerkt voorbij gaat. Dat de ondernemers nu ook zogenaamde “illegalen” op hun werkvloer willen toelaten, is nochtans weinig minder dan spectaculair. ‘Het idee zal ongetwijfeld verdwijnen in de vergeetput van niet uitgevoerde goede voornemens.’

Soms gaat groot nieuws haast ongemerkt voorbij. Zo stemden de werkgevers ermee in om mensen zonder verblijfsvergunning tijdelijk in dienst te nemen om de krapte op de arbeidsmarkt, veroorzaakt door de omikronepidemie, op te vangen. Veel media-aandacht heeft dat niet gekregen.

Dat de ondernemers naast bruggepensioneerden, studenten en allerlei andere categorieën nu ook zogenaamde “illegalen” op hun werkvloer willen toelaten, is niettemin weinig minder dan spectaculair. Tot nu toe vielen alle verzoeken in die zin immers op een koude steen.

Maar nood breekt wet moeten ze bij de werkgeversorganisaties hebben gedacht. Dat dachten ze bij het ACV al langer en dus heeft de christelijke vakbond er samen met de liberalen zijn zegen aan gegeven.

Maar het ABVV doet niet mee. Voorzitter Bodson vindt dat dergelijke afspraken niet op federaal maar per sector gemaakt moeten worden.

En dus komt het hele zaakje op het bord van de regering, waar het een begrafenis eerste klas zal krijgen. Het grote nieuws, eindelijk een begin van perspectief voor onze niet gedocumenteerde medeburgers, zal verdwijnen in de vergeetput van niet uitgevoerde goede voornemens.

Hoe anders gaat het er aan toe in de ons omringende landen.

Ondertussen verhardt Sammy Mahdi (CD&V), de staatssecretaris voor de Terugkeer van Vluchtelingen, zijn hardvochtig beleid nog. Hij wil de doorreizende asielzoekers, de zogenaamde transmigranten, harder aanpakken. Hij wil hun recht op opvang ontzeggen als ze al in een ander Europees land asiel hebben gevraagd en weigeren naar hun eigen land terug te keren.

Zijn diensten kreunen op hun beurt onder een krapte: wekenlang hebben vluchtelingen de nacht op straat moeten doorbrengen omdat er geen opvang voor hen was. Dat tekort wil de heer Mahdi nu opvangen door het aantal aanvragers te beperken.

Dat hij daarmee het internationaal gewaarborgde recht op opvang met de voeten treedt lijkt hem niet te hinderen. Dat er straks andermaal mensen op straat komen te staan al evenmin.

Verblijfsrecht versus oprotplicht

Hoe anders gaat het er aan toe in de ons omringende landen. Duitsland blijft, ook na Angela Merkel, het land waar ze de opvang van vluchtelingen “schaffen”. Wie het akkoord van de nieuwe Duitse regering over migratie leest, wordt het warm om het hart. De terminologie alleen al! Het woord “illegalen” zal je er niet in aantreffen.

Mensen zonder verblijfsvergunning worden “Geduldeten” genoemd en het is de bedoeling ze zo spoedig mogelijk een “Bleiberecht” toe te kennen. Een verblijfsrecht! Toch wat anders dan de oprotplicht die onze staatssecretaris predikt.

Waarom hebben zovele CD&V-ers zoveel waardering voor Mahdi? Wat is er – in godsnaam – christelijk aan zijn beleid?

Zeker, daar staan voorwaarden tegenover. Een goede integratie is er één van. Bij ons worden “gut integrierten” aan de deur gezet omdat ze de regeltjes niet hebben gevolgd. In Duitsland wil de regering nieuwe kansen creëren voor, ik citeer en vertaal letterlijk, ‘mensen die al een deel van onze samenleving zijn geworden’.

Concreet zegt het regeerakkoord, andermaal letterlijk: ‘Mensen die op 1 januari 2022 vijf jaar in Duitsland wonen, geen strafbare feiten hebben gepleegd en de vrijheidlievende democratische grondbeginselen omarmen, moeten een verblijfsvergunning op proef voor één jaar kunnen bekomen, om in die tijd aan de overige voorwaarden voor een verblijfsrecht te voldoen.’ Tot die voorwaarden behoort onder meer het bekomen van een identiteitsbewijs.

Te noteren valt dat de Duitse regering paars-groen is, net zoals Vivaldi, maar dan zonder christendemocraten. Ik vraag me toch af waarom zovele CD&V-ers zoveel waardering hebben voor Mahdi. Wat is er – in godsnaam – christelijk aan zijn beleid?

Drie gewezen christendemocraten, onder wie ex-minister Reginald Moreels, wijzen er in een opiniestuk in De Morgen op, dat de Duitse minister voor Migratie, een socialist, de echte christendemocraat is. Dat doet meteen ook de vraag rijzen wat Groen en rood in de Vivaldi-regering doen als het over migratie gaat.

Waar blijven de rode en groene pleidooien voor een humaan migratiebeleid dat niet hatelijk maar hartelijk is?

Spiegelen de Belgische socialisten zich aan het Duitse voorbeeld of aan het Deense? Conner Rousseau, voorzitter van Vooruit, lijkt wel sympathie te hebben voor zijn meedogenloze Deense geestesgenoten. Over het voorbeeld dat zijn Duitse kameraden geven hebben we hem of zijn partij alleszins nog niet gehoord.

Er wordt binnen Vivaldi veelvuldig gebotst over allerlei belangrijke kwesties (kernuitstap, energiefactuur enzovoort) maar nooit over migratie. Ja, tijdens de hongerstaking van ongedocumenteerden in de Begijnhofkerk dreigde de PS er mee uit de regering te stappen als er een dode zou vallen.

Maar waar blijven de rode en groene pleidooien voor een humaan migratiebeleid dat niet hatelijk maar hartelijk is? Waarom staat er in ons eigen regeerakkoord geen enkel woord over de mogelijke regularisatie van mensen zonder verblijfsvergunning maar wel heel veel over het terugsturen ervan?

Ja, één zinnetje suggereert iets anders: ‘Er wordt een oplossing gezocht voor de zeer beperkte groep mensen die buiten hun wil om, en ook niet vrijwillig, kunnen terugkeren naar hun land van herkomst, zoals bepaalde staatlozen.’

Dit zinnetje alleen al negeert voor de volle honderd procent de uiterst precaire werkelijkheid van de naar schatting 150.000 mensen zonder documenten, die door België in de feiten staatloos zijn gemaakt.

Mahdi voert het regeerakkoord uit, dat is waar. Helaas.

Draagvlak

Waarom hebben christendemocraten, socialisten, liberalen en groenen dit akkoord ooit gesloten? En waarom leidt uitgerekend migratie kennelijk nooit tot onenigheid?

Er is maar één antwoord mogelijk: de heilloze schrik voor extreemrechts en de onbewezen stelling dat er voor menselijkheid geen draagvlak is. De Duitsers, of ze nu socialist, liberaal of groen zijn, hebben die vrees kennelijk niet, ondanks het feit dat de neonazi’s van de AfD in sommige deelstaten sterk staan.

Maar ook in het Frankrijk van Macron is het beleid humaner dan bij ons. Het aantal mensen zonder verblijfsvergunning wordt er op 350.000 geschat. Ieder jaar worden 37.000 van hen geregulariseerd.

In België bedroeg het aantal regularisaties 3320 in 2019, niet als gevolg van een procedure zoals in Frankrijk maar omdat de Dienst Vreemdelingenzaken dat zo eigenmachtig beslist had. Vaste criteria voor regularisatie bestaan bij ons niet en Mahdi wil er ook niet van weten.

Dat doen niet alleen de Duitsers en de Fransen anders, ook de Spanjaarden en de Ieren. In Spanje is een regularisatiewet van kracht waardoor al meer dan 40.000 aanvragen werden gehonoreerd. De criteria zijn, net als in Duitsland, eenvoudig en duidelijk: minstens drie jaar verblijf in het land, familiebanden met Spanjaarden of een bewijs van sociale integratie, afgeleverd door de gemeente en een arbeidscontract van minstens een jaar.

In Ierland komen ook mensen die een uitwijzingsbevel hebben gekregen in aanmerking voor regularisatie. Dat zal Sammy Mahdi veel plezier doen.

In Ierland start morgen (31 januari) een procedure op die kandidaat-immigranten een half jaar lang de gelegenheid geeft een aanvraag in te dienen. Het gaat dan om mensen die illegaal Ierland zijn binnen gekomen, of van wie de verblijfsvergunning verstreken is of jaren geleden ingetrokken werd.

Ook hier zijn de criteria duidelijk: een verblijf in Ierland van minstens vier jaar zonder vergunning en/of documenten (“sans papiers” in het Frans), of drie jaar als er kinderen onder de 18 jaar zijn. Opmerkelijk: ook mensen die een uitwijzingsbevel hebben gekregen komen in aanmerking voor regularisatie. Dat zal Sammy Mahdi veel plezier doen.

Wel moeten de aanvragers een bewijs van goed gedrag en zeden kunnen voorleggen en geen bedreiging zijn voor de staat. Maar: kleine overtredingen betekenen niet automatisch een reden voor een weigering.

Pro memorie: Ierland wordt geregeerd door een coalitie van centrumrechts en groen. Wie zei ook weer dat het een conservatief land is?

Goede MO*lezer, ik vind dat allemaal groot en bemoedigend nieuws, ook al hebben onze media er nauwelijks over bericht.

Waar blijven de fatsoenlijke politici in de fatsoenlijke partijen om wetsvoorstellen in te dienen die geïnspireerd zijn op het Duitse, Franse, Spaanse of Ierse migratiemodel?

ps. enkele dagen geleden publiceerde Kerknet een oproep van gewezen missionarissen voor een humaan asielbeleid. Die oproep moet in katholieke kringen – en dus ook bij Sammy – toch tot enig nadenken stemmen?