Anderhalf jaar lang werd het buitenlands nieuws gedomineerd door de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Van de meedogenloze voorverkiezingen over de mediatieke partijconventies en tv-debatten tot de grote eindstrijd op 4 november. Met name het uitputtende traject van de voorverkiezingen wekt de indruk van een heel levendige democratie, waarin niet een schimmig partijbureau beslist wie president kan worden maar een betrokken publiek.
Niets van, zegt de Amerikaanse politicoloog Michael Parenti. ‘De enorme hoeveelheid geld die nodig is om mee te kunnen spelen in primary’s en presidentsverkiezingen zorgt voor een voorafgaande selectie die elke pretentie van democratische vertegenwoordiging lachwekkend maakt.’ Niet toevallig heet het jongste boek van Parenti dan ook Democratie voor de elite. Daarin werkt Parenti zijn radicale kritiek op de Amerikaanse democratie breed uit. Daarbij doet hij een poging om niet te vervallen in een pure afwijzingspolitiek, want ‘critici hebben het mis als ze stellen dat er in de democratische strijd helemaal geen overwinningen geboekt worden.’
Een belangrijke sleutel voor het lezen van Parenti’s analyse staat vooraan op bladzijde 13: ‘Politiek gaat niet alleen over de strijd tussen groepen binnen het systeem, maar ook om de strijd om het systeem zelf te veranderen. Politiek gaat ook niet alleen over het verlangen om vooropgestelde doelen te bereiken, maar ook over het herdefiniëren van doelstellingen en het formuleren van alternatieven voor de bestaande politiek-economische structuren.’
De kritiek van Michael Parenti op het democratisch deficit gaat dan ook veel verder dan het analyseren van verkiezingen en parlementaire vertegenwoordiging. En als de auteur in zijn slothoofdstuk schrijft: ‘Het beleid van de regering is meestal in het voordeel van de grote investeerders, en op kosten van de rest van de bevolking’, dan zullen er na de kredietcrisis niet veel Amerikanen meer zijn die dat in twijfel trekken. Maar of die momentane consensus zich ook vertaalt in meer bijval voor de radicale politieke visie van Parenti valt te betwijfelen.
Democratie voor de elite door Michael Parenti is uitgegeven door Epo. 431 blzn. ISBN 978 90 6445 475 2