‘Kleiner wonen is de toekomst: ecologisch, betaalbaar en sociaal’

Het groeiend aantal vluchtelingen bracht Louis De Keyser (18) en zijn vader op een idee. In hun tuin in Maldegem plaatsten ze een klein huisje waar een vluchteling enkele maanden kan verblijven. De huurmarkt biedt immers weinig betaalbare mogelijkheden. Vluchtelingen kunnen vaak de waarborg niet betalen. Door hen een tijdje onderdak te bieden in het huisje, hebben ze de mogelijkheid om een job te zoeken en wat te sparen.

Maar mag zoiets wel? ‘Wellicht is het typisch Vlaams, want er is geen ja en geen nee. We lopen van Brussel naar Maldegem, en omgekeerd, maar worden steeds naar een andere dienst gestuurd’, zegt Louis De Keyser die hoopt dat het snel in orde zal komen.

Hij legde geen klassiek traject af. Toen hij negen was, had hij een kleine boormachine en begon hij met houtbewerking. Het liet hem niet meer los, hij bleef experimenteren. Op zijn dertiende kreeg hij een eerste opdracht: vrienden vroegen hem het interieur van een kantoor te realiseren.

‘Het geld dat ik verdiende, investeerde ik in materiaal. Wat begonnen was als een hobby, werd echt wel een professionele passie. Ik stapte over naar thuisonderwijs om meer tijd te hebben alle skills van het vak goed onder de knie te krijgen. Via de middenjury behaalde ik mijn diploma. Ik probeerde een universitaire studie, maar had intussen ook een eigen zaak opgestart. Dat was niet te combineren’, vertelt Louis De Keyser. Hij werkt samen met zijn neef Reinout Bauwens die zelf ook een eenmanszaak runt.

Tiny house

Na een reis naar New York raakte hij in de ban van het land. Hij wou graag terugkeren en zocht naar mogelijkheden om er een langere tijd te verblijven. Via kennissen kreeg hij het aanbod om drie maanden in Californië te logeren, in ruil voor het bouwen van een tiny house.

Het grote verschil met een caravan is dat het om duurzame woningen gaat, waarin je ook in de winter kan wonen.

In de Verenigde Staten is het wonen in een klein huisje, een tiny house, een trend.

Het gaat om woonoppervlaktes van ongeveer 25 tot 28 m². Als je ze op een trailer bouwt, zijn ze verplaatsbaar en moeten ze voldoen aan de wegcode. Het grote verschil met een caravan is dat het om duurzame woningen gaat, waarin je ook in de winter kan wonen.

Louis De Keyser keerde terug naar België en wou een eigen stek, maar de klassieke huur- en koopmarkt bleek veel te duur. Hij besloot om voor zichzelf een tiny house te bouwen.

‘Voor jonge starters is het ideaal. De gemiddelde kostprijs is 30.000 euro, een doe-het-zelf pakket kost 15.000 euro. Het is weliswaar een bewuste keuze. Ik heb niet meer ruimte nodig en wil niet teveel spullen. Dat kan ook niet als je klein woont, het is een vorm van consuminderen. Nog een pluspunt is dat het op een trailer staat. Zo kan ik rondtrekken en mijn huis meenemen. Waar ik later zal wonen en werken, is nog geen uitgemaakte zaak. Over een woning hoef ik me alvast geen zorgen meer te maken. Het geeft me vrijheid en dat maakt me gelukkig. Ik zit niet vast aan een hypothecaire lening die twintig jaar loopt’, zegt Louis De Keyser.

‘Ik zit niet vast aan een hypothecaire lening die twintig jaar loopt’

Uit Amerikaanse getuigenissen blijkt dat het wonen in een tiny house ook tot meer sociale contacten leidt. Spullen worden gedeeld of geruild; er is meer vrije tijd, het contact met de omgeving versterkt.

Nog een pluspunt: het bouwproces duurt gemiddeld amper zes weken.

In de tuin

Als het huis van Louis is afgewerkt, zal hij het in de tuin van zijn ouders plaatsen. Er is immers geen regelgeving voor deze woonvorm.

‘Juridisch gezien, zitten we in een niemandsland. Strikt genomen is een tiny house een kar met een stapel hout. Je mag alleen op privéterrein staan, je kunt geen hypothecaire lening afsluiten, geen verzekering nemen, geen domiciliëring aanvragen. De juridische leemte is tegelijkertijd een uitdaging. Het laat ons toe om te laten zien wat de potenties zijn. We startten met een groep vrijwilligers die het idee genegen zijn. We willen een dossier maken en naar overheid stappen om voor een regelgeving te pleiten. Het is niet de bedoeling om de woonwetgeving aan te passen, wel om een volwaardige nieuwe woonvorm mogelijk te maken.’

Betaalbaar wonen in Vlaams-Brabant
Wie het financieel niet breed heeft, gaat soms noodgedwongen in een caravan of chalet wonen. Die zijn vaak niet geschikt voor permanente bewoning en ook niet milieuvriendelijk. De provincie Vlaams-Brabant gaf enkele campings een andere bestemming zodat het niet meer over illegaal wonen gaat. Ook kwam er een oproep naar architecten om kleine, betaalbare woningen te ontwerpen die voldoen aan ecologische maatstaven. De maximale oppervlakte is 80 m², meer dan dubbel zo groot dan de tiny houses, maar nog steeds heel compact. De kostprijs is ook hoger en schommelt tussen 80.000 en 90.000 euro. Deze woningen voldoen aan de Vlaamse normen en mag je in principe overal bouwen, weliswaar moet je net als bij een klassieke woning een vergunning aanvragen bij de gemeentelijke dienst stedenbouw.
Een jury maakte een selectie van de ontwerpen van de architecten. De resultaten werden in een catalogus opgenomen. Die is gratis te verkrijgen en is bedoeld als inspiratiebron. Op de vroegere camping Felix Cottage Club (FCC) in Zemst komen er kijkwoningen. Dit gebeurde in overleg met de provincie, het gemeentebestuur van Zemst en de eigenaars van FCC. De provincie zal ook de bouw van compacte, sociale huurwoningen op voormalige campings ondersteunen.
www.vlaamsbrabant.be/kleinschaligwonen

Ecologisch

Het bouwen van een klein huis is niet vanzelfsprekend. Elke vierkante centimeter is belangrijk. ‘Het is een denkoefening om je prioriteiten te bepalen. In principe is alles mogelijk, maar je moet keuzes maken. Zo opteerde ik voor voldoende ruimte voor een bureau.’ Het gaat om houtskeletbouw. Omdat de huisjes klein zijn, is er veel minder materiaal nodig dan voor het bouwen van een groot huis. Ze nemen ook minder grondoppervlakte in beslag.

Isolatie is een belangrijk aandachtspunt. De K-waarde drukt de algemene isolatie uit. Die mag in Vlaanderen maximaal 40 zijn, de tiny houses halen de norm van 36. Louis De Keyser gebruikt ecologisch verduurzaamd hout. Ook ceder is geschikt. Om het gewicht binnen de perken te houden, is een metalen dak aangewezen. Dat maakt het verplaatsen van het huis gemakkelijker. Aansluiting op de klassieke nutsvoorzieningen kan. Energie kan ook van zonnepanelen komen, water uit een watertank en voor het fornuis kan je gasflessen gebruiken. Zo vergroot je je onafhankelijkheid.

Toekomst

In augustus hield Tiny Houses Belgium, de naam van het bedrijf van Louis De Keyser, een opendeurdag. Tot hun verbazing kwamen maar liefst vijfhonderd mensen langs.

‘Ook gezinnen die hun ouders dichter bij zich wilden hebben, maar niet in huis, zagen in een tiny house een uitweg.’

‘We dachten dat vooral de lage kostprijs de interesse zou wekken, maar de motivatie was heel uiteenlopend. Er waren jonge starters die op eigen benen wilden staan. Ook gezinnen die hun ouders dichter bij zich wilden hebben, maar niet in huis, zagen in een tiny house een uitweg. Dan wonen de ouders in de tuin en kan je een oogje in het zeil houden. Anderen willen om ecologische principes kleiner wonen. Het biedt ook mogelijkheden om samen een perceel te delen en gemeenschappelijke voorzieningen te realiseren, bijvoorbeeld via een coöperatieve. We kunnen de huisjes zo ontwerpen dat ze prima geschikt zijn voor senioren en rolstoelgebruikers. Maatwerk is perfect mogelijk.’

Louis De Keyser is tevreden. Het idee van kleiner wonen, vond ingang en er liepen al twee bestellingen binnen. ‘We hopen dat de overheid nu mee op de kar springt. Het is een woonvorm die bijdraagt aan het realiseren van klimaatdoelstellingen.’

www.tinyhouseprojects.org