Vrijwilligers bij Missing Maps maken het verschil in humanitaire crisissen

Waarom stond de interuniversitaire Mapathon van 2025 in het teken van Sokoto?

‘De bevolking van Sokoto wordt op dit moment geconfronteerd met een uitbraak van de ziekte noma. Dat is een niet-besmettelijke bacteriële ziekte die begint met een ontsteking van het tandvlees en die zich vervolgens verspreidt naar het kaakbeen, de neus en de ogen. De ziekte raakt vooral kinderen onder de zeven jaar en vindt haar oorzaak in een slechte mondhygiëne, een zwak immuunsysteem en ondervoeding. 90% van de mensen die geïnfecteerd geraken, sterft binnen de twee eerste weken.’

‘Door de mondhygiëne te herstellen en snel antibiotica toe te dienen, kan noma heel gemakkelijk verholpen worden. Helaas zijn grote stukken van de kaart van de Sokoto-regio nog niet gedigitaliseerd en is er grote nood aan dataverzameling eer hulpverleners een vaccinatiecampagne kunnen opzetten om de uitbraak te kunnen stoppen. Daarom brengt de Mapathon van 2025 de bestaande bevolkingsgroepen van Sokoto in kaart.’

Hoe kiest Artsen zonder Grenzen welke gebieden in kaart moeten worden gebracht?

Frank Canters: ‘Dat gebeurt zowel preventief als in reactie op een crisissituatie. Veel langlopende projecten gaan bijvoorbeeld ondervoeding tegen. Maar om een bepaald gebied zo snel mogelijk in kaart te brengen bij bepaalde crisissituaties maken Artsen zonder Grenzen en het Rode Kruis gebruik van Missing Maps. En de Mapathons versnellen dit proces.’

Betrouwbaarheid

Waarom werkt Artsen zonder Grenzen niet met Google Street Maps?

Frank Canters: ‘Omdat het een commercieel product is en dus niet belangeloos werkt. Het bedrijf Google beslist welke gebieden ze in kaart brengt en afgelegen gebieden in Afrika staan bijvoorbeeld niet direct op hun prioriteitenlijst. OSM is daarentegen een non-profitorganisatie. Met de hulp van vrijwilligers brengen zij gebieden in kaart die los staan van de belangen van een bedrijf als Google.’ 

Is cartografie opgezet door onervaren vrijwilligers wel te vertrouwen?

Frank Canters: ‘Het proces gebeurt in twee stappen: eerst brengen vrijwilligers de gebieden in kaart. Dan werken meer ervaren vrijwillige mappers samen met de OSM Foundation om een kwaliteitscontrole uit te voeren. Pas nadien worden de kaarten toegevoegd aan de OSM-databank.’

Gebeurt er ook een verificatie op het terrein zelf?

Frank Canters: ‘Zeker, dat is de derde fase, maar die dient vooral om de bevolking in te schatten. Via satellietbeelden kunnen we huizen en wegen aanduiden, maar extra informatie zoals het aantal verdiepingen zijn niet toegankelijk. Die bijkomende kenmerken zijn wel cruciaal aangezien het de schatting van de bevolking en dus de materiële voorbereiding voor de hulpverleners beïnvloedt.’ 

Kan artificiële intelligentie geen kaarten maken van satellietbeelden?

Frank Canters: ‘Die vraag wordt vaak gesteld, maar de capaciteiten van AI worden nog te vaak overschat. Satellietbeelden zijn niet van de hoogste kwaliteit. Soms staan huizen bijvoorbeeld zo dicht op elkaar dat AI die scheiding niet kan detecteren en het als eenzelfde huis gaat beschouwen.’

‘Een ander voorbeeld is als in gebieden met veel vegetatie bomen gedeeltelijk over daken van huizen liggen. AI zou een verscholen huis niet herkennen. Iemand die manueel karteert, ziet drie hoekpunten en gaat denkbeeldig het vierde doortrekken.’

‘Mochten we AI hiervoor gebruiken, zouden we de kartering nadien nog volledig moeten controleren en veel tijd verliezen. Op dit moment kunnen we de kwaliteit van het menselijk oog en brein nog niet nabootsen. Daarom draait het werk van hulpverleners voorlopig nog op de noodzakelijke ondersteuning van vrijwilligers.’