2002 tweede warmste jaar ooit

Nieuws

2002 tweede warmste jaar ooit

Gustavo Capdevila

19 december 2002

De gemiddelde temperatuur op aarde zal dit jaar
nog hoger zijn dan vorig jaar, zo meldt het Wereld Meteorologisch Instituut
in Geneve. Daarmee stoot 2002 het jaar 2001 van de tweede plaats op het
podium van 'warmste jaren ooit'. Sinds het begin van de metingen, 160 jaar
geleden, scoorde enkel 1998 beter. De temperaturen lagen dit jaar (althans
tot eind november) een halve graad hoger dan het jaarlijkse gemiddelde
tussen 1961 en 1990.

Het is geen toeval dat de drie warmste jaren ooit zich allemaal recent
voordeden. De opwarming van de aarde is al een tijdje bezig - sinds 1900 is
de gemiddelde temperatuur op aarde gestegen met 0,6 procent. Maar het is
duidelijk dat de opwarming de laatste 25 of 26 jaar versneld is, zegt
Kenneth Davidson, directeur Klimaat van het WMO. En wat meer is: het tempo
waaraan de aarde opwarmt hebben we de laatste duizend jaar niet meer
gezien. De wetenschappers kunnen dat afleiden uit de studie van duizenden
jaren oud ijs, uit de zeebodem en de ringen van stokoude bomen. De experts
op het WMO zijn verrast door het tempo van de opwarming. Het gaat sneller
dan ik verwacht had, zegt Davidson. Ik denk dat iedereen verbaasd is over
de stijgingen.

Het Intergouvernementeel Panel over de Klimaatsverandering (IPCC), een
VN-adviesorgaan dat samengesteld is uit tientallen wetenschappers, stelt dat
de opwarming van de aarde deels veroorzaakt wordt door de uitstoot van
broeikasgassen. De WMO drukt er dan ook op dat de opwarming van de aarde zal
doorgaan zolang de emissies niet dalen. Het in 1997 ondertekende verdrag van
Kyoto legt de industrielanden op hun uitstoot van de belangrijkste
broeikasgassen tegen 2012 met gemiddeld 5,2 procent te verminderen ten
opzichte van 1990.

Een ander weersfenomeen dit jaar was de terugkeer van El Niño. Met name de
opwarming van delen van de Stille Zuidzee rond de evenaar zorgen voor
warmwaterstromen naar Zuid-Amerika. Die warmwaterstroom zorgt voor extreme
weersomstandigheden van stortregens tot droogtes. El Niño stak dit jaar dus
weer de kop op, al was het een lichte versie dan de El Ninño van 1997-1998.
Volgend jaar vanaf mei zou El Niño opnieuw afzwakken.

De WMO vestigde ook de aandacht op het gat in de ozonlaag boven Antarctica.
Zoals bekend krimpt het gat en dit jaar was het gemiddeld kleiner dan toen
het eerst werd opgemerkt in 1988. Aan het begin van november was het gat
zelfs verdwenen, wat ongebruikelijk is want de verdunning van de ozonlaag
bereikt normaal een piek van september tot december. Het WMO zegt dat het
herstel van de ozonlaag vooral toe te schrijven is aan de toestand van de
stratosfeer en niet zozeer aan de reductie van schadelijke CFK’s.