Afrika wil geen nieuwe thema's in Cancun
Tetteh Hormeku
24 juni 2003
De handelsministers van de Afrikaanse Unie (AU) roepen de Wereldhandelsorganisatie (WHO) op in september op de top van Cancun geen onderhandelingen rond nieuwe thema's aan te vatten, maar de ontwikkelingsaspecten van de bestaande verdragen centraal te stellen. Dat is de kern van een verklaring die de AU-ministers eind vorige week na een vergadering in Grande Baie op Mauritius hebben opgesteld. De Afrikaanse Unie lost daarmee een schot voor de boeg van de industrielanden, die in Cancun absoluut de onderhandelingen rond die nieuwe thema's op de sporen willen zetten.
De Afrikaanse handelsministers stellen vast dat de WHO-leden het er niet over eens zijn hoe de zogenaamde ‘Singapore issues’ - nieuwe onderhandelingsonderwerpen als investeringen, mededinging, overheidsaankopen en handelsbevordering - inhoudelijk en wat de procedures aangaat moeten worden aangepakt. Ze wijzen er ook op dat eventuele afspraken rond die thema’s verregaande gevolgen zouden hebben voor hun economieën, en willen daarom meer duidelijkheid om de gesprekken erover te kunnen verder zetten.
Net als de meeste andere ontwikkelingslanden ergeren de Afrikaanse WHO-leden zich aan het feit dat er geen schot zit in de huidige onderhandelingen over thema’s die zij het belangrijkst vinden - de liberalisering van de landbouw, de speciale en gedifferentieerde behandeling van ontwikkelingslanden, de invoer van goedkope kopieën van gepatenteerde geneesmiddelen door arme landen en problemen in verband met de uitvoering van de bestaande verdragen. De Afrikaanse ministers vinden dat de WHO vaart moet brengen in de onderhandelingen over die thema’s zodat de top in Cancun positieve resultaten oplevert voor de Afrikaanse landen en van het werkprogramma van Doha een echte ‘ontwikkelingsagenda’ maakt. Bij de vorige ministertop van de WHO in 2001 in Doha konden de industrielanden de ontwikkelingslanden maar overtuigen een nieuwe onderhandelingsronde over de verdere vrijmaking van de wereldhandel te aanvaarden door te beloven dat hun belangen daarin centraal zouden staan.
Ook Afrikaanse niet-gouvernementele organisaties konden deelnemen aan de bijeenkomst van de Afrikaanse handelsministers op Mauritius - een primeur voor de Afrikaanse Unie. Ze spraken hun steun uit voor het gemeenschappelijk standpunt en formuleerden nog verdergaande eisen. De ngo’s vinden dat Afrika onder meer moet ingaan tegen ondemocratische processen als informele onderhandelingen in kleine kring. De niet-gouvernementele beweging heeft zich ook voorgenomen erop toe te zien dat de Afrikaanse landen hun gemeenschappelijk standpunt niet laten verwateren onder druk van machtigere onderhandelingspartners.