Agressieve schimmel bedreigt graanoogst in Europa, Afrika en Azië

De rapporten van de universiteit van Aarhus en het International Maize and Wheat Improvement Center (CIMMYT) tonen de snelle opkomst van twee soorten graanroest in verschillende delen van de wereld in 2016. Dat meldt de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO).

Tegelijkertijd hebben de meer bekende varianten van de graanroest, zoals de zwarte roest, zich verspreid naar nieuwe landen, waarschuwt de FAO.

Basisvoedsel

‘De nieuwe soorten hebben zich ontwikkeld op het moment dat we nog bezig zijn om samen met internationale partners landen te helpen waar de bekende roestsoorten lelijk huishouden’, zegt Fazil Dusunceli van de FAO. ‘We moeten snel en grondig te werk gaan en bekijken hoe we hiermee zullen omgaan.’

‘De eerste tekenen baren ons zorgen, al is het nog onduidelijk wat de echte impact zal zijn van de nieuwe graanroestsoorten die we hebben ontdekt’

Graan is het basisvoedsel voor meer dan een miljard mensen in ontwikkelingslanden.

Noord- en Oost-Afrika, het Nabije Oosten en West-, Centraal- en Zuid-Azië zijn allemaal gebieden waar het graan vatbaar is voor deze schimmelziekte. Samen zijn deze regio’s goed voor 37 procent van de wereldwijde graanproductie.

‘De eerste tekenen baren ons zorgen, al is het nog onduidelijk wat de echte impact zal zijn van de nieuwe soorten die we hebben ontdekt’, zegt Dusunceli. ‘De volgende maanden moeten we hierover duidelijkheid krijgen.’

‘Nu is het belangrijker dan ooit dat we de verdere verspreiding van de aandoening tegenhouden. Dat betekent dat we voortdurend de oogsten moeten onderzoeken, gegevens moeten delen met elkaar en een actieplan ontwikkelen voor boeren in de kwetsbare landen en hun buurlanden.’

Meegevoerd met de wind

Graanroest verspreidt zich snel omdat sporen van de schimmel door de wind worden meegevoerd, vaak over lange afstanden, zegt de FAO. Als het niet snel wordt ontdekt, kan het een gezonde oogst in slechts enkele weken volledig ruïneren. De bladeren van het gewas kleuren geel, de stengel wordt zwart en het graan verschrompelt.

Op het Italiaanse eiland Sicilië werd een nieuwe variant van de zwarte roest ontdekt, de TTTTF. Deze variant tastte duizenden hectaren tarwe aan in 2016 en zorgde voor de grootste uitbraak van zwarte roest in Europa in decennia, zegt de FAO. Volgens tests zouden andere graansoorten ook vatbaar zijn voor deze variant.

Boeren van het vasteland van Italië, Marokko en vier Scandinavische landen strijden tegen een andere variant, de gele roest, terwijl Ethiopië en Oezbekistan te maken krijgen met de variant AF2012. Vooral in Ethiopië had dit grote impact op de graanoogst in 2016.

Roestexperts

Volgens de FAO zal TTTTF, de meest recente variant van de zwarte roest, zich verspreiden over het hele Middellandse Zeegebied en de gebieden langs de Adriatische kust.

Verschillende landen in Afrika, Centraal Azië en Europa krijgen te maken met een variant van de gele roest die nooit eerder in deze gebieden werd gesignaleerd, zegt de organisatie.

De FAO is samen met enkele partners, waaronder het recent opgerichte Regional Cereal Rust Research in Izmir (Turkije), een team roestexperts aan het opleiden om in de getroffen gebieden te kunnen ageren tegen de eerste tekenen van de ziekte. De stalen die ze verzamelen, worden geanalyseerd aan de universiteit van Aarhus.