Akkoord met Iran dreigt nieuwe wapenwedloop in gang te zetten
Thalif Deen (IPS)
24 juli 2015
Het atoomakkoord tussen de vijf grootmachten en Iran kan leiden tot een negatief gevolg: een nieuwe wapenwedloop in het Midden-Oosten, niet met kernwapens, maar gewoon met straaljagers, helikopters, oorlogsschepen en tanks.
Lees ook: Eén grafiek maakt duidelijk dat het Midden-Oosten nog meer geweld verwacht
De Verenigde Staten willen de militaire steun opschroeven aan hun partners in de Golf, waaronder Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit, Qatar, Bahrein en Oman. Met nieuwe wapensystemen moeten ze voor kunnen blijven op Iran, dat met het akkoord over kernwapens uitzicht heeft gekregen op het einde van de sancties.
De zes staten, leden van de Gulf Cooperation Council (GCC), hebben een overheersend soennitische bevolking en zijn verwikkeld in een machtsstrijd met het sjiïtische Iran.
Volgens een nieuwsbron denkt de Amerikaanse regering bovendien na over verhoging van de militaire steun aan Israël, die nu al 3 miljard dollar per jaar bedraagt. Dat is traditioneel een schenking om Amerikaanse wapens mee te kopen. Een verhoging zou een troostprijs zijn voor Israël, dat het akkoord met Iran als ‘historische fout’ ziet.
Extra wapens
Volgens Natalie J. Goldring, onderzoeker aan de Georgetown University in Washington, is het akkoord met Iran een belangrijke stap om proliferatie van kernwapens te voorkomen. Maar ironisch genoeg leidt het nu al tot ‘gemanoevreer van landen om te zien wat voor Amerikaanse wapens ze hier kunnen uitslepen.’ Ook al blijven de sancties tegen Iran op conventionele wapens, raketten en raketsystemen hoe dan ook nog een aantal jaar van kracht.
Het argument van de landen is, zoals gebruikelijk, dat ze zichzelf beter moeten kunnen verdedigen.
Het argument van de landen is, zoals gebruikelijk, dat ze zichzelf beter moeten kunnen verdedigen. ‘Maar tegen wie? Tegen Iran, waartegen nog steeds een wapenembargo geldt? En wie heeft het militaire voordeel?’, aldus Goldring, die bij de VN het Acronym Instituut voor Ontwapening vertegenwoordigt.
Iran besteedt 15 miljard dollar (13,5 miljard euro) aan het leger, terwijl Israël 19 miljard (17 miljard euro) uitgeeft en de Golfstaten samen maar liefst 130 miljard (117 miljard euro).
Dat blijkt uit onderzoek van de New York Times. Die cijfers lijken redelijk goed te kloppen, zegt Nicole Auger, onderzoekers bij Forecast International, een Amerikaans bedrijf voor defensieonderzoek.
Verouderd
Lees ook: Hoe het nucleair akkoord de wereld door elkaar schudt
Daarbij komt nog iets: ‘Ondanks de grotere mankracht van Iran en het grotere aantal raketten hebben de Golfstaten en Israël veel meer capaciteit in de lucht en bovendien superieure vliegplatforms, aldus Auger, die auteur is van het boek International Military Markets, Middle East & Africa. Hun wapens zijn modern en westers, in tegenstelling tot de verouderende wapens van het Iraanse leger. Hun straaljagers zijn state-of-the-art en komen grotendeels uit de VS en Frankrijk.
De Iraanse gevechtsvliegtuigen zijn ouder en staan grotendeels aan de grond door een tekort aan reserveonderdelen.
Volgens Goldring staat voorop dat het akkoord belangrijk is, en dat het de kans op oorlog tussen de VS en Iran vermindert. Daarmee draagt het bij aan vrede in de regio. Maar nieuwe wapendeals kunnen leiden tot een vicieuze cirkel.
Bekend script
Zo maakt het de kans groter dat Amerikaanse bewindslieden binnenkort weer naar het Congres gaan om te vertellen dat ze nieuwe wapensystemen nodig hebben omdat de huidige technologie al door de hele wereld is verspreid. ‘We hebben dit script eerder gezien. Deze benadering negeert de risico’s van de wapenverkoop, en vergroot het risico dat onze soldaten uiteindelijk aan het vechten zijn tegen onze eigen wapens.’
De VS moet stoppen met het gebruiken van wapens als middelen om mee te onderhandelen. ‘Landen in het Midden-Oosten moeten hun voorraden conventionele wapens verkleinen, niet vergroten’, aldus Goldring.