Amerikaanse stadsvlucht brengt armoede
Celien Moors
04 juli 2014
Het Amerikaanse US Census Bureau heeft een rapport gelanceerd dat weergeeft hoe 77 miljoen Amerikaanse burgers in een armoedegebied leven. Dat is ruim 25 procent van de Amerikaanse bevolking. Die realiteit is vooral te wijten aan de uitsluiting van bepaalde groepen in welgestelde regio’s en de verhuizing van rijkere gezinnen naar buitenwijken van de stad.
De cijfers getuigen van een sterke toename van de Amerikaanse armoede in armoedegebieden. Dat zijn regio’s waarin minstens twintig procent van de bevolking arm is. Ten opzichte van de resultaten van het decennium 1990-2000 is het aantal armen in een armoedegebied de laatste tien jaren met maar liefst 32 miljoen mensen gestegen.
Segregatie
Een eerste reden die wordt aangegeven voor de sterke stijging van de arme bevolking is de tendens dat meer welgestelde gezinnen naar de buitenwijken van Amerikaanse steden verhuizen. Dit zorgt ervoor dat minder bedeelde gezinnen achterblijven en geïsoleerd geraken in aparte gemeenschappen. ‘Bij zo’n stadsvlucht blijft er een achtergestelde bevolking achter, die zich door het algemene beeld dat van hen bestaat nog meer achtergesteld gaan voelen,’ zegt Bas Van Heur, professor in sociale geografie en directeur van het stedelijk onderzoekscentrum Cosmopolis in Brussel. ‘Extreem gesteld kunnen we spreken van een segregatie.’
Ten tweede is er sprake van een zonering waarbij bepaalde bevolkingsgroepen uitgesloten worden. Zo kunnen er vereisten opgelegd worden bij de bouw van een huis in een bepaald gebied. Die zetten gezinnen met een lager inkomen volledig buiten spel.
Oplossingen
De impact die zo’n segregatie met zich meebrengt is enorm groot. Het rapport stelt dat verschillende problemen zoals criminaliteit en minder tewerkstelling enkel vergroot worden wanneer armere families geclusterd leven in arme buurten. ’Wanneer zo’n lokale fiscale basis als die van de welgestelden wegvalt, is er natuurlijk minder geld aanwezig om dingen te verwezenlijken op het vlak van onderwijs, arbeid, enzovoort,’ aldus Van Heur.
Hij ziet twee oplossingen om in de toekomst het aantal armen in armoedegebieden in de Verenigde Staten weer in te perken. ‘De middenklasse moet opnieuw aangetrokken worden tot de stad. Maar omdat vele armere steden geen capaciteiten hebben om in zichzelf te investeren, zullen welgestelde gezinnen niet snel terugkeren. Bijkomend moeten er dus meer middelen naar de steden gaan. Beide oplossingen werken mekaar in de hand.’
Historische wortels
Volgens Chris Kesteloot, professor sociale en economische geografie, heeft dit fenomeen van de stadsvlucht historische wortels. ‘Uit de stad trekken is een beweging die al sinds de jaren ’20 in Amerika bezig is. Dat vormde toen de ideale woonsituatie, maar de families waarvan de sociaal-economische positie hen niet toeliet uit de stad te trekken, bleven achter. Dat waren dan voornamelijk de Afro-Amerikanen, die zo de onderste lagen van de arbeidsmarkt opvulden.’
Dat blijkt ook uit het rapport: de Afro-Amerikaanse bevolking heeft het grootste aandeel aan armen die in armoedegebieden wonen. Daarna volgen de Hispanics. Opvallend is dat het percentage van de arme blanke bevolking het sterkst toegenomen is in de armoedegebieden. Vooral in de zuidelijke staten is er een sterke stijging van het armoedeniveau te bekennen.
De armoedecijfers zijn sinds het vorige decennium sterk gestegen in alle Amerikaanse regio’s.
© US Census Bureau