Argentinië loopt storm voor de "Messi dollar"
Sofie Coen
15 mei 2013
Als het wantrouwen in de lokale economie stijgt, zoeken de Argentijnen massaal toevlucht tot de dollar. Al verschillende jaren houdt de regering vol dat de inflatie een derde tot de helft lager is dan in werkelijkheid. Nergens anders is dat zo duidelijk als op de buitenlandse wisselkoersmarkt.
De koers van de dollar op de zwarte markt bedraagt momenteel tien peso voor één dollar. Dat is bijna het dubbele van de waarde dan op de officiële markt, waar een dollar 5.22 peso haalt. De term ‘Messi dollar’ is een combinatie van de twee grote liefdes van de Argentijnen: het gegeerde dollarbiljet en voetballerwonder Lionel Messi met rugnummer 10.
Inflatie
De inflatie bereikt nieuwe hoogtepunten. Inwoners investeren nu massaal in de dollar als spaarmunt. De historische instabiliteit van het land en de onzekerheid over het economisch beleid liggen aan de basis. De Argentijnen willen op die manier hun koopdracht garanderen. Bovendien verlopen veel economische transacties, zoals een huis kopen, in dollars.
Hoewel de situatie nu soms vergeleken wordt met die van 2001, toen de inflatie ook torenhoog was, groeide de economie met een gemiddelde van 7.2 procent en de werkloosheid daalde van 17.3 naar 7.3 procent. Argentinië doet het economisch gezien goed, maar door een tekort aan energie van 12 miljard dollar zoekt de regering dollars om dat tekort te beperken.
Bovendien werken de hoge regeringsuitgaven en de lage belastinginkomsten inflatie in de hand. De officiële cijfers tonen een inflatie van ongeveer 10 procent, maar privéagentschappen schatten dat ze in werkelijkheid op 25 procent ligt.
Cristina’s maatregelen
Volgens The Economist probeert presidente Cristina Kirchner sinds haar herverkiezing in oktober 2011 de kapitaalvlucht in het land onder controle te krijgen via allerlei maatregelen. Vorige maand nog steeg de belasting op buitenlandse aankopen op krediet- en debetkaarten van 15 naar 20 procent.
De maatregel die de grootste impact had: de verkoop van dollars via de officiële weg zoveel mogelijk inperken. In oktober 2011 verplichtte de regering dat alle aankopen van deviezen door de Federale Administratie van Openbare Inkomsten (AFIP) moet goedgekeurd worden. Die maatregel zorgde ervoor dat vorig jaar meer dan 80 procent van de aanvragen verworpen werd.
Kirchner’s doel, voorkomen dat de Argentijnen massaal dollars kopen, is deels gelukt. Volgens cijfers van The Economist is de kapitaalvlucht gereduceerd van 21.5 miljard dollar in 2011 tot 3.4 miljard dollar vorig jaar. De keerzijde van de medaille is dat het consumenten- en investeerdersvertrouwen aan flarden is geschoten.
Economen doen ondertussen hun best om voorstellen te doen om de groei van de “Messi dollar” tegen te gaan, maar de regering wimpelt ze af als speculatie. Vicepresident Amado Boudou zei: ‘De dollar is een speculatief vraagstuk, een marginaal fenomeen waar maar weinig Argentijnen bij betrokken zijn.’ Niemand lijkt het eens te zijn over de economische gevolgen van het fenomeen, maar ondertussen gaat de uitwisselingsgekte in de straten van Buenos Aires verder.
Creatieve dollarzoekers
Kirchner’s maatregelen hebben een averechts effect. ‘Wanneer mensen merken dat de regering hen probeert tegen te houden om dollars te kopen, zijn ze nog gemotiveerder om ze te vinden’, zegt Bret Rosen van de Standard Chartered Bank aan The Economist. De jacht op de dollar verspreidt zich in ieder geval naar de buurlanden.
Dat zullen ze ook gemerkt hebben in Uruguay. Dollarzoekers overspoelen de grensstad Colonia de Sacramento om daar de banken van hun dollars te ontfutselen. Volgens de Spaanse krant El País staan elke dag staan honderden Argentijnen er in de rij aan de bankautomaten om dollars af te halen.
De verwachting is dat de “Messi dollar” niet het eindpunt is en dat de wisselkoers nog zal stijgen. Zij die in de rij staan in Colonia zeggen dat ze het geld nodig hebben om aan de inflatie te ontsnappen. Ze bevestigen dat ze de dollars niet proberen te herverkopen, maar ze slechts te houden, om simpelweg te besparen.
Maar illegale verkopers, in de volksmond ook wel eens “grotten” (“cuevas”) of “boompjes” (“arbolitas”) staan op zowat elke straathoek van Buenos Aires. Voor zij die niet tot in Uruguay geraken is er iemand zoals Santos die er zich in specialiseert om dollars te kopen en verkopen op de zwarte markt. ‘ Je moet geen economisch genie zijn om te weten dat het om een vraag- en aanbod thema gaat. Mijn cliënten willen dollars om te sparen of om geld uit het buitenland te halen, het zijn mensen die niet vertrouwen op hun geld. Die situatie heeft altijd al bestaan, maar nu is ze intenser dan ooit’, zegt hij.