Armoede en gebrekkige seksuele zorg gaan vaak samen
IPS
21 oktober 2017
Armoede is zowel oorzaak als symptoom van andere vormen van ongelijkheid, zoals beperkte mogelijkheden tot gezinsplanning en gebrekkige geboortezorg. Daardoor lopen vrouwen en meisjes een welvarende toekomst mis, zegt het VN-Bevolkingsfonds (UNFPA) in een nieuw rapport.
‘Het gaat niet alleen over geld’, zegt Richard Kollodge van het UNFPA. ‘Economische ongelijkheid versterkt ongelijkheid op het gebied van seksuele zorg en omgekeerd.’
Ondanks de erkenning als recht is de toegang tot seksuele gezondheidszorg nog lang niet overal in de wereld gerealiseerd. Vooral de armsten, laagst opgeleiden en vrouwen op het platteland krijgen te maken met de gevolgen van die ongelijkheid.
Anticonceptie
Wereldwijd beschikt de armste 20 procent van de vrouwen en meisjes nauwelijks of niet over anticonceptie of professionele geboortezorg. Dat leidt tot meer ongewenste zwangerschappen en een hoger risico op ziekte of overlijden door zwangerschap of de geboorte van een kind.
In ontwikkelingslanden is 43 procent van de zwangerschappen niet gepland.
In ontwikkelingslanden is 43 procent van de zwangerschappen niet gepland. Op het platteland, onder armen en laag opgeleide vrouwen komt dit vaker voor. De ongelijkheid is vooral zichtbaar in West- en Centraal-Afrika.
In Kameroen, Guinea, Niger en Nigeria maakt slechts 20 procent van de armste vrouwen gebruik van bekwame geboortezorg. Onder de welvarendste vrouwen is dat minstens 70 procent.
De onmacht om te bepalen of en wanneer ze zwanger worden, kan ertoe leiden dat meisjes weinig onderwijs krijgen, hun intrede op de arbeidsmarkt wordt vertraagd, en dat ze een lager inkomen hebben en in een cirkel van armoede en marginalisering terechtkomen.
Inkomenskloof
Vrouwen die niet beschikken over anticonceptie, kan waarschijnlijk niet werken omdat ze meer kinderen heeft dan de bedoeling is. In landen met een hoog geboortecijfer, is de deelname van vrouwen aan de beroepsbevolking laag, van 20 procent in Zuid-Azië tot 22 procent in Afrika ten zuiden van de Sahara.
Hebben vrouwen wel werk, dan leidt onderliggende genderongelijkheid ertoe dat ze voor hetzelfde soort werk minder verdienen dan mannen.
Hebben vrouwen wel werk, dan leidt onderliggende genderongelijkheid ertoe dat ze voor hetzelfde soort werk minder verdienen dan mannen. Hoewel de genderkloof in de afgelopen jaren is afgenomen, verdienen vrouwen wereldwijd gemiddeld slechts 77 procent van wat mannen verdienen voor eenzelfde job.
In het huidige tempo zal het meer dan 70 jaar duren voordat die kloof gedicht is.
Ideeën over gender houden meisjes ook van school, zegt het UNFPA. Ze creëren een vicieuze cirkel die vrouwen aan de onderkant van de economische ladder geen kansen geeft op te klimmen en die hen toegang onthoudt tot seksuele zorg.
Als alle meisjes wereldwijd minstens middelbaar onderwijs zouden volgen, zou het aantal kindhuwelijken naar schatting dalen met 64 procent, het aantal geboorten op jonge leeftijd met 59 procent en het aantal kinderen per vrouwen met 42 procent.
Rwanda
Tot de landen die de meeste vooruitgang hebben geboekt, behoort Rwanda. De kloof tussen armen en rijke huishoudens bestaat daar niet meer wat anticonceptie betreft.
‘Ongeacht het bruto nationaal inkomen kan het beleid de ongelijkheid op het gebied van seksuele gezondheidszorg verminderen’
Kollodge zegt dat dit laat zien dat lageinkomenslanden hun seksuele gezondheidszorg kunnen verbeteren.
‘Het beleid dat een land aanneemt, maakt echt een verschil. Er zijn dingen die je kan doen, ongeacht het bruto nationaal inkomen, om welzijn te verbeteren en ongelijkheid op het gebied van seksuele gezondheidszorg te verminderen’, aldus Kollodge.
Het succes van Rwanda is deels een gevolg van de betere beschikbaarheid en integratie van diensten op het gebied van gezinsplanning in de gezondheidscentra in dorpen en steden.
Moedersterfte in Texas
Ongelijkheid op het gebied van seksuele zorg is niet alleen een kwestie die in ontwikkelingslanden speelt, zegt Kollodge. De Verenigde Staten behoren tot de rijke landen met de hoogste moedersterfte.
In Texas steeg de moedersterfte tussen 2010 en 2014 van 18,8 per 100.000 geboorten naar ruim 35.
In Texas steeg de moedersterfte tussen 2010 en 2014 van 18,8 per 100.000 geboorten naar 35,8. In de meeste gevallen gaat het om vrouwen van Latijns-Amerikaanse afkomst en Afro-Amerikaanse vrouwen.
De huidige regering verminderde bovendien de beschikbaarheid van anticonceptie, wat gevolgen heeft voor ongeveer 60 miljoen vrouwen.
Elders in de wereld heeft het Amerikaanse besluit om te snijden in de financiering van het UNFPA gevolgen voor de gezondheid en levens van duizenden vrouwen. In 2016 ging er vanuit de VS 69 miljoen dollar naar UNFPA-programma’s. Met dat geld werden bijna een miljoen ongewenste zwangerschappen voorkomen en 2.300 sterfgevallen onder moeders.