Australisch immigratiebeleid onder vuur

De Australische minister van Immigratie Scott Morrison bevestigde het overhandigen van de 41 migranten op maandag. Er is sprake van een tweede boot met 153 migranten, waaronder 37 kinderen, maar daarover wou de minister geen uitspraak doen. Zelfs een derde boot zou onderschept zijn door de Australische autoriteiten. Verschillende asielzoekers op deze boten zouden Tamil zijn, een bevolkingsgroep in Sri Lanka die in 2009 zijn strijd voor onafhankelijkheid verloor.

Immigratienatie

Australië staat bekend om zijn woelig immigratieverleden. In het begin van de twintigste eeuw was de Australische samenleving gebouwd op een paradox: de overheid wou een utopie realiseren, maar deed dat door de meerderheid van de wereldbevolking uit te sluiten. Australië voerde vanaf 1901 het zogenaamde “white Australia” beleid waarbij enkel blanke immigranten toegelaten werden. Verhuizen naar Australië werd in Groot-Brittannië zelfs gepromoot.  Zo’n 99 procent van de Australische bevolking was in de eerste helft van de twintigste eeuw blank.

De Vietnamoorlog bracht daar verandering in en zette het beleid van een blanke Australische bevolking sterk onder druk. Zo’n 40.000 Vietnamese vluchtelingen zochten hun toevlucht tot het Australische vasteland. Vanaf 1979 werden ze effectief toegelaten, wat het einde markeerde van het “white Australia” beleid.  Sindsdien is het land een ware immigratienatie. De laatste jaren heeft het land zwaar te kampen met bootvluchtelingen of illegal maritime arrivals (IMA’s) uit Afghanistan, Iran en Sri Lanka, die via Indonesische mensensmokkelaars naar Australië trekken.

Legaal kader

De boten met Sri Lankaanse migranten leggen het Australische immigratiebeleid bloot. Dat beleid is strikt en hard, zoals blijkt uit een videoboodschap die Morrison op 25 juni aan de asielzoekers richtte.

Volgens de minister zouden alle Sri Lankaanse migranten op de boot gecontroleerd zijn op hun asielaanvraag. Slechts één persoon zou een correcte aanvraag op zak gehad hebben, maar die koos ervoor om vrijwillig terug te keren naar Sri Lanka.

De wetgeving schrijft een andere procedure voor. Sinds 19 juli vorig jaar is er het zogenaamde Regional Resettlement Arrangement tussen Australië en Papoea-Nieuw-Guinea. Hierin staat dat elke migrant, van welk land ook, die per boot zonder visum aankomt in Australië de toegang geweigerd wordt en naar Papoea-Nieuw-Guinea gevoerd wordt. Daar bevinden zich kampen waar de asielzoekers vastgehouden worden tot ze in een ander land gevestigd of teruggestuurd worden. Dit beleid lokte het afgelopen jaar over heel Australië veel ophef uit.

Reacties

Vorige week werden reeds rapporten van de overdracht bekend gemaakt. Daarop reageerde de VN-Vluchtelingenorganisatie (UNHCR) ontzet. ‘De internationale wetgeving schrijft voor dat geen enkel individu tegen zijn wil teruggestuurd mag worden naar een land waarin hij of zij een gegronde angst voor vervolging heeft’, luidt het.

Zowel de Australische binnenlandse wetgeving rond asielzoekers als de internationale regels rond vluchtelingen zouden met deze gebeurtenissen dus geschonden zijn. Vele Australische politici en hun partijen hebben dan ook hun bedenkingen uitgedrukt bij de behandeling van de migranten. Zij veroordelen de acties. ‘De manier waarop de regering achter gesloten deuren gehandeld heeft, zonder enige vorm van transparantie, is bijzonder zorgwekkend,’ vertelde Labor-senator Sam Dastyari aan BBC.

Verontrustende toekomst

Wat er nu met de migranten gaat gebeuren, blijft een groot vraagteken. In Sri Lanka is het namelijk verboden het land te verlaten wanneer dit niet via een officiële haven gebeurt. Verschillende mensenrechtenorganisaties hebben reeds gemeld dat de migranten meteen gearresteerd zullen worden bij terugkeer in Sri Lanka. Daar wacht hen volgens Human Rights Watch vaak een toekomst van foltering en mishandeling.

Onder de groep Sri Lankanen van de eerste boot zouden zich ook vier Tamils bevinden. ‘We vinden het verontrustend dat de Tamils overhandigd worden aan de Sri Lankaanse autoriteiten’, zegt Dastyari nog. Sinds het einde van het gewapende conflict tussen regeringstroepen en separatistische Tamil-rebellen in 2009 zouden Tamils nog steeds gevaar lopen in Sri Lanka.

De tweede boot, komende van India, zou hetzelfde lot ondergaan als de eerste. Momenteel is er tot dinsdagnamiddag een verbod uitgevaardigd tegen de overhandiging van de migranten aan Sri Lanka, zo meldt The Guardian.