Verwijten maken deel uit van propaganda

Azerbeidzjan zet bossen en dieren in als diplomatiek wapen in conflict met Armenië

© Mahammad Turkman/WikiCommons

Een soldaat van de Russische vredestroepen bewaakt de orde terwijl vermeende milieuactivisten uit Azerbeidzjan de toegangsweg naar Armenië blokkeren.

De regering van Azerbeidzjan zet natuurbehoud in als diplomatiek wapen om de bovenhand te krijgen in de vredesgesprekken met buurland Armenië. Maar volgens experts overspeelt Baku zijn hand.

De regering van Azerbeidzjan zet natuurbehoud in als diplomatieke wapen, om de bovenhand te krijgen in de vredesgesprekken met buurland Armenië. Maar volgens experts overspeelt Baku zijn hand.

Azerbeidzjan en Armenië vochten in 2020 een zes weken durende oorlog uit om de regio Nagorno-Karabach. Na duizenden doden kwam het Azerbeidzjaanse leger als winnaar uit de bus. De regering klaagt nu Armenië aan voor vermeende vernietiging van het milieu in de dertig jaar dat het land het gebied onder controle had.

Op 18 januari beschuldigde het Azerbeidzjaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Armenië van ‘grootschalige ontbossing, niet-duurzame houtkap en vervuiling door omvangrijke bouwwerkzaamheden en mijnbouw’ in de betwiste regio Nagorno-Karabach.

Een persbericht spreekt van de eerste arbitrage – wanneer deskundigen of arbiters in plaats van rechters over conflicten oordelen – tussen staten in het kader van het Verdrag van Bern, een overeenkomst van de Raad van Europa inzake het behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijke habitats.

Toch is er volgens experts geen officieel verzoek om arbitrage ingediend, en deden de bossen het beter onder het beheer van Armenië dan van Azerbeidzjan. Volgens hen is er ‘een element van propaganda’ gemoeid met de zaak.

Blokkade door milieuactivisten

De twee partijen vechten al meer dan honderd jaar om het gebied. Tijdens het Sovjettijdperk was het een autonome enclave binnen Azerbeidzjan, met een meerderheid van de bevolking die etnisch Armeens was. Nadat de Sovjet-Unie was uiteengevallen, nam Armenië het gebied over. In 2008 koos de Algemene Vergadering van de VN de kant van Azerbeidzjan.

In 2020 laaide het conflict weer op en gaf Armenië de controle over aan Azerbeidzjan en aan een Russische vredesmacht. De gevechten zijn nu gestopt en de gesprekken over een regeling voor lange termijn zijn aan de gang.

Er is slechts één weg die Nagorno-Karabach met Armenië verbindt. Sinds kort is die geblokkeerd door mensen die zich voordoen als Azerbeidzjaanse milieuactivisten.

Armeense leiders beschuldigen hen ervan Azerbeidzjaanse en Turkse nationalisten te zijn, die de regering van Azerbeidzjan aanstuurt om het verkeer te blokkeren.

Een van de demonstranten is Gulshan Akhundova, voorzitter van de Women, Development, Future Public Union. Zij vertelt dat Armeniërs ‘onze mineralen (goud en koper, red.) delven en naar Armenië sturen, en bomen kappen’.

Ze legt uit dat de meeste demonstranten afkomstig zijn van Azerbeidzjaanse milieuorganisaties en dat er ook vertegenwoordigers van het Azerbeidzjaanse ministerie van Milieu aanwezig zijn.

Human Rights Watch zegt dat de blokkade ‘ernstige humanitaire gevolgen’ kan hebben. Het verhindert Armeniërs in de regio om essentiële levensmiddelen en diensten te verkrijgen of om naar Armenië te reizen.

Unep-rapport

De regering van Azerbeidzjan nodigde het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (Unep) in maart vorig jaar uit voor een bezoek aan Nagorno-Karabach.

Het bezoek werd georganiseerd door het ministerie en Mahir Aliyev, de regionale coördinator van Unep voor Europa. Aliyev komt uit Azerbeidzjan, maar vertegenwoordigt officieel de regering niet.

In feite heeft de regio tussen ruwweg 2000 en 2020 er meer bomen bijgekregen dan verloren

Liz Goldman (Global Forest Watch)

Het Unep-team werd tijdens de hele reis vergezeld door medewerkers van het ministerie van Milieu, die alle vergaderingen organiseerden en alle bezoeken mogelijk maakten. Delen van de regio zijn namelijk nog bezaaid met landmijnen.

Het Unep-team stelde achteraf een rapport van 43 bladzijden op. In haar persbericht ter aankondiging van de arbitrage citeerde de regering van Azerbeidzjan selectief uit dit verslag.

Zo stelde Baku terecht dat de Unep ‘chemische verontreiniging van water, bodem, planten en dieren’ had vastgesteld door de Armeense mijnbouw. Maar de opmerking van Unep dat de verlaten boerderijen als gevolg van het conflict ertoe hadden geleid dat planten en dieren zich ‘opnieuw in het gebied vestigden’, werd weggelaten.

De weg van de overwinning

Unep wist verder te melden dat ‘de aanleg van nieuwe wegen – begonnen (door de Azeri’s, red.) als onderdeel van de wederopbouw in januari 2021 – ook een aanzienlijke impact heeft op het bosareaal, specifiek de ongeveer 80 kilometer lange snelweg tussen Fuzuli en Shusha’.

Zaur Shiriyev, een analist van de International Crisis Group in Azerbeidzjan, legt uit dat de regering van Azerbeidzjan met de aanleg van deze weg is begonnen zodra ze de regio in 2020 overnam. Hij staat in Azerbeidzjan bekend als de ‘overwinningsweg’. De autoriteiten zijn van plan 1500 kilometer aan wegen aan te leggen in de ‘bevrijde gebieden’.

Liz Goldman van Global Forest Watch zegt na bestudering van satellietgegevens dat er ‘in de regio Nagorno-Karabach geen sprake lijkt te zijn van een aanzienlijk verlies aan bomen’.

Satellietgegevens tonen dat het bomenverlies langs de “overwinningsweg” van Azerbeidzjan plaatsvindt.

‘In feite heeft de regio tussen ruwweg 2000 en 2020 er meer bomen bijgekregen dan verloren’, zegt de bosdeskundige. Terwijl 355 hectare aan boombedekking verloren ging, kwam er 2310 hectare bij.

Goldmans gegevens bestrijken slechts twintig jaar van de dertigjarige bezetting. Ze suggereren toch dat de Azerbeidzjaanse president, Ilham Aliyev, het mis had toen hij beweerde dat ‘vijftig- tot zestigduizend hectare bos volledig is vernietigd’ door Armenië in Nagorno-Karabach.

‘Het verlies aan boombedekking is vooral de laatste jaren gering geweest, maar is wel toegenomen tot ongeveer 50 hectare – vooral langs wegen – in 2021’, zegt Goldman. Satellietgegevens bevestigen dat dit bomenverlies langs de “overwinningsweg” van Azerbeidzjan plaatsvindt.

Diplomatiek steekspel

Shiriyev legt uit dat beide landen in internationale fora een diplomatiek steekspel houden tegen elkaar als hefboom voor vredesbesprekingen. ‘Ze zien het als een drukpunt’, zegt hij. ‘Er speelt een zekere mate van propaganda voor beide partijen’, voegt hij nog toe.

De regering van Azerbeidzjan zegt via het Britse pr-bedrijf Portland Communications dat ze de papieren voor de opstart van een arbitrageprocedure onder het Verdrag van Bern, rechtstreeks aan Armenië heeft bezorgd.

Een woordvoerder van het secretariaat van het Verdrag van Bern zegt dat verzoeken om arbitrage bij hen moeten worden ingediend. ‘We hebben tot nu toe geen enkel verzoek ontvangen’, aldus de woordvoerder

De regering van Azerbeidzjan weigerde voor dit artikel te worden geïnterviewd en heeft ten tijde van de publicatie niet gereageerd op schriftelijke vragen. De regering van Armenië heeft niet gereageerd en de Unep weigerde commentaar te geven.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Climate Home News.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.