“Barroso is goed omdat hij van Portugal is”
Mario de Queiroz
16 april 2009
In Lissabon woedt een controverse over de steun voor de herverkiezing van José Manuel Durão Barroso, de voorzitter van de Europese Commissie. “Ik steun hem omdat hij van Portugal is”, verklaarde de socialistische premier José Sócrates eerder deze week. Commentatoren steigeren bij dat argument, terwijl de nog altijd invloedrijke Mario Soares en heel wat andere partijgenoten van de premier Barroso ronduit ongeschikt vinden.
De houding van Sócrates is “provincialistisch” en zet Portugal te kijk als een “land van de periferie”, reageerde Público, een krant uit Lissabon, in een opinieartikel. Politicoloog Bruno Mesquita wijst op de tegenstrijdigheden bij premier Sócrates: enerzijds verklaart die zijn onvoorwaardelijke steun aan het Europese project, maar anderzijds neemt hij een eng nationalistisch standpunt in door de kandidatuur van Barroso te verdedigen omdat die nu eenmaal Portugees is.
Mario Soares, de stichter van de Portugese Socialistische Partij en een voormalige premier en president, deed er woensdag (15 april) nog een schepje bovenop. Barroso is “een man van het verleden”, sneerde Soares. De voormalige staatsleider verwijt Barroso dat hij de voorbije jaren de Amerikaanse president George W. Bush steunde en nu beweert op één lijn te zitten met diens opvolger, Barack Obama.
Top van de schande
Soares is er nog altijd niet overheen dat Barroso in maart 2003, toen hij nog premier van Portugal was, op de Azoren een ‘top van de schande’ organiseerde. Barroso zegde er samen met de Spaanse premier José Maria Aznar en de Britse regeringsleider Tony Blair tegenover Bush zijn steun toe voor de net begonnen invasie van Irak. Die was omstreden omdat de Veiligheidsraad geen groen licht had gegeven voor een militaire actie.
Dat Barroso een windhaantje is, moet volgens zijn tegenstanders ook blijken uit zijn politieke verleden. Rond de anjerrevolutie van 1974 was Barroso actief in de jeugdafdeling van een kleine maoïstische partij. In 1980 werd hij lid van de centrumrechtse PSD en begon hij aan een politieke carrière die hem in 2002 naar het premierschap voerde.
De Portugese socialisten die zich tegen Barroso kanten, vinden het onbegrijpelijk dat hun voorzitter en premier José Sócrates iemand kan steunen die de EU mee een uitgesproken neoliberale koers heeft doen inslaan. Ze waarschuwen dat Sócrates daarmee de pogingen van de Europese Socialisten ondermijnt om een andere wind te doen waaien.
Barroso heeft wel de onverdeelde steun van de twee grote conservatieve partijen in het land. De onafhankelijke politieke commentatoren zijn verdeeld. Volgens João Marques de Almeida van de krant de Diario Económico, betekent een Portugees aan het hoofd van de Europese commissie wel degelijk veel voor Portugal, en wordt de kritiek op zijn persoon vooral ingegeven door afgunst of antipathie.